Diritto d'autore 2019/0790 EL

1. Η παρούσα οδηγία θεσπίζει κανόνες που αποσκοπούν στην περαιτέρω εναρμόνιση του εφαρμοστέου δικαίου της Ένωσης σχετικά με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς, ενώ λαμβάνει ιδιαίτερα υπόψη τις ψηφιακές και τις διασυνοριακές χρήσεις του προστατευόμενου περιεχομένου. Θεσπίζει επίσης κανόνες σχετικά με εξαιρέσεις και περιορισμούς στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα, τη διευκόλυνση της χορήγησης αδειών, καθώς και κανόνες που αποσκοπούν στη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς για την εκμετάλλευση έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας.

2. Με εξαίρεση τις περιπτώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 24, η παρούσα οδηγία ουδόλως θίγει τις διατάξεις που προβλέπονται ήδη στις ισχύουσες οδηγίες στον συγκεκριμένο τομέα, ιδίως δε τις οδηγίες 96/9/ΕΚ, 2000/31/ΕΚ, 2001/29/ΕΚ, 2006/115/ΕΚ, 2009/24/ΕΚ, 2012/28/ΕΕ και 2014/26/ΕΕ.

Άρθρο 5

Χρήση έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας σε ψηφιακές και διασυνοριακές διδακτικές δραστηριότητες

1. Τα κράτη μέλη προβλέπουν εξαίρεση ή περιορισμό στα δικαιώματα που προβλέπονται στα άρθρα 5 στοιχεία α), β), δ) και ε) και 7 παράγραφος 1 της οδηγίας 96/9/ΕΚ, στα άρθρα 2 και 3 της οδηγίας 2001/29/ΕΚ, στο άρθρο 4 παράγραφος 1 της οδηγίας 2009/24/ΕΚ και στο άρθρο 15 παράγραφος 1 της παρούσας οδηγίας προκειμένου να επιτραπεί η ψηφιακή χρήση έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας χάριν μόνο παραδείγματος κατά τη διδασκαλία, στον βαθμό που δικαιολογείται από τον επιδιωκόμενο μη εμπορικό σκοπό, εφόσον η εν λόγω χρήση:

α)	πραγματοποιείται υπό την ευθύνη εκπαιδευτικού ιδρύματος, στις εγκαταστάσεις του ή σε άλλους χώρους. ή μέσω ασφαλούς ηλεκτρονικού περιβάλλοντος στο οποίο έχουν πρόσβαση μόνο οι μαθητές ή οι φοιτητές και το εκπαιδευτικό προσωπικό του εκπαιδευτικού ιδρύματος· και

β)	συνοδεύεται από αναφορά της πηγής, συμπεριλαμβανομένου του ονόματος του δημιουργού, εκτός εάν διαπιστωθεί ότι αυτό είναι αδύνατο.

2. Με την επιφύλαξη του άρθρου 7 παράγραφος 1, τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι η εξαίρεση ή ο περιορισμός που θεσπίζεται σύμφωνα με την παράγραφο 1 δεν εφαρμόζεται ή δεν εφαρμόζεται σε σχέση με ορισμένες χρήσεις ή είδη έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας, όπως υλικό που προορίζεται κατά κύριο λόγο για την αγορά της εκπαίδευσης ή παρτιτούρες, στον βαθμό που είναι εύκολα διαθέσιμες στην αγορά κατάλληλες άδειες που επιτρέπουν τις πράξεις που περιγράφονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου και ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

Τα κράτη μέλη που αποφασίζουν να κάνουν χρήση της διάταξης του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι υφίσταται ενδεδειγμένη διαθεσιμότητα και προβολή των αδειών που επιτρέπουν τις πράξεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου για τα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

3. Η χρήση έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας χάριν μόνο παραδείγματος κατά τη διδασκαλία μέσω ασφαλών ηλεκτρονικών περιβαλλόντων, η οποία λαμβάνει χώρα σύμφωνα με τις διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας που θεσπίζονται σύμφωνα με το παρόν άρθρο, θεωρείται ότι πραγματοποιείται αποκλειστικά στο κράτος μέλος εγκατάστασης του εκπαιδευτικού ιδρύματος.

4. Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν δίκαιη αποζημίωση για τους δικαιούχους για τη χρήση των έργων τους ή άλλων αντικειμένων προστασίας σύμφωνα με την παράγραφο 1.

Άρθρο 7

Κοινές διατάξεις

1. Κάθε συμβατική ρύθμιση αντίθετη προς τις εξαιρέσεις που προβλέπονται στα άρθρα 3, 5 και 6 είναι μη εκτελεστή.

2. Το άρθρο 5 παράγραφος 5 της οδηγίας 2001/29/ΕΚ εφαρμόζεται στις εξαιρέσεις και τους περιορισμούς που προβλέπονται στον παρόντα τίτλο. Το άρθρο 6 παράγραφος 4 πρώτο, τρίτο και πέμπτο εδάφιο της οδηγίας 2001/29/ΕΚ εφαρμόζεται στα άρθρα 3 έως 6 της παρούσας οδηγίας.

ΤΙΤΛΟΣ III

ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Έργα και άλλα αντικείμενα προστασίας μη διαθέσιμα στο εμπόριο

Άρθρο 12

Χορήγηση συλλογικών αδειών με διευρυμένη ισχύ

1. Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν, όσον αφορά τη χρήση που λαμβάνει χώρα εντός της επικράτειάς τους και με την επιφύλαξη των διασφαλίσεων που προβλέπονται στο παρόν άρθρο, ότι όταν ένας οργανισμός συλλογικής διαχείρισης, ο οποίος υπόκειται στους εθνικούς κανόνες εφαρμογής της οδηγίας 2014/26/ΕΕ, σύμφωνα με τις συμβάσεις ανάθεσης με τους δικαιούχους, συνάπτει συμφωνία για τη χορήγηση άδειας για την εκμετάλλευση έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας,

α)	η εφαρμογή της συμφωνίας αυτής μπορεί να επεκταθεί στα δικαιώματα των δικαιούχων που δεν έχουν εξουσιοδοτήσει τον εν λόγω οργανισμό συλλογικής διαχείρισης να τους εκπροσωπεί μέσω εκχώρησης, άδειας ή οποιασδήποτε άλλης συμβατικής συμφωνίας· ή,

β)	όσον αφορά την εν λόγω συμφωνία, ο οργανισμός εκπροσωπεί ή τεκμαίρεται ότι εκπροσωπεί δικαιούχους οι οποίοι δεν έχουν εξουσιοδοτήσει τον οργανισμό αναλόγως.

2. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι ο μηχανισμός χορήγησης αδειών που αναφέρεται στην παράγραφο 1 εφαρμόζεται μόνο εντός σαφώς καθορισμένων πεδίων χρήσης, όταν η λήψη αδειών από δικαιούχους σε μεμονωμένη βάση είναι κατά κανόνα επαχθής και μη πρακτική σε βαθμό που καθιστά απίθανη την απαιτούμενη πράξη για τη χορήγηση άδειας, λόγω της φύσης της χρήσης ή των ειδών των έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας τις οποίες αφορούν και διασφαλίζουν ότι ο εν λόγω μηχανισμός χορήγησης άδειας διασφαλίζει τα νόμιμα συμφέροντα των δικαιούχων.

3. Για τους σκοπούς της παραγράφου 1, τα κράτη μέλη παρέχουν τις ακόλουθες διασφαλίσεις:

α)	ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης είναι, βάσει της ανάθεσης σε αυτόν, επαρκώς αντιπροσωπευτικός των δικαιούχων στο σχετικό είδος έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας και των δικαιωμάτων που αφορά η άδεια στο σχετικό κράτος μέλος·

β)	εξασφαλίζεται ίση μεταχείριση σε όλους τους δικαιούχους, μεταξύ άλλων σε σχέση με τους όρους της άδειας·

γ)	οι δικαιούχοι που δεν έχουν εξουσιοδοτήσει τον οργανισμό που χορηγεί την άδεια χρήσης μπορούν ανά πάσα στιγμή εύκολα και αποτελεσματικά να αποκλείσουν τα έργα τους ή άλλα αντικείμενα προστασίας από τον μηχανισμό χορήγησης άδειας που θεσπίζεται σύμφωνα με το παρόν άρθρο· και

δ)

λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα δημοσιότητας για να ενημερωθούν οι δικαιούχοι όσον αφορά την ικανότητα των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης να χορηγούν άδειες χρήσης έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας και σχετικά με τη χορήγηση άδειας που λαμβάνει χώρα σύμφωνα με το παρόν άρθρο, και σχετικά με τις επιλογές που τίθενται στη διάθεση των δικαιούχων όπως αναφέρονται στο στοιχείο γ) ξεκινώντας από μια εύλογη περίοδο πριν από την οποία γίνεται χρήση των έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας δυνάμει της άδειας. Τα μέτρα δημοσιότητας θα πρέπει να είναι αποτελεσματικά χωρίς να απαιτείται η ενημέρωση του κάθε δικαιούχου μεμονωμένα.

4. Το παρόν άρθρο δεν επηρεάζει την εφαρμογή μηχανισμών χορήγησης συλλογικών αδειών με διευρυμένη ισχύ σύμφωνα με άλλες διατάξεις του δικαίου της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων που επιτρέπουν εξαιρέσεις ή περιορισμούς.

Το παρόν άρθρο δεν εφαρμόζεται στην υποχρεωτική συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων.

Το άρθρο 7 της οδηγίας 2014/26/ΕΕ εφαρμόζεται στον μηχανισμό χορήγησης άδειας που προβλέπεται στο παρόν άρθρο.

5. Όταν ένα κράτος μέλος προβλέπει στο εθνικό του δίκαιο μηχανισμό χορήγησης αδειών σύμφωνα με το παρόν άρθρο, το εν λόγω κράτος μέλος ενημερώνει την Επιτροπή σχετικά με το πεδίο εφαρμογής των αντίστοιχων εθνικών διατάξεων, σχετικά με τους σκοπούς και τους τύπους αδειών που μπορούν να θεσπιστούν δυνάμει των εν λόγω διατάξεων, σχετικά με τα στοιχεία επικοινωνίας των οργανισμών που χορηγούν άδειες σύμφωνα με αυτόν τον μηχανισμό χορήγησης άδειας, καθώς και σχετικά με τα μέσα με τα οποία μπορούν να ληφθούν πληροφορίες σχετικά με τη χορήγηση άδειας και με τις επιλογές που τίθενται στη διάθεση των δικαιούχων όπως αναφέρονται στην παράγραφο 3 στοιχείο γ). Η Επιτροπή δημοσιεύει τις εν λόγω πληροφορίες.

6. Με βάση τις πληροφορίες που λαμβάνονται σύμφωνα με την παράγραφο 5 του παρόντος άρθρου και με τις συζητήσεις στο πλαίσιο της επιτροπής επαφών που αναφέρεται στο άρθρο 12 παράγραφος 3 της οδηγίας 2001/29/ΕΚ, η Επιτροπή υποβάλλει, έως τις 10 Απριλίου 2021, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, έκθεση σχετικά με τη χρήση στην Ένωση των μηχανισμών χορήγησης αδειών που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, τις επιπτώσεις τους στη χορήγηση αδειών και τους δικαιούχους, συμπεριλαμβανομένων των δικαιούχων που δεν είναι μέλη του οργανισμού που χορηγεί τις άδειες ή που είναι υπήκοοι άλλου κράτους μέλους ή διαμένουν σε άλλο κράτος μέλος, την αποτελεσματικότητά τους για τη διευκόλυνση της διάδοσης πολιτιστικού περιεχομένου, καθώς και τον αντίκτυπό τους στην εσωτερική αγορά, συμπεριλαμβανομένης της διασυνοριακής παροχής υπηρεσιών και του ανταγωνισμού. Η εν λόγω έκθεση συνοδεύεται, κατά περίπτωση, από νομοθετική πρόταση η οποία αφορά, μεταξύ άλλων τις διασυνοριακές επιπτώσεις αυτών των εθνικών μηχανισμών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Πρόσβαση και διαθεσιμότητα οπτικοακουστικών έργων σε πλατφόρμες διάθεσης βίντεο κατά παραγγελία

Άρθρο 22

Δικαίωμα ανάκλησης

1. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι, όταν ένας δημιουργός ή ερμηνευτής έχει παραχωρήσει άδεια χρήσης ή έχει αυτός/ή μεταβιβάσει κατ' αποκλειστικότητα το δικαίωμά του/της επί έργου ή αντικειμένου προστασίας, ο δημιουργός ή ο ερμηνευτής έχει δικαίωμα να ανακαλέσει εν όλω ή εν μέρει την άδεια ή τη μεταβίβαση των δικαιωμάτων όταν δεν λαμβάνει χώρα η εκμετάλλευση του έργου αυτού ή άλλου αντικειμένου προστασίας.

2. Ειδικές διατάξεις για τον μηχανισμό ανάκλησης που προβλέπεται στην παράγραφο 1μπορεί να προβλέπονται στο εθνικό δίκαιο, λαμβάνοντας υπόψη τα εξής:

α)	τις ιδιαιτερότητες των διάφορων τομέων και των διάφορων ειδών έργων και ερμηνειών· και

β)

όταν ένα έργο ή άλλο αντικείμενο προστασίας περιλαμβάνει τη συμβολή περισσότερων του ενός δημιουργών ή ερμηνευτών, τη σχετική σημασία της κάθε μεμονωμένης συμβολής και τα έννομα συμφέροντα όλων των δημιουργών και ερμηνευτών που επηρεάζονται από την εφαρμογή του μηχανισμού ανάκλησης από έναν μεμονωμένο δημιουργό ή ερμηνευτή.

Τα κράτη μέλη μπορούν να εξαιρούν έργα ή άλλα αντικείμενα προστασίας από την εφαρμογή του μηχανισμού ανάκλησης, εάν αυτά τα έργα ή άλλα αντικείμενα προστασίας συνήθως περιλαμβάνουν τις συμβολές αρκετών δημιουργών ή ερμηνευτών.

Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι ο μηχανισμός ανάκλησης μπορεί μόνο να ασκηθεί μόνο εντός συγκεκριμένου χρονικού πλαισίου, εφόσον αυτός ο περιορισμός δικαιολογείται δεόντως από τις ιδιαιτερότητες του τομέα ή του είδους του έργου ή άλλου αντικειμένου προστασίας το οποίο αφορά.

Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι οι δημιουργοί ή οι ερμηνευτές μπορούν να επιλέξουν να άρουν τον αποκλειστικό χαρακτήρα της σύμβασης αντί της ανάκλησης της άδειας ή της μεταβίβασης των δικαιωμάτων.

3. Τα κράτη μέλη ορίζουν ότι το δικαίωμα ανάκλησης που προβλέπεται στην παράγραφο 1 μπορεί μόνο να ασκηθεί μόνο μετά την πάροδο εύλογου χρονικού διαστήματος από τη σύναψη της συμφωνίας για τη χορήγηση άδειας ή τη μεταβίβαση των δικαιωμάτων. Ο δημιουργός ή ο ερμηνευτής ενημερώνει το πρόσωπο στο οποίο έχει χορηγηθεί άδεια ή έχουν μεταβιβαστεί τα δικαιώματα και ορίζει κατάλληλη προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να πραγματοποιηθεί η εκμετάλλευση των δικαιωμάτων που αποτελούν αντικείμενο της άδειας ή της μεταβίβασης. Μετά την εκπνοή της εν λόγω προθεσμίας, ο δημιουργός ή ο ερμηνευτής μπορεί να επιλέξει να άρει τον αποκλειστικό χαρακτήρα της σύμβασης, αντί της ανάκλησης της άδειας ή της μεταβίβασης των δικαιωμάτων.

4. Η παράγραφος 1 δεν εφαρμόζεται αν η έλλειψη εκμετάλλευσης οφείλεται κυρίως σε συνθήκες, τις οποίες ο δημιουργός ή ο ερμηνευτής μπορεί ευλόγως να αναμένεται ότι θα αποκαταστήσει.

5. Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι οποιαδήποτε συμβατική διάταξη παρεκκλίνει από τον μηχανισμό ανάκλησης που προβλέπεται στην παράγραφο 1 είναι εκτελεστή μόνον εφόσον βασίζεται σε συμφωνία που προκύπτει από συλλογικές διαπραγματεύσεις.

Άρθρο 23

Κοινές διατάξεις

1. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οποιαδήποτε συμβατική διάταξη η οποία εμποδίζει τη συμμόρφωση προς τις διατάξεις των άρθρων 19, 20 και 21 δεν είναι εκτελεστή σε σχέση με τους δημιουργούς και τους ερμηνευτές.

2. Τα κράτη μέλη προβλέπουν ότι τα άρθρα 18 έως 22 της παρούσας οδηγίας δεν εφαρμόζονται στους δημιουργούς προγραμμάτων ηλεκτρονικού υπολογιστή κατά την έννοια του άρθρου 2 της οδηγίας 2009/24/ΕΚ.

ΤΙΤΛΟΣ V

ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 25

Σχέση με εξαιρέσεις και περιορισμούς που προβλέπονται σε άλλες οδηγίες

Τα κράτη μέλη μπορούν να εγκρίνουν και να διατηρούν σε ισχύ ευρύτερες διατάξεις συμβατές με τις εξαιρέσεις και τους περιορισμούς που προβλέπονται στις οδηγίες 96/9/ΕΚ και 2001/29/ΕΚ για χρήσεις ή πεδία που καλύπτονται από εξαιρέσεις ή περιορισμούς που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία.

Άρθρο 29

Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο

1. Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που απαιτούνται για τη συμμόρφωση προς την παρούσα οδηγία το αργότερο την 7η Ιουνίου 2021. Ανακοινώνουν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων.

Τα μέτρα αυτά, όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, αναφέρονται στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρόμοια αναφορά κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Οι μέθοδοι για την αναφορά αυτή καθορίζονται από τα κράτη μέλη.

2. Τα κράτη μέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών μέτρων εσωτερικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία.

whereas

(32) Οι διατάξεις σχετικάμε τη συλλογική χορήγηση αδειών για τη χρήση μη διαθέσιμων στο εμπόριο έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας που θεσπίζονται με την παρούσα οδηγία μπορεί να μην παρέχουν λύση για όλες τις περιπτώσεις κατά τις οποίες τα ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην απόκτηση όλων των απαραίτητων αδειών από τους δικαιούχους για τη χρήση αυτών των μη διαθέσιμων στο εμπόριο έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας. Τούτο θα μπορούσε να συμβαίνει, για παράδειγμα, όταν δεν υπάρχει πρακτική συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων για ένα ορισμένο είδος έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας ή ο σχετικός οργανισμός συλλογικής διαχείρισης δεν είναι επαρκώς αντιπροσωπευτικός για τη σχετική κατηγορία δικαιούχων και τα σχετικά δικαιώματα. Σε αυτές τις ειδικές περιπτώσεις, θα πρέπει να είναι δυνατόν για τα ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς να καθιστούν μη διαθέσιμα στο εμπόριο έργα ή άλλα αντικείμενα προστασίας τα οποία, που βρίσκονται μόνιμα στη συλλογή τους, επιγραμμικώς διαθέσιμα σε όλα τα κράτη μέλη, βάσει εναρμονισμένης εξαίρεσης ή περιορισμού του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων. Είναι σημαντικό οι χρήσεις στο πλαίσιο αυτής της εξαίρεσης ή του περιορισμού να λαμβάνουν χώρα μόνο όταν πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, ιδίως όσον αφορά τη διαθεσιμότητα λύσεων για τη χορήγηση αδειών. Η έλλειψη συμφωνίας σχετικά με τους όρους χορήγησης αδειών δεν πρέπει να ερμηνεύεται ως έλλειψη διαθεσιμότητας λύσεων για τη χορήγηση αδειών.

- = -

(46) Δεδομένης της αυξανόμενης σημασίας που αποκτά η ικανότητα προσφοράς ευέλικτων σχημάτων χορήγησης αδειών στην ψηφιακή εποχή, και της αυξανόμενης χρήσης αυτών των σχημάτων, τα κράτη μέλη πρέπει να είναι σε θέση να προβλέπουν μηχανισμούς χορήγησης αδειών που επιτρέπουν στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης να χορηγούν άδειες, σε εθελοντική βάση, ανεξάρτητα από το αν όλοι οι δικαιούχοι έχουν εξουσιοδοτήσει τον εν λόγω οργανισμό να προβαίνει σε αυτήν την ενέργεια. Τα κράτη μέλη πρέπει να είναι σε θέση να διατηρούν και να θεσπίζουν τέτοιους μηχανισμούς σύμφωνα με τις εθνικές τους παραδόσεις, πρακτικές ή συνθήκες, με την επιφύλαξη των διασφαλίσεων που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία και σε συμμόρφωση με το ενωσιακό δίκαιο και τις διεθνείς υποχρεώσεις της Ένωσης. Αυτοί οι μηχανισμοί θα πρέπει να έχουν ισχύ μόνο στην επικράτεια του οικείου κράτους μέλους, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά από το δίκαιο της Ένωσης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν την ευελιξία να επιλέγουν τον συγκεκριμένο τύπο μηχανισμού που θα επιτρέπει οι άδειες για έργα ή άλλα αντικείμενα προστασίας να επεκτείνονται στα δικαιώματα των δικαιούχων που δεν έχουν εξουσιοδοτήσει τον οργανισμό που συνάπτει τη συμφωνία, υπό τον όρο ότι αυτός ο μηχανισμός είναι σύμφωνος με το δίκαιο της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων για τη συλλογική διαχείριση των δικαιωμάτων που προβλέπονται στην οδηγία 2014/26/ΕΕ. Ειδικότερα, οι εν λόγω μηχανισμοί θα πρέπει επίσης να διασφαλίζουν ότι το άρθρο 7 της οδηγίας 2014/26/ΕΕ εφαρμόζεται σε δικαιούχους που δεν είναι μέλη του οργανισμού που συνάπτει τη συμφωνία. Οι εν λόγω μηχανισμοί μπορούν να περιλαμβάνουν τη χορήγηση συλλογικών αδειών με διευρυμένη ισχύ, αναθέσεις και τεκμήρια εκπροσώπησης. Οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας σχετικά με τη χορήγηση συλλογικών αδειών δεν θα πρέπει να θίγουν την υφιστάμενη ικανότητα των κρατών μελών να εφαρμόζουν μηχανισμούς υποχρεωτικής συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων ή άλλους μηχανισμούς χορήγησης συλλογικών αδειών με διευρυμένη ισχύ, όπως αυτός που περιλαμβάνεται στο άρθρο 3 της οδηγίας 93/83/ΕΟΚ του Συμβουλίου (12).

- = -

(50) Δεδομένων των διαφορετικών παραδόσεων και εμπειριών σχετικά με μηχανισμούς χορήγησης συλλογικών αδειών διευρυμένης ισχύος στα διάφορα κράτη μέλη και της δυνατότητας εφαρμογής τους σε δικαιούχους, ανεξάρτητα από την εθνικότητα ή το κράτος μέλος διαμονής τους, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η διαφάνεια και ο διάλογος σε επίπεδο Ένωσης σχετικά με την πρακτική λειτουργία των μηχανισμών αυτών, μεταξύ άλλων όσον αφορά την αποτελεσματικότητα των διασφαλίσεων για τους δικαιούχους, τη χρηστικότητα αυτών των μηχανισμών, τις επιπτώσεις σε δικαιούχους που δεν είναι μέλη του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης ή σε δικαιούχους που είναι υπήκοοι ή κάτοικοι άλλου κράτους μέλους και τον αντίκτυπο στη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της ενδεχόμενης ανάγκης να θεσπιστούν κανόνες για τη διασυνοριακή ισχύ τέτοιων μηχανισμών εντός της εσωτερικής αγοράς. Για λόγους διαφάνειας, η Επιτροπή θα πρέπει να δημοσιεύει τακτικά πληροφορίες σχετικά με τη χρήση των εν λόγω μηχανισμών δυνάμει της παρούσας οδηγίας. Τα κράτη μέλη που έχουν θεσπίσει τέτοιους μηχανισμούς θα πρέπει, επομένως, να ενημερώνουν την Επιτροπή για τις σχετικές εθνικές διατάξεις και την εφαρμογή τους στην πράξη, συμπεριλαμβανομένων του πεδίου και των τύπων της χορήγησης άδειας που εισήχθησαν με βάση γενικές διατάξεις, την έκταση της χορήγησης άδειας και των εμπλεκόμενων οργανισμών συλλογικής διαχείρισης. Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να συζητούνται με τα κράτη μέλη στην επιτροπή επαφών που θεσπίζεται στο άρθρο 12 παράγραφος 3 της οδηγίας 2001/29/ΕΚ. Η Επιτροπή θα πρέπει να δημοσιεύσει έκθεση σχετικά με τη χρήση των μηχανισμών αυτών στην Ένωση και τον αντίκτυπό τους όσον αφορά τη χορήγηση άδειας και τους δικαιούχους, τη διάδοση πολιτιστικού περιεχομένου και τη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών στον τομέα της συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων, καθώς και τον αντίκτυπο στον ανταγωνισμό.

- = -

(57) Τα δικαιώματα που χορηγούνται στους εκδότες τύπου δυνάμει της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να έχουν το ίδιο πεδίο εφαρμογής με τα δικαιώματα αναπαραγωγής και διάθεσης στο κοινό που προβλέπονται στην οδηγία 2001/29/ΕΚ, σε ό,τι αφορά τις επιγραμμικές χρήσεις από παρόχους της κοινωνίας της πληροφορίας. Τα δικαιώματα που χορηγούνται στους εκδότες τύπου δεν θα πρέπει να επεκτείνονται σε πράξεις που συνίστανται στην τοποθέτηση υπερσυνδέσμων. Δεν θα πρέπει επίσης να επεκτείνονται σε απλά γεγονότα που αναφέρονται στα δημοσιεύματα του τύπου. Τα δικαιώματα που χορηγούνται στους εκδότες τύπου βάσει της παρούσας οδηγίας θα πρέπει επίσης να υπόκεινται στις ίδιες διατάξεις σχετικά με τις εξαιρέσεις και τους περιορισμούς όπως αυτές που ισχύουν για τα δικαιώματα που προβλέπονται στην οδηγία 2001/29/ΕΚ, συμπεριλαμβανομένης της εξαίρεσης στην περίπτωση της παράθεσης αποσπασμάτων με σκοπό την άσκηση κριτικής ή βιβλιοπαρουσίασης, η οποία προβλέπεται στο άρθρο 5 παράγραφος 3 στοιχείο δ) της εν λόγω οδηγίας.

- = -

(61) Τα τελευταία χρόνια η λειτουργία της αγοράς του επιγραμμικού περιεχομένου έχει καταστεί περισσότερο πολύπλοκη. Οι επιγραμμικές υπηρεσίες ανταλλαγής περιεχομένου που παρέχουν πρόσβαση σε μεγάλη ποσότητα περιεχομένου που προστατεύεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, το οποίο αναφορτώνεται από τους χρήστες τους έχουν καταστεί βασική πηγή επιγραμμικής πρόσβασης σε περιεχόμενο. Οι επιγραμμικές υπηρεσίες αποτελούν μέσο για την παροχή ευρύτερης πρόσβασης σε πολιτιστικά και δημιουργικά έργα και προσφέρουν στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας μεγάλες ευκαιρίες για την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων. Ωστόσο, αν και επιτρέπουν την ποικιλομορφία και την εύκολη πρόσβαση σε περιεχόμενο, γεννούν επίσης προκλήσεις, όταν περιεχόμενο που προστατεύεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας αναφορτώνεται χωρίς την προηγούμενη συγκατάθεση των δικαιούχων. Ανασφάλεια δικαίου υπάρχει ως προς το κατά πόσον οι πάροχοι αυτών των υπηρεσιών εμπλέκονται σε πράξεις που αφορούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και χρειάζεται να λαμβάνουν άδειες από τους δικαιούχους για το περιεχόμενο που αναφορτώνεται από τους χρήστες τους, οι οποίοι δεν κατέχουν τα σχετικά δικαιώματα επί του περιεχομένου που αναφορτώνεται, με την επιφύλαξη της εφαρμογής των εξαιρέσεων και των περιορισμών που προβλέπονται στο δίκαιο της Ένωσης. Αυτή η ανασφάλεια επηρεάζει την ικανότητα των δικαιούχων να προσδιορίζουν κατά πόσον, και υπό ποιες προϋποθέσεις, χρησιμοποιούνται τα έργα τους και άλλο υλικό, καθώς και στις πιθανότητες που έχουν να λάβουν κατάλληλη αμοιβή για τη χρήση αυτή. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να ενισχυθεί η ανάπτυξη της αγοράς χορήγησης αδειών μεταξύ δικαιούχων δικαιωμάτων και παρόχων επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου. Αυτές οι συμφωνίες χορήγησης αδειών θα πρέπει να είναι δίκαιες και να διατηρούν μια εύλογη ισορροπία μεταξύ των δύο μερών. Οι δικαιούχοι θα πρέπει να λαμβάνουν κατάλληλη αμοιβή για τη χρήση των έργων τους ή άλλων προστατευόμενων αντικειμένων. Ωστόσο, επειδή η συμβατική ελευθερία δεν θα πρέπει να θίγεται από τις εν λόγω διατάξεις, οι δικαιούχοι δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να χορηγούν άδεια ή να συνάπτουν συμφωνίες χορήγησης αδειών.

- = -

(77) Κατά την εφαρμογή των υποχρεώσεων διαφάνειας που προβλέπονται στην παρόυσα οδηγία, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες των διαφόρων τομέων περιεχομένου, όπως εκείνες του μουσικού τομέα, του οπτικοακουστικού τομέα και του εκδοτικού τομέα και όλα τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να συμμετέχουν κατά τον καθορισμό τέτοιων ειδικών ανά τομέα υποχρεώσεων. Κατά περίπτωση, θα πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη η σημασία της συμβολής δημιουργών και ερμηνευτών στο σύνολο του έργου ή της ερμηνείας. Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις θα πρέπει να εξετάζονται ως επιλογή των οικείων ενδιαφερόμενων μερών για την επίτευξη συμφωνίας όσον αφορά τη διαφάνεια Οι συμφωνίες αυτές πρέπει να εξασφαλίζουν ότι οι δημιουργοί και ερμηνευτές έχουν το ίδιο ή ανώτερο επίπεδο διαφάνειας σε σχέση με τις ελάχιστες απαιτήσεις που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία. Για να δοθεί η δυνατότητα προσαρμογής των υφιστάμενων πρακτικών αναφοράς στις υποχρεώσεις διαφάνειας, θα πρέπει να προβλεφθεί μεταβατική περίοδος. Δεν θα πρέπει να απαραίτητη η εφαρμογή των υποχρεώσεων διαφάνειας όσον αφορά τις συμφωνίες που συνάπτονται μεταξύ δικαιούχων και οργανισμών συλλογικής διαχείρισης, ανεξάρτητων οντοτήτων διαχείρισης ή άλλων οντοτήτων που υπόκεινται στις εθνικές διατάξεις εφαρμογής της οδηγίας 2014/26/ΕΕ καθώς αυτοί οι οργανισμοί ή οι οντότητες υπόκεινται ήδη στις απαιτήσεις διαφάνειας που προβλέπονται στο άρθρο 18 της οδηγίας 2014/26/ΕΕ. Το άρθρο 18 της οδηγίας 2014/26/ΕΕ εφαρμόζεται σε οργανισμούς που διαχειρίζονται δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ή συγγενικά δικαιώματα για λογαριασμό περισσότερων του ενός δικαιούχων για το συλλογικό όφελος των εν λόγω δικαιούχων. Ωστόσο, ατομικές συμφωνίες κατόπιν διαπραγμάτευσης που συνομολογούνται μεταξύ δικαιούχων και των αντισυμβαλλομένων τους οι οποίοι ενεργούν προς ίδιον συμφέρον θα πρέπει να υπόκεινται στην υποχρέωση διαφάνειας που προβλέπεται στην παρούσα οδηγία.

- = -

(80) Όταν οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές παραχωρούν άδειες χρήσεις ή μεταβιβάζουν τα δικαιώματά τους, αναμένουν ότι το έργο τους ή η ερμηνεία τους θα αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης. Ωστόσο, θα μπορούσαν ορισμένες φορές έργα ή ερμηνείες που έχουν αποτελέσει αντικείμενο χορήγησης άδειας ή μεταβίβασης να μην αποτελέσουν αντικείμενο καμίας εκμετάλλευσης. Όταν τα δικαιώματα αυτά έχουν μεταβιβαστεί κατ' αποκλειστικότητα, οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές δεν μπορούν να ζητήσουν από άλλον μέρος να εκμεταλλευθεί το έργο τους ή τις ερμηνείες τους. Στην περίπτωση αυτή, και μετά την πάροδο εύλογου χρονικού διαστήματος, οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επωφελούνται από έναν μηχανισμό ανάκλησης δικαιωμάτων που θα τους επιτρέπει να μεταβιβάζουν ή να παραχωρούν άδεια χρήσης των δικαιωμάτων τους σε άλλο πρόσωπο. Δεδομένου ότι η εκμετάλλευση έργων ή ερμηνειών μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τους τομείς, θα μπορούσαν να θεσπιστούν ειδικές διατάξεις σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες των τομέων – όπως ο οπτικοακουστικός τομέας – ή των έργων ή ερμηνειών, προβλέποντας ιδίως χρονικά πλαίσια για το δικαίωμα ανάκλησης. Προκειμένου να προστατεύονται τα έννομα συμφέροντα των δικαιοδόχων και των εκδοχέων των δικαιωμάτων και να αποτρέπονται οι καταχρηστικές πρακτικές και να λαμβάνεται υπόψη ότι απαιτείται κάποιο χρονικό διάστημα προτού ένα έργο ή ερμηνεία αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης στην πράξη, οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές θα πρέπει να είναι σε θέση να ασκούν το δικαίωμα ανάκλησης σύμφωνα με ορισμένες διαδικαστικές προϋποθέσεις και μόνο μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα μετά τη σύναψη της συμφωνίας παραχώρησης άδειας χρήσης ή μεταβίβασης δικαιώματος. Επιτρέπεται τα κράτη μέλη να ρυθμίζουν την άσκηση του δικαιώματος ανάκλησης στην περίπτωση έργων ή ερμηνειών στα οποία εμπλέκονται πολλοί δημιουργοί ή ερμηνευτές, λαμβανομένης υπόψη της σχετικής σημασίας των μεμονωμένων συμβόλων.

- = -

(81) Οι διατάξεις σχετικά με τη διαφάνεια, τον μηχανισμό προσαρμογής συμβάσεων και τις διαδικασίες εναλλακτικής επίλυσης διαφορών που θεσπίζονται στην παρούσα οδηγία θα πρέπει να έχουν υποχρεωτικό χαρακτήρα και τα μέρη δεν θα πρέπει να μπορούν να παρεκκλίνουν από αυτές τις διατάξεις, είτε στις συμβάσεις μεταξύ δημιουργών, ερμηνευτών και των αντισυμβαλλομένων τους, είτε σε συμφωνίες μεταξύ των εν λόγω αντισυμβαλλομένων και τρίτων μερών, όπως οι συμφωνίες τήρησης του απορρήτου. Κατά συνέπεια, το άρθρο 3 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 593/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (17), θα πρέπει να εφαρμόζεται υπό την έννοια ότι στην περίπτωση όπου όλα τα άλλα σχετικά με την περίπτωση δεδομένα τη στιγμή επιλογής του εφαρμοστέου δικαίου εντοπίζονται σε ένα ή σε περισσότερα κράτη μέλη, η επιλογή από τα μέρη εφαρμοστέου δικαίου άλλου από εκείνο κράτους μέλους δεν θίγει την εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με τη διαφάνεια, τους μηχανισμούς προσαρμογής συμβάσεων και τις διαδικασίες εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, όπως εφαρμόζονται στο κράτος μέλος του δικάζοντος δικαστή.

- = -

keyboard_tab Diritto d'autore 2019/0790 EL

Diritto d'autore 2019/0790 EL