keyboard_tab Diritto d'autore 2019/0790 MT

(4) Din id-Direttiva hija bbażata fuq, u tikkumplimenta, ir-regoli stabbiliti fid-Direttivi li bħalissa huma fis-seħħ f'dan il-qasam, b'mod partikolari d-Direttivi 96/9/KE (4), 2000/31/KE (5), 2001/29/KE (6), 2006/115/KE (7), id-Direttiva 2009/24/KE (8), id-Direttiva 2012/28/UE (9) u d-Direttiva 2014/26/UE (10) tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill.

(8) Teknoloġiji ġodda jippermettu l-analiżi komputazzjonali awtomatizzata ta' informazzjoni f'forma diġitali, bħat-test, il-ħsejjes, l-immaġni jew id-data, ġeneralment magħrufa bħala l-estrazzjoni tat-testi u tad-data.

  L-estrazzjoni tat-testi u tad-data tagħmel possibbli l-ipproċessar ta' ammonti kbar ta' informazzjoni bil-għan li jinkiseb għarfien ġdid u jiġu skoperti xejriet ġodda.

  It-teknoloġiji tal-estrazzjoni tat-testi u tad-data huma prevalenti fl-ekonomija diġitali, madankollu hemm rikonoxximent mifrux li l-estrazzjoni tat-testi u tad-data tista' tibbenefika b'mod partikolari lill-komunità tar-riċerka u b'hekk tappoġġa l-innovazzjoni.

  Tali teknoloġiji huma ta' benefiċċju għall-universitajiet u organizzazzjonijiet ta' riċerka oħrajn, kif ukoll istituzzjonijiet tal-wirt kulturali, minħabba li dawn jistgħu wkoll iwettqu riċerka fil-kuntest tal-attivitajiet ewlenin tagħhom.

  Madankollu, fl-Unjoni, organizzazzjonijiet u istituzzjonijiet bħal dawn qed iħabbtu wiċċhom ma' inċertezza legali dwar sa fejn ikunu jistgħu jwettqu estrazzjoni tat-test u tad-data tal-kontenut.

  F'ċerti każijiet, l-estrazzjoni tat-testi u tad-data tista' tinvolvi atti protetti bid-drittijiet tal-awtur, bid-dritt tal-bażi tad-data sui generis jew bit-tnejn, b'mod partikolari, ir-riproduzzjoni ta' xogħlijiet jew materjal ieħor, l-estrazzjoni tal-kontenut minn bażi tad-data jew it-tnejn, li tiġri pereżempju meta d-data tiġi normalizzata fil-proċess tal-estrazzjoni tat-testi u tad-data.

  Fejn ma tapplika l-ebda eċċezzjoni jew limitazzjoni, awtorizzazzjoni biex jitwettqu tali atti hija meħtieġa mid-detenturi tad-drittijiet.

(9) L-estrazzjoni tat-testi u tad-data tista' titwettaq ukoll b'rabta ma' fatti jew data sempliċi li mhumiex protetti mid-drittijiet tal-awtur, u f'każijiet bħal dawn, skont il-liġi tad-drittijiet tal-awtur, l-ebda awtorizzazzjoni ma tkun meħtieġa.

  Jaf ikun hemm ċirkustanzi ta' estrazzjoni tat-testi u tad-data li ma jkunux jinvolvu atti ta' riproduzzjoni jew fejn ir-riproduzzjonijiet li jsiru jaqgħu taħt l-eċċezzjoni obbligatorja għal atti temporanji ta' riproduzzjoni previsti fl-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2001/29/KE, li jenħtieġ li jkomplu japplikaw għal tekniki tal-estrazzjoni tat-testi u tad-data li ma jinvolvux it-teħid ta' kopji li jmorru lil hinn mill-kamp ta' applikazzjoni ta' dik l-eċċezzjoni.

(10) Il-liġi tal-Unjoni tipprevedi ċerti eċċezzjonijiet u limitazzjonijiet li jkopru l-użi għal finijiet ta' riċerka xjentifika li jistgħu japplikaw għal atti ta' estrazzjoni tat-testi u tad-data.

  Madankollu, dawn l-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet huma fakultattivi u mhumiex kompletament adattati għall-użu ta' teknoloġiji fir-riċerka xjentifika.

  Barra minn hekk, fejn ir-riċerkaturi jkollhom aċċess legali għal kontenut, pereżempju permezz ta' abbonamenti għal pubblikazzjonijiet jew liċenzji ta' aċċess miftuħ, it-termini tal-liċenzji jistgħu jeskludu l-estrazzjoni tat-testi u tad-data.

  Peress li kulma jmur ir-riċerka qed issir dejjem aktar bl-għajnuna tat-teknoloġija diġitali, hemm riskju li l-pożizzjoni kompetittiva tal-Unjoni bħala qasam ta' riċerka se tbati jekk ma jittiħdux il-passi biex tiġi indirizzata l-inċertezza legali fir-rigward tal-estrazzjoni tat-testi u tad-data.

(12) Organizzazzjonijiet ta' riċerka madwar l-Unjoni jinkludu varjetà wiesgħa ta' entitajiet li l-għan primarju tagħhom huwa li jwettqu riċerka xjentifika jew li jagħmlu dan flimkien mal-forniment ta' servizzi edukattivi.

  It-terminu “riċerka xjentifika” skont it-tifsira ta' din id-Direttiva jenħtieġ li jinftiehem li jkopri kemm ix-xjenzi naturali kif ukoll ix-xjenzi umani.

  Minħabba d-diversità ta' entitajiet bħal dawn, huwa importanti li jkun hemm fehim komuni tal-organizzazzjonijiet ta' riċerka.

  Huma jenħtieġ li pereżempju jkoprul, minbarra l-universitajiet jew l-istituzzjonijiet ta' edukazzjoni għolja u l-libreriji tagħhom, entitajiet bħall-istituti ta' riċerka u sptarijiet li jwettqu riċerka.

  Minkejja forom legali u strutturi differenti, organizzazzjonijiet ta' riċerka madwar l-Istati Membri ġeneralment għandhom bħala punt komuni li jaġixxu jew fuq bażi mhux għall-profitt jew fil-kuntest ta' missjoni ta' interess pubbliku rikonoxxut mill-Istat.

  Tali missjoni ta' interess pubbliku tista', pereżempju, tiġi riflessa permezz ta' finanzjament pubbliku jew permezz ta' dispożizzjonijiet f'liġijiet nazzjonali jew kuntratti pubbliċi.

  Min-naħa l-oħra, organizzazzjonijiet li l-impriżi kummerċjali jkollhom influwenza deċiżiva fuqhom li tippermetti lil dawn l-impriżi jeżerċitaw kontroll minħabba sitwazzjonijiet strutturali, bħal permezz tal-kwalità tagħhom ta' azzjonist jew membru, li jistgħu jirriżultaw f'aċċess preferenzjali għar-riżultati tar-riċerka, jenħtieġ li ma jitqisux bħala organizzazzjonijiet ta' riċerka għall-fini ta' din id-Direttiva.

(14) L-organizzazzjonijiet ta' riċerka u l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali, inklużi l-persuni marbuta magħhom, jenħtieġ li jkunu koperti mill-eċċezzjoni tal-estrazzjoni tat-test u tad-data fir-rigward tal-kontenut li jkollhom aċċess legali għalih.

  L-aċċess legali jenħtieġ li jinftiehem bħala li jkopri l-aċċess għal kontenut ibbażat fuq il-politika ta' aċċess miftuħ jew permezz ta' arranġamenti kuntrattwali bejn id-detenturi tad-drittijiet u l-organizzazzjonijiet ta' riċerka jew l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali, bħal abbonamenti, jew permezz ta' mezzi legali oħrajn.

  Pereżempju, f'każijiet ta' abbonamenti meħudin minn organizzazzjonijiet ta' riċerka jew istituzzjonijiet tal-wirt kulturali, il-persuni marbuta magħhom u koperti minn dawk l-abbonamenti jenħtieġ li jitqiesu li għandhom aċċess legali.

  L-aċċess legali jenħtieġ li jkopri wkoll l-aċċess għall-kontenut li huwa disponibbli b'mod liberu online.

(15) L-organizzazzjonijiet ta' riċerka u l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali jistgħu, f'ċerti każijiet, pereżempju għal verifika sussegwenti tar-riżultati tar-riċerka xjentifika, ikollhom bżonn iżommu l-kopji li jkunu saru taħt l-eċċezzjoni għall-finijiet tat-twettiq tal-estrazzjoni tat-testi u tad-data.

  F'każijiet bħal dawn, il-kopji jenħtieġ li jinħażnu f'ambjent sikur.

  L-Istati Membri jenħtieġ li jiddeċiedu, fil-livell nazzjonali u wara diskussjonijiet mal-partijiet ikkonċernati rilevanti, dwar arranġamenti speċifiċi ulterjurii għaż-żamma tal-kopji, inkluża l-kapaċità li jinħatru korpi fdati bil-għan li jinħażnu dawn il-kopji.

  Sabiex ma tiġix ristretta bla bżonn l-applikazzjoni tal-eċċezzjoni, tali arranġamenti jenħtieġ li jkunu proporzjonati u limitati għal dak li huwa meħtieġ għaż-żamma tal-kopji b'mod sikur u għall-prevenzjoni ta' użi mhux awtorizzati.

  Jenħtieġ li użi għall-fini ta' riċerka xjentifika, għajr l-estrazzjoni tat-testi u tad-data, bħar-rieżami xjentifika bejn il-pari u r-riċerka konġunta, jibqgħu koperti, fejn applikabbli, bl-eċċezzjoni jew il-limitazzjoni previsti fl-Artikolu 5(3)(a) tad-Direttiva 2001/29/KE.

(18) Minbarra s-sinifikanza tagħhom fil-kuntest tar-riċerka xjentifika, it-tekniki tal-estrazzjoni tat-testi u tad-data jintużaw ħafna kemm mill-entitajiet privati kif ukoll minn dawk pubbliċi biex janalizzaw ammonti kbar ta' data f'oqsma differenti tal-ħajja u għal skopijiet varji, inkluż għas-servizzi tal-gvern, deċiżjonijiet kummerċjali kumplessi u l-iżvilupp ta' applikazzjonijiet jew teknoloġiji ġodda.

  Id-detenturi tad-drittijiet jenħtieġ li jibqgħu kapaċi jagħtu liċenzja għall-użi tax-xogħlijiet tagħhom jew ta' materjal ieħor li jaqgħu barra mill-kamp ta' applikazzjoni tal-eċċezzjoni obbligatorja prevista f'din id-Direttiva għall-estrazzjoni tat-testi u tad-data għall-finijiet ta' riċerka xjentifika u tal-eċċezzjonijiet u tal-limitazzjonijiet eżistenti previsti fid-Direttiva 2001/29/KE.

  Fl-istess ħin, jenħtieġ li tingħata kunsiderazzjoni lill-fatt li l-utenti tal-estrazzjoni tat-testi u tad-data jistgħu jiffaċċjaw inċertezza legali dwar jekk ir-riproduzzjonijiet u l-estrazzjonijiet li jsiru għall-finijiet tal-estrazzjoni tat-testi u tad-data jistgħux jitwettqu fuq xogħlijiet jew materjal ieħor aċċessati b'mod legali, b'mod partikolari meta r-riproduzzjonijiet jew l-estrazzjonijiet li jsiru għall-finijiet tal-proċess tekniku jistgħu ma jissodisfawx il-kundizzjonijiet kollha tal-eċċezzjoni eżistenti għal atti temporanji ta' riproduzzjoni previsti fl-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2001/29/KE.

  Sabiex tiġi prevista aktar ċertezza legali f'każijiet bħal dawn u biex titħeġġeġ l-innovazzjoni anki fis-settur privat, din id-Direttiva jenħtieġ li tipprevedi, taħt ċerti kundizzjonijiet, eċċezzjoni jew limitazzjoni għar-riproduzzjonijiet u l-estrazzjonijiet ta' xogħlijiet jew materjal ieħor, għall-finijiet tal-estrazzjoni tat-testi u tad-data u tippermetti li l-kopji li jsiru jinżammu sakemm ikun meħtieġ għall-finijiet tal-estrazzjoni tat-testi u tad-data.

(21) L-eċċezzjoni jew limitazzjoni prevista f'din id-Direttiva għall-iskop uniku ta' illustrazzjoni għat-tagħlim jenħtieġ li jinftiehmu bħala li jkopru l-użi diġitali ta' xogħlijiet jew materjal ieħor biex isostnu, isaħħu jew jikkumplimentaw it-tagħlim, inklużi attivitajiet ta' tagħlim.

  Id-distribuzzjoni ta' software permess skont dik l-eċċezzjoni jew il-limitazzjoni jenħtieġ li tkun limitata għat-trażmissjoni diġitali ta' software.

  Fil-biċċa l-kbira tal-każijiet, il-kunċett ta' illustrazzjoni jkun għalhekk jimplika l-użu biss ta' partijiet jew siltiet ta' xogħlijiet, li jenħtieġ li ma jissostitwixxix ix-xiri ta' materjal primarjament maħsub għas-suq edukattiv.

  Meta jimplimentaw l-eċċezzjoni jew il-limitazzjoni, l-Istati Membri jenħtieġ li jibqgħu liberi li jispeċifikaw, għat-tipi differenti ta' xogħlijiet jew materjal ieħor, b'mod ibbilanċjat, il-proporzjon ta' xogħol jew materjal ieħor li jista' jintuża għall-iskop uniku ta' illustrazzjoni għat-tagħlim.

  Użi permessi taħt l-eċċezzjoni jew il-limitazzjoni jenħtieġ li jinftiehmu bħala dawk li jkopru l-ħtiġijiet speċifiċi tal-aċċessibbiltà għal persuni b'diżabbiltà fil-kuntest ta' illustrazzjoni għat-tagħlim.

(22) L-użu tax-xogħlijiet jew materjal ieħor taħt l-eċċezzjoni jew il-limitazzjoni għall-fini uniku ta' illustrazzjoni għat-tagħlim previst f'din id-Direttiva jenħtieġ li jkun biss fil-kuntest ta' attivitajiet ta' għoti u teħid ta' tagħlim imwettqa taħt ir-responsabbiltà ta' stabbilimenti edukattivi, inkluż matul l-eżamijiet jew attivitajiet ta' tagħlim li jsiru barra mill-bini tal-istabbilimenti edukattivi, pereżempju f'mużew, librerija jew istituzzjoni oħra tal-wirt kulturali, u jenħtieġ li jkun limitat għal dak li huwa meħtieġ għall-iskop ta' attivitajiet bħal dawn.

  L-eċċezzjoni jew il-limitazzjoni jenħtieġ li jkopru kemm l-użi ta' xogħlijiet jew ta' materjal ieħor li jkunu saru fil-klassi jew f'postijiet oħra permezz ta' mezzi diġitali, pereżempju whiteboards elettroniċi jew tagħmir diġitali li jistgħu jkunu konnessi mal-Internet, kif ukoll użi magħmula mill-bogħod permezz ta' ambjenti elettroniċi siguri, bħal fil-kuntest ta' korsijiet online jew aċċess għal materjal ta' tagħlim li jikkumplimenta kors partikolari.

  Ambjenti elettroniċi siguri jenħtieġ li jinftiehmu bħala ambjenti diġitali ta' għoti u teħid ta' tagħlim li l-aċċess għalih ikun limitat għall-persunal tat-tagħlim tal-istabbiliment edukattiv u għat-tfal tal-iskola jew l-istudenti li jkunu rreġistrati fi programm ta' studju, b'mod partikolari permezz ta' proċeduri ta' awtentikazzjoni xierqa inklużi awtentikazzjonijiet ibbażati fuq passwords.

(23) Arranġamenti differenti, ibbażati fuq l-implimentazzjoni tal-eċċezzjoni jew il-limitazzjoni prevista fid-Direttiva 2001/29/KE jew fuq ftehimiet ta' liċenzjar li jkopru aktar użi, huma fis-seħħ f'għadd ta' Stati Membri sabiex jiġi ffaċilitat l-użu edukattiv ta' xogħlijiet u materjal ieħor.

  Arranġamenti bħal dawn normalment ikunu ġew żviluppati wara li jitqiesu l-ħtiġijiet tal-istituzzjonijiet edukattivi u livelli differenti ta' edukazzjoni.

  Filwaqt li huwa essenzjali li jiġu armonizzati l-kamp ta' applikazzjoni obbligatorju ta' eċċezzjoni jew limitazzjoni fir-rigward ta' użi u attivitajiet ta' tagħlim diġitali transfruntier, l-arranġamenti għall-implimentazzjoni jistgħu jvarjaw minn Stat Membru għal ieħor, sakemm dawn ma jfixklux l-applikazzjoni effettiva tal-eċċezzjoni jew limitazzjoni jew użi transfruntieri.

  L-Istati Membri jenħtieġ li pereżempju jibqgħu liberi li jirrikjedu li l-użu ta' xogħlijiet jew materjal ieħor jirrispettaw id-drittijiet morali tal-awturi u l-artisti.

  Dan jenħtieġ li jippermetti lill-Istati Membri li jibnu fuq l-arranġamenti eżistenti konklużi fil-livell nazzjonali.

  B'mod partikolari, l-Istati Membri jistgħu jiddeċiedu li jissuġġettaw l-applikazzjoni tal-eċċezzjoni jew limitazzjoni, b'mod sħiħ jew parzjalment, id-disponibbiltà ta' liċenzji adatti, li tkopri mill-inqas l-istess użu bħal dawk permessi taħt din l-eċċezzjoni jew il-limitazzjoni.

  L-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li fejn il-liċenzji jkopru biss parzjalment l-użi permessi skont l-eċċezzjoni jew il-limitazzjoni, l-użi l-oħrajn kollha jibqgħu soġġetti għall-eċċezzjoni jew għal-limitazzjoni.

(27) Għalhekk, l-Istati Membri jenħtieġ li jkunu meħtieġa li jipprevedu eċċezzjoni li tippermetti li l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali jirriproduċu xogħlijiet u materjal ieħor permanentement fil-kollezzjonijiet tagħhom għal skopijiet ta' preservazzjoni, pereżempju biex tiġi indirizzata l-obsolexxenza teknoloġika jew id-degradazzjoni ta' sostenni oriġinali jew biex jiġu assigurati tali xogħlijiet u materjal ieħor.

  Eċċezzjoni bħal din jenħtieġ li tippermetti li jsiru kopji bl-għodod, mezzi jew teknoloġija ta' preservazzjoni xierqa, fi kwalunkwe format jew mezz, fl-għadd meħtieġ, fi kwalunkwe punt fil-ħajja tax-xogħol jew materjal ieħor u sa kemm ikun meħtieġ għal finijiet ta' preservazzjoni.

  Atti ta' riproduzzjoni mwettqa minn istituzzjonijiet tal-wirt kulturali għal finijiet għajr il-preservazzjoni ta' xogħlijiet u materjal ieħor fil-kollezzjonijiet permanenti tagħhom jenħtieġ li jibqgħu soġġetti għall-awtorizzazzjoni tad-detenturi tad-drittijiet, sakemm dan ma jkunx permess minn eċċezzjonijiet jew limitazzjonijiet oħrajn previsti mil-liġi tal-Unjoni.

(29) Għall-finijiet ta' din id-Direttiva, xogħlijiet jew materjal ieħor jenħtieġ li jitqiesu li jkunu permanentement fil-kollezzjoni ta' istituzzjoni tal-wirt kulturali meta kopji ta' tali xogħlijiet jew materjal ieħor huma proprjetà ta' jew miżmuma b'mod permanenti minn dik l-istituzzjoni, pereżempju bħala riżultat ta' trasferiment tas-sjieda jew ftehim ta' liċenzjar, obbligi ta' depożitu legali jew arranġamenti ta' kustodja permanenti.

(32) Id-dispożizzjonijiet dwar il--liċenzjar kollettiv ta' xogħolijiet jew materjal ieħor li mhumiex fis-suq introdotti minn din id-Direttiva jistgħu ma jipprovdux soluzzjoni għall-każijiet kollha fejn l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali jiltaqgħu ma' diffikultajiet biex jiksbu l-awtorizzazzjonijiet kollha neċessarji mid-detenturi tad-drittijiet għall-użu ta' tali xogħlijiet jew materjal ieħor li mhumiex fis-suq.

  Dan jista' jkun il-każ pereżempju, fejn ma hemm l-ebda prattika ta' mmaniġġjar kollettiv ta' drittijiet għal ċertu tip ta' xogħol jew materjal ieħor fejn l-organizzazzjoni ta' mmaniġġjar kollettiv rilevanti ma tkunx rappreżentattiva b'mod suffiċjenti għall-kategorija tad-detenturi tad-drittijiet u tad-drittijiet ikkonċernati.

  F'każijiet partikolari bħal dawn, jenħtieġ li jkun possibbli għall-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali li jagħmlu xogħlijiet jew materjal ieħor, li mhumiex fis-suq u li huma permanentement fil-kollezzjoni tagħhom, disponibbli online fl-Istati Membri kollha taħt eċċezzjoni jew limitazzjoni armonizzati għad-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati.

  Huwa importanti li l-użi taħt tali eċċezzjoni jew limitazzjoni jseħħu biss meta jiġu ssodisfati ċerti kundizzjonijiet, b'mod partikolari fir-rigward tad-disponibbiltà ta' soluzzjonijiet ta' liċenzjar.

  In-nuqqas ta' qbil dwar il-kundizzjonijiet tal-liċenzja jenħtieġ li ma jiġix interpretat bħala nuqqas ta' disponibbiltà ta' soluzzjonijiet ibbażati fuq il-liċenzji.

(33) L-Istati Membri jenħtieġ li, fil-qafas previst f'din id-Direttiva, ikollhom il-flessibbiltà li jagħżlu t-tip speċifiku ta' mekkaniżmu ta' liċenzjar, bħal liċenzjar kollettiv estiż jew preżunzjonijiet ta' rappreżentazzjoni, li jistabbilixxu għall-użu ta' xogħlijiet jew materjal ieħor li mhumiex fis-suq mill-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali, bi qbil mat-tradizzjonijiet legali, il-prattiki jew iċ-ċirkustanzi tagħhom.

  L-Istati Membri jenħtieġ li jkollhom ukoll flessibbiltà biex jiddeterminaw ir-rekwiżiti għall-organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv biex ikunu rappreżentattivi b'mod suffiċjenti, sakemm dik id-determinazzjoni tkun ibbażata fuq għadd sinifikanti ta' detenturi tad-drittijiet fit-tip rilevanti ta' xogħlijiet jew materjal ieħor li jkun ta mandat li jippermetti l-liċenzjar tat-tip rilevanti tal-użu.

  L-Istati Membri jenħtieġ li jkunu liberi li jistabbilixxu regoli speċifiċi applikabbli għal każijiet fejn aktar minn organizzazzjoni ta' mmaniġġjar kollettiv waħda tkun rappreżentattiva għax-xogħlijiet jew materjal ieħor rilevanti, li tkun teħtieġ, pereżempju, liċenzji konġunti jew ftehim bejn l-organizzazzjonijiet rilevanti.

(37) Wara li qieset il-varjetà ta' xogħlijiet u materjal ieħor f'kollezzjonijiet ta' istituzzjonijiet tal-wirt kulturali, huwa importanti li l-mekkaniżmi ta' liċenzjar u l-eċċezzjoni jew il-limitazzjoni previsti minn din id-Direttiva jkunu disponibbli u jistgħu jintużaw fil-prattika għal tipi differenti ta' xogħlijiet u materjal ieħor, inklużi ritratti, software, fonogrammi, xogħlijiet awdjoviżivi u xogħlijiet tal-arti uniċi, inkluż fejn qatt ma kienu kummerċjalment disponibbli.

  Xogħlijiet li qatt ma kienu fis-suq jistgħu jinkludu posters, fuljetti, ġurnali tat-trunċieri jew xogħlijiet awdjoviżivi tad-dilettanti, iżda wkoll xogħlijiet mhux ippubblikati jew materjal ieħor, mingħajr preġudizzju għal restrizzjonijiet legali oħra applikabbli, bħal regoli nazzjonali dwar id-drittijiet morali.

  Meta xogħol jew materjal ieħor ikun disponibbli f'xi waħda mill-verżjonijiet differenti tiegħu, bħal edizzjonijiet sussegwenti ta' xogħlijiet letterarji u qtugħ alternattiv ta' xogħlijiet ċinematografiċi, jew fi kwalunkwe waħda mill-manifestazzjonijiet differenti tiegħu, bħal formati diġitali u stampati tal-istess xogħol, dak ix-xogħol jew materjal ieħor jenħtieġ li ma jitqisux bħala mhux fis-suq.

  Min-naħa l-oħra, id-disponibbiltà kummerċjali tal-adattamenti, inklużi verżjonijiet lingwistiċi oħra jew adattamenti awdjoviżivi ta' xogħol letterarju, jenħtieġ li ma tipprekludix xogħol jew materjal ieħor milli jitqies bħala mhux fis-suq f'lingwa partikolari.

  Sabiex jiġu riflessi l-ispeċifiċitajiet tat-tipi differenti ta' xogħlijiet u materjal ieħor fir-rigward ta' mezzi ta' pubblikazzjoni u distribuzzjoni u biex ikun faċilitat l-użu ta' dawn il-mekkaniżmi, rekwiżiti u proċeduri speċifiċi jaf mnejn jiġu stabbiliti għall-applikazzjoni prattika ta' dawk il-mekkaniżmi ta' liċenzjar, bħal rekwiżit li jkun għadda ċertu perijodu ta' żmien mill-ewwel disponibbiltà kummerċjali tax-xogħol jew materjal ieħor.

  Huwa xieraq li l-Istati Membri jikkonsultaw lid-detenturi tad-drittijiet, lill-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali u lill-organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv meta jistabbilixxu tali rekwiżiti u proċeduri.

(38) Meta jiġi ddeterminat jekk ix-xogħlijiet jew materjal ieħor humiex barra mis-suq, jenħtieġ li jkun meħtieġ sforz raġonevoli biex tiġi vvalutata d-disponibbiltà tagħhom għall-pubbliku fil-kanali tas-soltu tal-kummerċ, filwaqt li jitqiesu l-karatteristiċi tax-xogħol jew materjal ieħor jew tas-sett partikolari ta' xogħlijiet jew materjal ieħor.

  L-Istati Membri jenħtieġ li jkunu liberi li jiddeterminaw l-allokazzjoni tar-responsabbiltajiet biex isir dak l-isforz raġonevoli.

  L-isforz raġonevoli jenħtieġ li ma jkollux għalfejn jinvolvi azzjoni ripetuta tul iż-żmien iżda jenħtieġ madankollu li jqis ukoll kwalunkwe evidenza faċilment aċċessibbli tad-disponibbiltà imminenti ta' xogħlijiet jew materjal ieħor fil-kanali tas-soltu tal-kummerċ.

  Valutazzjoni ta' xogħol b'xogħol jenħtieġ li tkun meħtieġa biss fejn dak jitqies raġonevoli fid-dawl tad-disponibbiltà ta' informazzjoni rilevanti, il-probabbiltà ta' disponibbiltà kummerċjali u l-ispiża tat-tranżazzjoni mistennija.

  Il-verifika tad-disponibbiltà ta' xogħol jew materjal ieħor jenħtieġ li normalment isseħħ fl-Istat Membru fejn l-istituzzjoni tal-wirt kulturali tkun stabbilita, sakemm il-verifika bejn il-fruntieri ma tkunx ikkunsidrata raġonevoli, pereżempju f'każijiet fejn ikun hemm informazzjoni faċilment disponibbli li xogħol letterarju ġie ppubblikat għall-ewwel darba f'verżjoni lingwistika partikolari fi Stat Membru ieħor.

  F'ħafna każijiet, l-istatus bħala “mhux fis-suq” ta' sett ta' xogħlijiet jew materjal ieħor jista' jiġi ddeterminat permezz ta' mekkaniżmu proporzjonat, bħall-kampjunar.

  Id-disponibbiltà limitata ta' xogħol jew materjal ieħor, bħad-disponibbiltà tiegħu fi ħwienet ta' oġġetti użati, jew il-possibbiltà teoretika li tista' tinkiseb liċenzja għal xogħol jew materjal ieħor jenħtieġ li ma titqisx bħala disponibbiltà għall-pubbliku fil-kanali tas-soltu tal-kummerċ.

(40) L-istituzzjonijiet kontraenti tal-wirt kulturali u l-organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv jenħtieġ li jibqgħu liberi li jaqblu dwar il-kamp ta' applikazzjoni territorjali tal-liċenzja, inkluża l-għażla li jiġu koperti l-Istati Membri kollha, it-tariffi tal-liċenzja u l-użi permessi.

  L-użi koperti minn tali liċenzji jenħtieġ li ma jkunux għal skop ta' qligħ, inkluż meta kopji jiġu distribwiti mill-istituzzjoni tal-wirt kulturali, bħal fil-każ ta' materjal promozzjonali dwar wirja.

  Fl-istess ħin, peress li d-diġitizzazzjoni tal-kollezzjonijiet tal-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali jistgħu jinvolvu investimenti sinifikanti, kull liċenzja mogħtija skont il-mekkaniżmi previsti f'din id-Direttiva jenħtieġ li ma jwaqqfux lill-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali milli jkopru l-ispejjeż tal-liċenzja kif ukoll l-ispejjeż tad-diġitizzazzjoni u t-tixrid ta' xogħlijiet jew materjal ieħor koperti mil-liċenzja.

(43) Il-miżuri previsti f'din id-Direttiva biex ikun iffaċilitat il-liċenzjar kollettiv tad-drittijiet f'xogħlijiet jew materjal ieħor li mhumiex fis-suq li huma permanentement fil-kollezzjonijiet ta' istituzzjonijiet tal-wirt kulturali jenħtieġ li jkunu mingħajr preġudizzju għall-użu ta' tali xogħlijiet jew materjal ieħor taħt eċċezzjonijiet jew limitazzjonijiet previsti fil-liġi tal-Unjoni jew taħt liċenzji oħra b'effett estiż, meta tali liċenzjar ma jkunx ibbażat fuq l-istatus bħala “mhux fis-suq” ta' xogħlijiet koperti jew materjal ieħor.

  Dawk il-miżuri jenħtieġ li jkunu wkoll mingħajr preġudizzju għall-mekkaniżmi nazzjonali għall-użu ta' xogħlijiet jew materjal ieħor li mhumiex fis-suq abbażi ta' liċenzji bejn l-organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv u l-utenti għajr l-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali.

(44) Il-mekkaniżmi ta' liċenzjar kollettiv b'effett estiż jippermettu lil organizzazzjoni ta' mmaniġġjar kollettiv toffri liċenzji bħala korp ta' liċenzjar kollettiv f'isem id-detenturi tad-drittijiet irrispettivament jekk huma jkunux awtorizzaw lill-organizzazzjoni biex tagħmel dan.

  Is-sistemi mibnija fuq mekkaniżmi bħal-liċenzjar kollettiv estiż, il-mandati legali jew il-preżunzjonijiet ta' rappreżentazzjoni, huma prattika stabbilita sew f'diversi Stati Membri u jistgħu jintużaw f'oqsma differenti.

  Qafas li jiffunzjona dwar id-drittijiet tal-awtur li jaħdem għall-partijiet kollha jeħtieġ id-disponibbiltà ta' mekkaniżmi proporzjonati u legali għal-liċenzjar tax-xogħlijiet jew ta' materjal ieħor.

  Għaldaqstant, l-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jiddependu fuq soluzzjonijiet, li jippermettu lill-organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv joffru liċenzji li jkopru numru potenzjalment kbar ta' xogħlijiet jew materjal ieħor għal ċerti tipi ta' użu, u li jqassmu d-dħul li jirriżulta minn tali liċenzji lid-detenturi tad-drittijiet, skont id-Direttiva 2014/26/UE.

(45) Minħabba n-natura ta' xi użi, flimkien ma' dak li s-soltu jkun ammont kbir ħafna ta' xogħlijiet jew materjal ieħor involuti, in-nefqa tat-tranżazzjoni ta' approvazzjoni tad-drittijiet individwali għal kull detentur tad-drittijiet ikkonċernat hija għolja b'mod projbittiv.

  bħala riżultat ta' dan, mingħajr mekkaniżmi effettivi ta' liċenzjar kollettiv, it-tranżazzjonijiet kollha meħtieġa fiż-żoni kkonċernati sabiex ikun jista' jsir użu minn tali xogħlijiet jew materjal ieħor, mhumiex probabbli li jseħħu.

  Liċenzjar kollettiv estiż minn organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv u mekkaniżmi simili jista' jagħmilha possibbli li jiġu konklużi ftehimiet f'dawn l-oqsma fejn il-liċenzjar kollettiv ibbażat fuq awtorizzazzjoni mid-detenturi tad-drittijiet ma jipprovdix soluzzjoni eżawrjenti biex tkopri x-xogħlijiet jew materjal ieħor li jridu jintużaw.

  Tali mekkaniżmi jikkumplimentaw ġestjoni kollettiva tad-drittijiet ibbażata fuq awtorizzazzjoni individwali tad-detenturi tad-drittijiet, billi f'ċerti każijiet jipprovdu ċertezza legali sħiħa lill-utenti.

  Fl-istess ħin, dawn jipprovdu opportunità lid-detenturi tad-drittijiet biex jibbenefikaw mill-użu leġittimu tax-xogħlijiet tagħhom.

(46) Minħabba l-importanza dejjem akbar tal-kapaċità li jiġu offruti skemi ta' liċenzjar flessibbli fl-era diġitali, u l-użu dejjem akbar ta' skemi bħal dawn, l-Istati Membri jenħtieġ li jkunu jistgħu jipprevedu mekkaniżmi ta' liċenzjar li jippermettu lill-organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv jikkonkludu liċenzji, fuq bażi volontarja, irrispettivament minn jekk id-detenturi tad-drittijiet kollha jkunux awtorizzaw lill-organizzazzjoni kkonċernata biex tagħmel dan.

  L-Istati Membri jenħtieġ li jkollhom il-kapaċità li jżommu u jintroduċu mekkaniżmi bħal dawn skont it-tradizzjonijiet, il-prattiki jew iċ-ċirkostanzi nazzjonali tagħhom, soġġetti għas-salvagwardji previsti minn din id-Direttiva u f'konformità mal-liġi tal-Unjoni u l-obbligi internazzjonali tal-Unjoni.

  Tali mekkaniżmijenħtieġ li jkollhom effett biss fit-territorju tal-Istat Membru kkonċernat, sakemm ma jkunx previst mod ieħor fil-liġi tal-Unjoni.

  L-Istati Membri jenħtieġ li jkollhom il-flessibbiltà li jagħżlu t-tip speċifiku ta' mekkaniżmu li jippermetti li liċenzji għal xogħlijiet jew materjal ieħor jestendu għad-drittijiet tad-detenturi tad-drittijiet li ma jkunux awtorizzaw lill-organizzazzjoni li tikkonkludi l-ftehim, dment li tali mekkaniżmu jkun f'konformità mal-liġi tal-Unjoni, inklużi mar-regoli dwar il-ġestjoni tad-drittijiet kollettivi previsti fid-Direttiva 2014/26/UE.

  B'mod partikolari, tali mekkaniżmi jenħtieġ li jiżguraw ukoll li l-Artikolu 7 tad-Direttiva 2014/26/UE japplika għad-detenturi tad-drittijiet li mhumiex membri tal-organizzazzjoni li tikkonkludi l-ftehim.

  Tali mekkaniżmi jistgħu jinkludu l-liċenzjar kollettiv estiż, mandati legali u preżunzjonijiet ta' rappreżentazzjoni.

  Id-dispożizzjonijiet ta' din id-Direttiva rigward il-liċenzjar kollettiv jenħtieġ li ma jaffettwawx il-kapaċità eżistenti tal-Istati Membri li japplikaw immaniġġjar kollettiv obbligatorju tad-drittijiet jew mekkaniżmi oħrajn ta' liċenzjar kollettiv b'effett estiż, bħal dak inkluż fl-Artikolu 3 tad-Direttiva tal-Kunsill 93/83/KEE (12).

(47) Huwa importanti li l-mekkaniżmi ta' liċenzjar kollettiv b'effett estiż jiġu applikati biss f'oqsma ta' użi definiti sew, fejn il-kisba ta' awtorizzazzjoni mid-detenturi tad-drittijiet fuq bażi individwali tkun tipikament oneruża u mhux prattika sa livell li jagħmel it-tranżazzjoni ta' liċenzjar meħtieġa, jiġifieri waħda li tinvolvi liċenzja li tkopri lid-detenturi tad-drittijiet kollha involuti, li x'aktarx ma jseħħux, minħabba n-natura tal-użu jew tat-tipi ta' xogħlijiet jew materjal ieħor ikkonċernati.

  Tali mekkaniżmi jenħtieġ li jkunu bbażati fuq kriterji oġġettivi, trasparenti u mhux diskriminatorji fir-rigward tat-trattament tad-detenturi tad-drittijiet, inklużi d-detenturi tad-drittijiet li ma humiex membri tal-organizzazzjoni tal-immaniġġjar kollettiv.

  B'mod partikolari, is-sempliċi fatt li d-detenturi tad-drittijiet affettwati mhumiex ċittadini jew residenti tal-Istat Membru tal-utent li qed ifittex liċenzja, jew mhumiex stabbiliti fih, jenħtieġ li ma jkunx, fih innifsu, raġuni sabiex l-ikklerjar tad-drittijiet jiġi kkunsidrat bħala tant oneruż u mhux prattiku li jiġġustifika l-użu ta' tali mekkaniżmi.

  Huwa ugwalment importanti li l-użu liċenzjat la jaffettwa b'mod negattiv il-valur ekonomiku tad-drittijiet rilevanti u lanqas iċaħħad lid-detenturi tad-drittijiet minn benefiċċji kummerċjali sinifikanti.

(49) L-Istati Membri jenħtieġ li jiżguraw li l-iskop u l-kamp ta' applikazzjoni ta' kwalunkwe liċenzja mogħtija bħala riżultat ta' mekkaniżmi ta' liċenzjar kollettiv b'effett estiż, kif ukoll l-użi possibbli, jenħtieġ li dejjem jiġu definiti b'attenzjoni u b'mod ċar fil-liġi jew, jekk il-liġi sottostanti tkun dispożizzjoni ġenerali, fil-prattiki ta' liċenzjar applikati bħala riżultat ta' tali dispożizzjonijiet ġenerali, jew fil-liċenzji mogħtija.

  Il-kapaċità li titħaddem liċenzja skont tali mekkaniżmi jenħtieġ li tkun limitata wkoll għal organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv li jkunu soġġetti għal-liġi nazzjonali li timplimenta d-Direttiva 2014/26/UE.

(50) Minħabba t-tradizzjonijiet u l-esperjenzi differenti fir-rigward ta' mekkaniżmi ta' liċenzjar kollettiv b'effett estiż madwar l-Istati Membri, u l-applikabbiltà tagħhom għad-detenturi tad-drittijiet irrispettivament min-nazzjonalità tagħhom jew l-Istat Membru ta' residenza tagħhom, huwa importanti li jiġi żgurat li hemm trasparenza u djalogu fil-livell tal-Unjoni dwar il-funzjonament prattiku ta' tali mekkaniżmi, inkluż fir-rigward tal-effikaċja tas-salvagwardji għad-detenturi tad-drittijiet, kemm jistgħu jintużaw tali mekkaniżmi, l-effett tagħhom fuq id-detenturi tad-drittijiet li ma mhumiex membri tal-organizzazzjoni ta' mmaniġġjar kollettiv/jew fuq id-detenturi tad-drittijiet li huma ċittadini ta' Stat Membru ieħor, jew residenti fih, u l-impatt fuq il-forniment transfruntier ta' servizzi, inkluż il-ħtieġa potenzjali li jiġu stabbiliti regoli biex jingħataw tali mekkaniżmi b'effett transfruntier fi ħdan is-suq intern.

  Sabiex tiġi żgurata t-trasparenza, l-informazzjoni dwar l-użu ta' mekkaniżmi bħal dawn skont din id-Direttiva jenħtieġ li tiġi ppubblikata regolarment mill-Kummissjoni.

  L-Istati Membri li introduċew mekkaniżmi bħal dawn jenħtieġ li għalhekk jinfurmaw lill-Kummissjoni dwar id-dispożizzjonijiet nazzjonali rilevanti u l-applikazzjoni tagħha fil-prattika, inklużi l-kampijiet ta' applikazzjoni u t-tipi ta' liċenzjar introdotti fuq il-bażi ta' dispożizzjonijiet ġenerali, l-iskala tal-liċenzjar u l-organizzazzjonijiet ta' mmaniġġjar kollettiv involuti.

  Tali informazzjoni jenħtieġ li tiġi diskussa mal-Istati Membri fil-kumitat ta' kuntatt stabbilit fl-Artikolu 12(3) tad-Direttiva 2001/29/KE.

  Il-Kummissjoni jenħtieġ li tippubblika rapport dwar l-użu ta' mekkaniżmi bħal dawn fl-Unjoni u l-impatt tagħhom fuq il-liċenzjar u d-detenturi tad-drittijiet, fuq it-tixrid ta' kontenut kulturali u fuq il-forniment transfruntier ta' servizzi fil-qasam tal-immaniġġjar kollettiv tad-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati, kif ukoll fuq l-impatt fuq il-kompetizzjoni.

(53) L-għeluq tat-terminu ta' protezzjoni ta' xogħol jinvolvi d-dħul ta' dak ix-xogħol fid-dominju pubbliku u t-tmiem tad-drittijiet li l-liġi tal-Unjoni dwar id-drittijiet tal-awtur tipprovdi għal dak ix-xogħol.

  Fil-qasam tal-arti viżiva, iċ-ċirkolazzjoni tar-riproduzzjonijiet leali ta' xogħlijiet fid-dominju pubbliku tikkontribwixxi għall-aċċess għall-kultura u l-promozzjoni tagħha, u l-aċċess għall-wirt kulturali.

  Fl-ambjent diġitali, il-protezzjoni ta' tali riproduzzjonijiet permezz tad-drittijiet tal-awtur jew drittijiet relatati hija inkonsistenti mat-tmiem tal-protezzjoni tad-drittijiet tal-awtur tax-xogħlijiet.

  Barra minn hekk, id-differenzi bejn il-liġijiet nazzjonali dwar id-drittijiet tal-awtur li jirregolaw il-protezzjoni ta' tali riproduzzjonijiet iwasslu għal inċertezza legali u jaffettwaw it-tixrid transfruntier ta' xogħlijiet tal-arti viżiva fid-dominju pubbliku. Ċerti riproduzzjonijiet ta' xogħlijiet tal-arti viżiva fid-dominju pubbliku jenħtieġ, għalhekk, li ma jkunux protetti bid-drittijiet tal-awtur jew drittijiet relatati.

  Dan kollu jenħtieġ li ma jżommx lill-istituzzjonijiet tal-wirt kulturali milli jbigħu r-riproduzzjonijiet, bħal kartolini.

(54) Stampa libera u pluralista hija essenzjali biex ikun żgurat ġurnaliżmu ta' kwalità u l-aċċess taċ-ċittadini għall-informazzjoni.

  Din tagħti kontribut fundamentali għal dibattitu pubbliku u għall-funzjonament tajjeb ta' soċjetà demokratika.

  Id-disponibbiltà wiesgħa ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa online wasslet għall-ħolqien ta' servizzi online ġodda, bħal aggregaturi tal-aħbarijiet jew servizzi ta' monitoraġġ tal-midja, li għalihom l-użu mill-ġdid ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa jikkostitwixxi parti importanti mill-mudelli tan-negozju tagħhom u sors ta' dħul.

  Il-pubblikaturi ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa qed jaffaċċjaw problemi fil-liċenzjar għall-użu online tal-pubblikazzjonijiet tagħhom lill-fornituri ta' dawk it-tipi ta' servizzi, u b'hekk isir aktar diffiċli għalihom biex jirkupraw l-investimenti tagħhom.

  Fin-nuqqas ta' rikonoxximent ta' pubblikaturi ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa bħala detenturi tad-drittijiet, il-liċenzjar u l-infurzar tad-drittijiet fil-pubblikazzjonijiet tal-istampa rigward użi online mill-fornituri ta' servizz tas-soċjetà tal-informazzjoni fl-ambjent diġitali huma ta' spiss kumplessi u ineffiċjenti.

(55) Il-kontribuzzjoni finanzjarja u organizzattiva tal-pubblikaturi fil-produzzjoni ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa jeħtieġ li tiġi rikonoxxuta u inkoraġġita aktar biex tkun żgurata s-sostenibbiltà tal-industrija tal-pubblikazzjoni u b'hekk titrawwem id-disponibbiltà ta' informazzjoni affidabbli.

  Għalhekk huwa meħtieġ li tiġi prevista, fil-livell tal-Unjoni, protezzjoni legali armonizzata għall-pubblikazzjonijiet tal-istampa fir-rigward ta' użi online minn fornituri ta' servizz tas-soċjetà tal-informazzjoni, li ma taffettwax ir-regoli eżistenti tad-drittijiet tal-awtur fil-liġi tal-Unjoni applikabbli għal użi privati jew mhux kummerċjali tal-pubblikazzjonijiet tal-istampa minn utenti individwali, inkluż fejn tali utenti jikkondividu pubblikazzjonijiet tal-istampa online.

  Protezzjoni bħal din jenħtieġ li tkun garantita b'mod effettiv permezz tal-introduzzjoni, fil-liġi tal-Unjoni, ta' drittijiet marbutin mad-drittijiet tal-awtur għar-riproduzzjoni u d-disponibbiltà għall-pubbliku ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa ta' pubblikaturi stabbiliti fi Stat Membru fir-rigward ta' użi online minn fornituri ta' servizz tas-soċjetà tal-informazzjoni skont it-tifsira tad-Direttiva (UE) 2015/1535 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (13).

  Il-protezzjoni legali għal pubblikazzjonijiet tal-istampa prevista minn din id-Direttiva jenħtieġ li tibbenefika pubblikaturi li huma stabbiliti fi Stat Membru u li jkollhom l-uffiċċju rreġistrat, l-amministrazzjoni ċentrali jew il-post prinċipali fejn jaħdmu tagħhom fl-Unjoni.

(56) Għall-finijiet ta' din id-Direttiva, huwa meħtieġ li jiġi definit il-kunċett ta' pubblikazzjoni tal-istampa sabiex ikopri biss pubblikazzjonijiet ġurnalistiċi, ippubblikati fi kwalunkwe mezz tax-xandir, inkluż fuq il-karta, fil-kuntest ta' attività ekonomika li tikkostitwixxi forniment ta' servizzi taħt il-liġi tal-Unjoni.

  Il-pubblikazzjonijiet tal-istampa li jenħtieġ li jiġu koperti jinkludu, pereżempju, gazzetti ta' kuljum, rivisti ta' kull ġimgħa jew ta' kull xahar ta' interess ġenerali jew speċjali, inklużi rivisti abbażi ta' abbonament jew siti tal-Internet tal-aħbarijiet.

  Il-pubblikazzjonijiet tal-istampa jinkludu l-aktar xogħlijiet letterarji iżda qed jinkludu dejjem aktar tipi oħra ta' xogħlijiet u materjal ieħor, b'mod partikolari ritratti u filmati.

  Pubblikazzjonijiet perjodiċi ppubblikati għal skopijiet xjentifiċi jew akkademiċi, bħal ġurnali xjentifiċi, jenħtieġ li ma jkunux koperti mill-protezzjoni mogħtija lil pubblikazzjonijiet tal-istampa skont din id-Direttiva.

  Jenħtieġ li dik il-protezzjoni lanqas ma tapplika għal siti tal-Internet, bħal blogs, li jipprovdu informazzjoni bħala parti minn attività li ma ssirx taħt l-inizjattiva, ir-responsabbiltà editorjali u l-kontroll tal-fornitur ta' servizz, bħal pubblikatur tal-aħbarijiet.

(57) Id-drittijiet mogħtija lill-edituri ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa skont din id-Direttiva jenħtieġ li jkollhom l-istess kamp ta' applikazzjoni bħad-drittijiet ta' riproduzzjoni u t-tqegħid għad-dispożizzjoni tal-pubbliku previsti fid-Direttiva 2001/29/KE, sa fejn għandhom x'jaqsmu l-użi online minn fornituri ta' servizz tas-soċjetà tal-informazzjoni.

  Id-drittijiet mogħtija lill-pubblikaturi ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa jenħtieġ li ma jestendux għal atti ta' hyperlinking.

  Jenħtieġ li lanqas ma jiġu estiżi għas-sempliċi fatti rrappurtati fil-pubblikazzjonijiet tal-istampa.

  Id-drittijiet mogħtija lill-pubblikaturi ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa skont din-Direttiva jenħtieġ li jkunu wkoll soġġetti għall-istess dispożizzjonijiet dwar l-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet bħal dawk applikabbli għad-drittijiet previsti fid-Direttiva 2001/29/KE, inkluża l-eċċezzjoni fil-każ tal-kwotazzjonijiet magħmula għal skopijiet ta' kritika jew ta' rieżami previsti fl-Artikolu 5(3)(d) ta' din id-Direttiva.

(58) L-użi ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa minn fornituri ta' servizz tas-soċjetà tal-informazzjoni jistgħu jikkonsistu fl-użu ta' pubblikazzjonijiet jew oġġetti sħaħ iżda wkoll ta' partijiet ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa.

  Użi bħal dawn ta' partijiet minn pubblikazzjonijiet tal-istampa kisbu wkoll rilevanza ekonomika.

  Fl-istess ħin, l-użu ta' kliem individwali jew siltiet qosra ħafna ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa minn fornituri ta' servizz tas-soċjetà tal-informazzjoni jista' ma jdgħajjifxl-investimenti li jsiru mill-pubblikaturi tal-pubblikazzjonijiet tal-istampa fil-produzzjoni tal-kontenut.

  Għalhekk, huwa xieraq li jiġi previst li l-użu ta' kliem individwali jew siltiet qosra ħafna ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa jenħtieġ li ma jaqax fil-kamp ta' applikazzjoni tad-drittijiet previsti f'din id-Direttiva.

  Filwaqt li jitqiesu l-aggregazzjoni massiva u l-użu ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa minn fornituri ta' servizz tas-soċjetà tal-informazzjoni, huwa importanti li l-esklużjoni ta' estratti qosra ħafna tiġi interpretata b'tali mod li ma taffettwax l-effettività tad-drittijiet previsti f'din id-Direttiva.

(60) Il-pubblikaturi, inklużi dawk ta' pubblikazzjonijiet tal-istampa, kotba jew pubblikazzjonijiet xjentifiċi u pubblikazzjonijiet tal-mużika, ta' spiss joperaw fuq il-bażi tat-trasferiment tad-drittijiet tal-awtur permezz ta' ftehim kuntrattwali jew dispożizzjonijiet statutorji.

  F'dak il-kuntest, il-pubblikaturi jagħmlu investiment bl-għan li jisfruttaw ix-xogħlijiet li jinsabu fil-pubblikazzjonijiet tagħhom u jistgħu f'ċerti każijiet jiġu mċaħħda mid-dħul meta tali xogħlijiet jintużaw skont l-eċċezzjonijiet jew il-limitazzjonijiet bħal dawk għall-ikkupjar privat u r-reprografija, inklużi l-iskemi nazzjonali eżistenti korrispondenti għar-reprografija fl-Istati Membri, jew taħt skemi ta' self pubbliku.

  F'ħafna Stati Membri, il-kumpens għall-użi taħt dawn l-eċċezzjonijiet jew il-limitazzjonijiet jinqasam bejn l-awturi u l-pubblikaturi.

  Sabiex titqies din is-sitwazzjoni u biex tittejjeb iċ-ċertezza legali għall-partijiet kollha kkonċernati, din id-Direttiva tippermetti lill-Istati Membri li għandhom fis-seħħ skemi eżistenti għall-kondiviżjoni ta' kumpens bejn l-awturi u l-pubblikaturi biex iżommuhom.

  Dak huwa partikolarment importanti għall-Istati Membri li kellhom tali mekkaniżmi għall-kondiviżjoni ta' kumpens qabel it-12 ta' Novembru 2015, għalkemm fi Stati Membri oħra, il-kumpens mhuwiex kondiviż u dovut biss lill-awturi f'konformità mal-politiki kulturali nazzjonali.

  Filwaqt li din id-Direttiva jenħtieġ li tapplika b'mod mhux diskriminatorju għall-Istati Membri kollha, jenħtieġ li tirrispetta t-tradizzjonijiet f'dan il-qasam u ma tobbligax lill-Istati Membri li attwalment m'għandhomx dawn l-iskemi ta' kondiviżjoni ta' kumpens biex jintroduċuhom.

  Jenħtieġ li hija ma taffettwax l-arranġamenti eżistenti jew dawk futuri fl-Istati Membri rigward ir-remunerazzjoni fil-kuntest tas-self pubbliku.

(62) Ċerti servizzi tas-soċjetà tal-informazzjoni, bħala parti mill-użu normali tagħhom, huma ddisinjati biex jagħtu aċċess lill-pubbliku għal kontenut jew materjal ieħor protetti mid-drittijiet tal-awtur imtella' mill-utenti tagħhom.

  Id-definizzjoni ta' fornitur ta' servizz tal-kondiviżjoni tal-kontenut online stabbilita f'din id-Direttiva jenħtieġ li tkun immirata biss lejn is-servizzi online li għandhom rwol importanti fis-suq tal-kontenut online billi dawn jikkompetu ma' servizzi tal-kontenut online oħrajn, bħas-servizzi ta' streaming awdjo u vidjo online, għall-istess udjenzi.

  Is-servizzi koperti minn din id-Direttiva huma servizzi, li l-għanijiet prinċipali tagħhom jew waħda minnhom huma li jaħżnu u jippermettu lill-utenti jtellgħu u jikkondividu ammont kbir ta' kontenut protett bid-drittijiet tal-awtur bl-iskop li jiksbu profitt minnu, direttament jew indirettament, billi jorganizzawh u jippromwovuh sabiex jattiraw udjenza akbar, inkluż billi jikkategorizzawh u jużaw promozzjoni mmirata fih.

  Tali servizzi jenħtieġ li ma jinkludux servizzi li għandhom għan ewlieni ieħor barra dak li jippermetti lill-utenti li jtellgħu u jaqsmu ammont kbir ta' kontenut protett bid-drittijiet tal-awtur bl-iskop li jiksbu profitt minn dik l-attività.

  Is-servizz tal-aħħar jinkludi, pereżempju, servizzi ta' komunikazzjoni elettronika skont it-tifsira tad-Direttiva (UE) 2018/1972 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (14), kif ukoll fornituri ta' servizz ta' cloud ta' negozju għal negozju u servizzi ta' cloud, li jippermettu lill-utenti jtellgħu kontenut għall-użu tagħhom infushom, bħaċ-ċiberarmarji (cyberlockers), jew swieq online li l-attività ewlenija tagħhom hija l-bejgħ online, u li ma jagħtux aċċess għal kontenut protett mid-drittijiet tal-awtur.

(63) Il-valutazzjoni ta' jekk fornitur ta' servizz tal-kondiviżjoni tal-kontenut online jaħżinx u jagħtix aċċess għal ammont kbir ta' kontenut protett bid-drittijiet tal-awtur jenħtieġ li ssir fuq bażi ta' każ b'każ u jenħtieġ li tqis taħlita ta' elementi, bħall-udjenza tas-servizz u n-numru ta' fajls ta' kontenut protett bid-drittijiet tal-awtur imtella' mill-utenti tas-servizz.

(69) Fejn il-fornituri ta' servizz tal-kondiviżjoni tal-kontenut online jiksbu awtorizzazzjonijiet, inkluż permezz ta' ftehimiet ta' liċenzjar, għall-użu fuq is-servizz tagħhom ta' kontenut imtella' mill-utenti tas-servizz, dawk l-awtorizzazzjonijiet jenħtieġ li jkopru wkoll l-atti rilevanti għad-drittijiet tal-awtur fir-rigward ta' uploads mill-utenti fi ħdan il-kamp ta' applikazzjoni tal-awtorizzazzjoni mogħtija lill-fornituri ta' servizz, iżda biss f'każijiet fejn dawk l-utenti jaġixxu għal finijiet mhux kummerċjali, bħall-kondiviżjoni tal-kontenut tagħhom mingħajr skop ta' qligħ, jew fejn id-dħul iġġenerat mill-uploads tagħhom mhuwiex sinifikanti fir-rigward tal-atti rilevanti għad-drittijiet tal-awtur tal-utenti koperti minn tali awtorizzazzjonijiet.

  Fejn id-detenturi tad-drittijiet ikunu awtorizzaw b'mod espliċitu lill-utenti biex itellgħu u jagħmlu disponibbli xogħlijiet jew materjal ieħor dwar servizz tal-kondiviżjoni tal-kontenut online, l-att ta' komunikazzjoni lill-pubbliku tal-fornitur ta' servizz huwa awtorizzat fil-kamp ta' applikazzjoni tal-awtorizzazzjoni mogħtija mid-detentur tad-drittijiet.

  Madankollu, jenħtieġ li ma jkun hemm l-ebda preżunzjoni favur il-fornituri ta' servizz tal-kondiviżjoni tal-kontenut online li l-utenti tagħhom ikunu approvaw id-drittijiet rilevanti kollha.

(72) L-awturi u l-artisti għandhom it-tendenza li jkunu f'pożizzjoni kuntrattwali aktar dgħajfa meta jagħtu liċenzja jew jittrasferixxu d-drittijiet tagħhom, inkluż permezz tal-kumpanniji tagħhom stess, għall-finijiet ta' sfruttament għal remunerazzjoni, u dawk il-persuni fiżiċi jeħtieġu l-protezzjoni prevista minn din id-Direttiva sabiex ikunu jistgħu jibbenefikaw b'mod sħiħ mid-drittijiet armonizzati skont il-liġi tal-Unjoni.

  Dik il-ħtieġa għal protezzjoni ma tirriżultax fejn il-kontroparti kuntrattwali taġixxi bħala utent aħħari u ma tisfruttax ix-xogħol jew il-prestazzjoni hija stess, li jista', pereżempju, ikun il-każ f'xi kuntratti ta' impjieg.

(73) Jenħtieġ li r-remunerazzjoni tal-awturi u l-artisti għandha tkun xierqa u proporzjonata mal-valur ekonomiku attwali jew potenzjali tad-drittijiet liċenzjati jew trasferiti, filwaqt li jitqies il-kontribut tal-awtur jew tal-artist għax-xogħol globali jew materjal ieħor u ċ-ċirkostanzi l-oħra kollha tal-każ, bħall-prattiki tas-suq jew l-isfruttament effettiv tax-xogħol. Ħlas ta' somma f'daqqa jista' wkoll jikkostitwixxi ħlas proporzjonat iżda jenħtieġ li dan ma jkunx ir-regola.

  Jenħtieġ li l-Istati Membri jkollhom il-libertà li jiddefinixxu każijiet speċifiċi għall-applikazzjoni ta' ħlas ta' somom f'daqqa, filwaqt li jqisu l-ispeċifiċitajiet ta' kull settur.

  Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu liberi li jimplimentaw il-prinċipju ta' remunerazzjoni xierqa u proporzjonata permezz tal-mekkaniżmi differenti eżistenti jew li għadhom kif ġew introdotti, li jistgħu jinkludu negozjar kollettiv u mekkaniżmi oħra, dment li tali mekkaniżmi jkunu konformi mal-liġi applikabbli tal-Unjoni.

(77) Meta jimplimentaw l-obbligu tat-trasparenza previst f'din id-Direttiva, jenħtieġ li l-Istati Membri jikkunsidraw l-ispeċifiċitajiet tad-diversi setturi ta' kontenut, bħal dawk tas-settur tal-mużika, is-settur awdjoviżiv u s-settur tal-pubblikazzjoni, u jenħtieġ li l-partijiet ikkonċernati rilevanti kollha jkunu involuti meta jkunu qed jiddeċiedudwar tali obbligi speċifiċi għas-settur Meta rilevanti, jenħtieġ li s-sinifikat tal-kontribut tal-awturi u l-artisti għax-xogħol jew il-prestazzjoni globali jiġi kkunsidrat ukoll.

  In-negozjar kollettiv jenħtieġ li jiġi kkunsidrat bħala alternattiva għall-partijiet ikkonċernati rilevanti biex jintlaħaq ftehim dwar it-trasparenza.

  Tali ftehimiet jenħtieġ li jiżguraw li l-awturi u l-artisti jkollhom l-istess livell, jew livell ogħla, ta' trasparenza bħar-rekwiżiti minimi previsti minn din id-Direttiva.

  Biex il-prattiki eżistenti tar-rappurtar ikunu jistgħu jiġu adattati għall-obbligi tat-trasparenza, jenħtieġ li jiġi previst perijodu tranżitorju.

  Jenħtieġ li ma jkunx neċessarju li jiġi applikat l-obbligu tat-trasparenza fir-rigward ta' ftehimiet konklużi bejn id-detentur tad-dritt u l-organizzazzjonijiet tal-immaniġġjar kollettiv, entitajiet ta' ġestjoni indipendenti jew entitajiet oħra soġġetti għar-regoli nazzjonali li jimplimentaw id-Direttiva 2014/26/UE, bħal dawk l-organizzazzjonijiet jew entitajiet li diġà huma soġġetti għall-obbligi tat-trasparenza skont l-Artikolu 18 tad-Direttiva 2014/26/UE.

  L-Artikolu 18 tad-Direttiva 2014/26/UE japplika għal organizzazzjonijiet li jimmaniġġjaw id-drittijiet tal-awtur jew drittijiet relatati f'isem aktar minn detentur tad-drittijiet wieħed għall-benefiċċju kollettiv ta' dawk id-detenturi tad-drittijiet.

  Madankollu, jenħtieġ li l-ftehimiet innegozjati individwalment konklużi bejn id-detenturi tad-drittijiet u dawk tal-kontropartijiet kuntrattwali tagħhom li jaġixxu fl-interess tagħhom stess ikunu soġġetti għall-obbligu ta' trasparenza previst minn din id-Direttiva.

(80) Meta l-awturi u l-artisti jagħtu liċenzja jew jittrasferixxu d-drittijiet tagħhom, huma jistennew li x-xogħol jew il-prestazzjoni tagħhom jiġu sfruttati.

  Madankollu, jista' jkun il-każ li x-xogħlijiet jew il-prestazzjonijiet li jkunu ngħataw liċenzja jew li jkunu ġew trasferiti, ma jiġu sfruttati xejn.

  Fejn dawk id-drittijiet jiġu ttrasferiti fuq bażi esklużiva, l-awturi u l-artisti ma jistgħux jirrikorru għal sieħeb ieħor biex jisfruttaw ix-xogħlijiet jew il-prestazzjonijiet tagħhom.

  F'każ bħal dan, u wara li jkun għadda perijodu raġonevoli ta' żmien, jenħtieġ li l-awturi u l-artisti jkunu jistgħu jibbenefikaw minn mekkaniżmu għar-revoka tad-drittijiet li jippermettilhom jittrasferixxu jew jilliċenzjaw id-drittijiet tagħhom lil persuna oħra.

  Peress li l-isfruttament tax-xogħlijiet jew ta' prestazzjonijiet jista' jvarja skont is-setturi, jistgħu jiġu stabbiliti dispożizzjonijiet speċifiċi fil-livell nazzjonali sabiex jitqiesu l-ispeċifiċitajiet tas-setturi, bħas-settur awdjoviżiv, jew tax-xogħlijiet jew ta' prestazzjonijiet, b'mod partikolari li jipprevedu perijodi ta' żmien għad-dritt ta' revoka.

  Sabiex jiġu protetti l-interessi leġittimi tad-detenturi ta' liċenzja u tal-persuni li jittrasferixxu d-drittijiet u sabiex jiġu evitati l-abbużi, u filwaqt li jitqies li huwa meħtieġ ċertu ammont ta' żmien qabel ma xogħol jew prestazzjoni jiġu effettivament sfruttati, jenħtieġ li l-awturi u l-artisti jkunu jistgħu jeżerċitaw id-dritt ta' revoka skont ċerti rekwiżiti proċedurali u biss wara ċertu perijodu ta' żmien wara l-konklużjoni tal-liċenzja jew tal-ftehim ta' trasferiment.

  Jenħtieġ li l-Istati Membri jkunu permessi jirregolaw l-eżerċizzju tad-dritt ta' revoka fil-każ ta' xogħlijiet jew prestazzjonijiet li jinvolvu aktar minn awtur jew artist wieħed, filwaqt li jieħu kont tal-importanza relattiva tal-kontributi individwali.

(81) Id-dispożizzjonijiet rigward it-trasparenza, il-mekkaniżmi ta' aġġustament tal-kuntratt u l-proċeduri alternattivi għas-soluzzjoni tat-tilwim stabbiliti f'din id-Direttiva jenħtieġ li jkunu ta' natura mandatorja, u l-partijiet jenħtieġ li ma jkunux jistgħu jidderogaw minn dawk id-dispożizzjonijiet, kemm jekk fil-kuntratti bejn l-awturi, l-artisti u l-kontropartijiet kuntrattwali tagħhom, jew fi ftehimiet bejn dawk il-kontropartijiet u partijiet terzi, bħal ftehimiet ta' nondivulgazzjoni.

  B'konsegwenza ta' dan, jenħtieġ li l-Artikolu 3(4) tar-Regolament (KE) Nru 593/2008 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (17) japplikaw bl-effett li meta l-elementi l-oħra kollha rilevanti għas-sitwazzjoni fil-mument tal-għażla tal-liġi applikabbli jkunu jinsabu fi Stat Membru wieħed jew aktar, l-għażla tal-partijiet dwar il-liġi applikabbli minbarra dik ta' Stat Membru ma tippreġudikax l-applikazzjoni tad-dispożizzjonijiet rigward it-trasparenza, il-mekkaniżmi ta' aġġustament tal-kuntratt u l-proċeduri alternattivi għas-soluzzjoni tat-tilwim stabbiliti f'din id-Direttiva, kif implimentat fl-Istat Membru tal-forum.

(82) F'din id-Direttiva jenħtieġ li xejn ma jiġi interpretat bħala mezz li jipprevjeni lid-detenturi tad-drittijiet esklużivi skont il-liġi tal-Unjoni dwar id-drittijiet tal-awtur milli jawtorizzaw l-użu tax-xogħlijiet jew ta' materjal ieħor tagħhom mingħajr ħlas, inkluż permezz ta' liċenzji ħielsa mhux esklużivi għall-benefiċċju ta' kwalunkwe utent.