keyboard_tab Diritto d'autore 2019/0790 EL

(8) Οι νέες τεχνολογίες παρέχουν τη δυνατότητα αυτοματοποιημένης υπολογιστικής ανάλυσης πληροφοριών σε ψηφιακή μορφή, όπως κειμένων, ήχων, εικόνων ή δεδομένων, η οποία είναι ευρέως γνωστή ως εξόρυξη_κειμένων_και_δεδομένων. Η εξόρυξη_κειμένων_και_δεδομένων καθιστά δυνατή την επεξεργασία μεγάλου όγκου πληροφοριών με στόχο την απόκτηση νέων γνώσεων και την ανακάλυψη νέων τάσεων. Οι τεχνολογίες εξόρυξης κειμένων και δεδομένων είναι διαδεδομένες σε όλο το φάσμα της ψηφιακής οικονομίας, ωστόσο αναγνωρίζεται ευρέως ότι η εξόρυξη_κειμένων_και_δεδομένων μπορεί ιδίως να ωφελήσει την ερευνητική κοινότητα, στηρίζοντας, με αυτό τον τρόπο, την καινοτομία. Οι τεχνολογίες αυτές ωφελούν τα πανεπιστήμια και άλλους ερευνητικούς οργανισμούς, καθώς και ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς θα μπορούσαν επίσης να διεξάγουν έρευνα στο πλαίσιο των κύριων δραστηριοτήτων τους. Εντούτοις, στην Ένωση, τέτοιοι οργανισμοί και ιδρύματα βρίσκονται αντιμέτωπα με ανασφάλεια δικαίου ως προς έκταση κατά την οποία μπορούν να προβαίνουν σε εξόρυξη_κειμένων_και_δεδομένων περιεχομένου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η εξόρυξη_κειμένων_και_δεδομένων ενδέχεται να περιλαμβάνει πράξεις που προστατεύονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, από το δικαίωμα ειδικής φύσεως σε βάσεις δεδομένων ή αμφότερα, ειδικότερα την αναπαραγωγή έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας, την εξαγωγή περιεχομένου από βάση δεδομένων ή αμφότερες, κάτι που συμβαίνει για παράδειγμα όταν τα δεδομένα τυποποιούνται κατά τη διαδικασία της εξόρυξης κειμένου και δεδομένων. Στις περιπτώσεις όπου δεν εφαρμόζεται εξαίρεση ή περιορισμός, απαιτείται η άδεια των δικαιούχων για την εκτέλεση των εν λόγω πράξεων.

(11) Η ανασφάλεια δικαίου που αφορά την εξόρυξη_κειμένων_και_δεδομένων θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με τη θέσπιση υποχρεωτικής εξαίρεσης για πανεπιστήμια και άλλους ερευνητικούς οργανισμούς, καθώς και για ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς, στο αποκλειστικό δικαίωμα αναπαραγωγής, καθώς και από το δικαίωμα απαγόρευσης της εξαγωγής περιεχομένου βάσης δεδομένων. Σύμφωνα με την υφιστάμενη ενωσιακή πολιτική έρευνας, που ενθαρρύνει τη συνεργασία των πανεπιστημίων και των ερευνητικών ιδρυμάτων με τον ιδιωτικό τομέα, οι ερευνητικοί οργανισμοί θα πρέπει επίσης να επωφελούνται από μία τέτοια εξαίρεση όταν οι ερευνητικές τους δραστηριότητες διεξάγονται στο πλαίσιο συμπράξεων μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Ενώ οι ερευνητικοί οργανισμοί και τα ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς θα πρέπει να συνεχίσουν να αποτελούν τους επωφελούμενους αυτής της εξαίρεσης, θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να βασίζονται στους ιδιωτικούς εταίρους τους για τη διεξαγωγή της εξόρυξης κειμένων και δεδομένων, μεταξύ άλλων μέσω της χρήσης των τεχνολογικών εργαλείων τους.

(25) Τα ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς προβαίνουν στη διατήρηση των συλλογών τους για τις μελλοντικές γενεές. Η πράξη διατήρησης ενός έργου ή άλλου αντικειμένου προστασίας που βρίσκεται στη συλλογή ενός ιδρύματος πολιτιστικής κληρονομιάς ενδέχεται να απαιτεί την αναπαραγωγή και κατά συνέπεια να επιβάλλει τη χορήγηση άδειας από τους οικείους δικαιούχους. Οι ψηφιακές τεχνολογίες προσφέρουν νέους τρόπους διατήρησης της κληρονομιάς που εμπεριέχεται στις συλλογές τους, δημιουργούν όμως και νέες προκλήσεις. Ενόψει των νέων αυτών προκλήσεων, είναι απαραίτητη η προσαρμογή του υφιστάμενου νομικού πλαισίου με την πρόβλεψη υποχρεωτικής εξαίρεσης στο δικαίωμα αναπαραγωγής, ώστε να επιτρέπονται τέτοιες ενέργειες διατήρησης από τα εν λόγω ιδρύματα.

(76) Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι σχετικές με την εκμετάλλευση πληροφορίες παρέχονται δεόντως σε δημιουργούς και ερμηνευτές επίσης σε περιπτώσεις κατά τις οποίες έχει χορηγηθεί περαιτέρω άδεια χρήσης των δικαιωμάτων σε άλλα μέρη τα οποία εκμεταλλεύονται τα δικαιώματα, η παρούσα οδηγία παρέχει το δικαίωμα σε δημιουργούς και ερμηνευτές να ζητούν πρόσθετες σχετικές πληροφορίες σχετικά με την εκμετάλλευση των δικαιωμάτων, στις περιπτώσεις που ο πρώτος αντισυμβαλλόμενος έχει παράσχει σε αυτούς τις πληροφορίες που έχει στη διάθεσή του αλλά αυτές οι πληροφορίες δεν είναι επαρκείς για την αξιολόγηση της οικονομικής αξίας των δικαιωμάτων τους,. Το αίτημα αυτό θα πρέπει να μπορεί να υποβάλλεται είτε απευθείας από υποαδειούχους είτε μέσω των αντισυμβαλλομένων των δημιουργών και των ερμηνευτών. Οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές και οι αντισυμβαλλόμενοί τους θα πρέπει να είναι σε θέση να συμφωνήσουν να παραμείνουν εμπιστευτικές οι πληροφορίες που ανταλλάσσονται, αλλά οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές θα πρέπει να είναι πάντα σε θέση να χρησιμοποιούν τις πληροφορίες αυτές για τους σκοπούς της άσκησης των δικαιωμάτων τους δυνάμει της παρούσας οδηγίας Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα, σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο, να προβλέπουν περαιτέρω μέτρα για την εξασφάλιση διαφάνειας για τους δημιουργούς και τους ερμηνευτές.

(79) Οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές είναι συχνά διστακτικοί ως προς την επιβολή δικαιωμάτων τους έναντι των αντισυμβαλλομένων τους ενώπιον δικαστηρίου. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επομένως να προβλέψουν εναλλακτική διαδικασία επίλυσης διαφορών για την εξέταση αιτημάτων από δημιουργούς και ερμηνευτές ή από εκπροσώπους που λειτουργούν για λογαριασμό τους, που αφορούν τις υποχρεώσεις διαφάνειας και τον μηχανισμό αναπροσαρμογής συμβάσεων. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν είτε να δημιουργήσουν έναν νέο φορέα ή μηχανισμό ή να βασιστούν σε υφιστάμενο φορέα ή μηχανισμό που ικανοποιεί τους όρους της παρούσας οδηγίας, ανεξάρτητα από το αν οι φορείς ή οι μηχανισμοί αυτοί βρίσκονται υπό την αιγίδα του κλάδου ή είναι δημόσιοι, συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης όπου εντάσσονται στο εθνικό δικαστικό σύστημα. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν την ευελιξία να αποφασίζουν τον τρόπο κατανομής των δαπανών της διαδικασίας επίλυσης διαφορών. Αυτή η εναλλακτική διαδικασία επίλυσης διαφορών δεν πρέπει να θίγει το δικαίωμα των μερών να διεκδικούν και να προασπίζονται τα δικαιώματά τους προσφεύγοντας στα δικαστήρια.

(80) Όταν οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές παραχωρούν άδειες χρήσεις ή μεταβιβάζουν τα δικαιώματά τους, αναμένουν ότι το έργο τους ή η ερμηνεία τους θα αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης. Ωστόσο, θα μπορούσαν ορισμένες φορές έργα ή ερμηνείες που έχουν αποτελέσει αντικείμενο χορήγησης άδειας ή μεταβίβασης να μην αποτελέσουν αντικείμενο καμίας εκμετάλλευσης. Όταν τα δικαιώματα αυτά έχουν μεταβιβαστεί κατ' αποκλειστικότητα, οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές δεν μπορούν να ζητήσουν από άλλον μέρος να εκμεταλλευθεί το έργο τους ή τις ερμηνείες τους. Στην περίπτωση αυτή, και μετά την πάροδο εύλογου χρονικού διαστήματος, οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επωφελούνται από έναν μηχανισμό ανάκλησης δικαιωμάτων που θα τους επιτρέπει να μεταβιβάζουν ή να παραχωρούν άδεια χρήσης των δικαιωμάτων τους σε άλλο πρόσωπο. Δεδομένου ότι η εκμετάλλευση έργων ή ερμηνειών μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τους τομείς, θα μπορούσαν να θεσπιστούν ειδικές διατάξεις σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες των τομέων – όπως ο οπτικοακουστικός τομέας – ή των έργων ή ερμηνειών, προβλέποντας ιδίως χρονικά πλαίσια για το δικαίωμα ανάκλησης. Προκειμένου να προστατεύονται τα έννομα συμφέροντα των δικαιοδόχων και των εκδοχέων των δικαιωμάτων και να αποτρέπονται οι καταχρηστικές πρακτικές και να λαμβάνεται υπόψη ότι απαιτείται κάποιο χρονικό διάστημα προτού ένα έργο ή ερμηνεία αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης στην πράξη, οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές θα πρέπει να είναι σε θέση να ασκούν το δικαίωμα ανάκλησης σύμφωνα με ορισμένες διαδικαστικές προϋποθέσεις και μόνο μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα μετά τη σύναψη της συμφωνίας παραχώρησης άδειας χρήσης ή μεταβίβασης δικαιώματος. Επιτρέπεται τα κράτη μέλη να ρυθμίζουν την άσκηση του δικαιώματος ανάκλησης στην περίπτωση έργων ή ερμηνειών στα οποία εμπλέκονται πολλοί δημιουργοί ή ερμηνευτές, λαμβανομένης υπόψη της σχετικής σημασίας των μεμονωμένων συμβόλων.