Data Act 2023/2854 PL

c)	udostępniania danych przez posiadaczy danych organom sektora publicznego, Komisji, Europejskiemu Bankowi Centralnemu i organom Unii – w przypadku wystąpienia wyjątkowej potrzeby wykorzystania tych danych do celów wykonania określonego zadania realizowanego w interesie publicznym;

d)	ułatwiania zmiany dostawcy usług przetwarzania danych;

e)	wprowadzania zabezpieczeń przed niezgodnym z prawem dostępem osób trzecich do danych nieosobowych; oraz

f)	opracowania norm interoperacyjności wobec danych, które mają być udostępniane, przekazywane i wykorzystywane.

2. Niniejsze rozporządzenie dotyczy danych osobowych i nieosobowych, w tym następujących rodzajów danych i następujących kontekstów:

a)	rozdział II ma zastosowanie do danych, z wyjątkiem treści, dotyczących działania, wykorzystywania i środowiska produktów skomunikowanych i usług powiązanych;

b)	rozdział III ma zastosowanie do wszelkich danych sektora prywatnego podlegających ustawowym obowiązkom w zakresie dzielenia się danymi;

c)	rozdział IV ma zastosowanie do wszelkich danych sektora prywatnego udostępnianych i wykorzystywanych na podstawie umów między przedsiębiorcami;

d)	rozdział V ma zastosowanie do wszelkich danych sektora prywatnego ze szczególnym uwzględnieniem danych nieosobowych;

e)	rozdział VI ma zastosowanie do wszelkich danych i usług przetwarzanych przez dostawców usług przetwarzania danych;

f)	rozdział VII ma zastosowanie do wszelkich danych nieosobowych dostawców usług przetwarzania danych przechowywanych na terenie Unii.

3. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do:

a)	producentów produktów skomunikowanych wprowadzanych do obrotu w Unii i dostawców usług powiązanych, niezależnie od miejsca siedziby tych producentów i dostawców;

b)	znajdujących się w Unii użytkowników produktów skomunikowanych lub usług powiązanych, o których mowa w lit. a);

c)	posiadaczy danych, którzy udostępniają dane odbiorcom danych w Unii, niezależnie od miejsca siedziby tych posiadaczy;

d)	odbiorców danych w Unii, którym dane są udostępniane;

organów sektora publicznego, Komisji, Europejskiego Banku Centralnego oraz organów Unii, które w przypadku wyjątkowej potrzeby wykorzystania tych danych występują do posiadaczy danych z wnioskiem o udostępnienie danych do celów wykonania określonego zadania realizowanego w interesie publicznym, oraz posiadaczy danych, którzy dostarczają tych danych w odpowiedzi na taki wniosek;

f)	dostawców usług przetwarzania danych świadczących takie usługi klientom w Unii, niezależnie od miejsca siedziby tych dostawców;

g)	uczestników przestrzeni danych oraz sprzedawców aplikacji korzystających z inteligentnych umów, a także osób, których działalność handlowa, gospodarcza lub zawodowa obejmuje wdrażanie inteligentnych umów w ramach wykonywania umowy.

4. W przypadku gdy w niniejszym rozporządzeniu mowa jest o produktach skomunikowanych lub usługach powiązanych, takie odniesienia rozumie się jako obejmujące również wirtualnych asystentów, o ile wchodzą oni w interakcje z produktem skomunikowanym lub usługą powiązaną.

5. Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla prawa Unii i prawa krajowego dotyczących ochrony danych osobowych, prywatności i poufności komunikacji oraz integralności urządzeń końcowych, które mają zastosowanie do danych osobowych przetwarzanych w związku z prawami i obowiązkami ustanowionymi w niniejszym rozporządzeniu, w szczególności dla rozporządzenia (UE) 2016/679 i rozporządzenia (UE) 2018/1725 oraz dyrektywy 2002/58/WE, w tym dla uprawnień i kompetencji organów nadzorczych oraz praw osób, których dane dotyczą. W przypadku gdy użytkownicy są osobami, których dane dotyczą, prawa ustanowione w rozdziale II niniejszego rozporządzenia są uzupełnieniem ich prawa dostępu i prawa do przenoszenia danych na mocy art. 15 i 20 rozporządzenia (UE) 2016/679. W razie kolizji pomiędzy niniejszym rozporządzeniem a prawem Unii dotyczącym ochrony danych osobowych lub prywatności lub prawem krajowym przyjętym zgodnie z takim prawem Unii pierwszeństwo ma stosowne prawo Unii lub prawo krajowe dotyczące ochrony danych osobowych lub prywatności.

6. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do ani nie wyklucza dobrowolnych uzgodnień dotyczących wymiany danych między podmiotami prywatnymi i publicznymi, w szczególności dobrowolnych uzgodnień dotyczących dzielenia się danymi.

Niniejsze rozporządzenie nie wpływa na unijne i krajowe akty prawne przewidujące dzielenie się danymi, dostęp do nich i ich wykorzystywanie do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania lub ścigania czynów zabronionych lub wykonywania kar, lub do celów celnych i podatkowych, w szczególności na rozporządzenia (UE) 2021/784, (UE) 2022/2065 i (UE) 2023/1543, dyrektywę (UE) 2023/1544, ani na współpracę międzynarodową w tej dziedzinie. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do zbierania danych, dzielenia się nimi i ich wykorzystywania lub dostępu do danych na mocy rozporządzenia (UE) 2015/847 oraz dyrektywy (UE) 2015/849. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do dziedzin niewchodzących w zakres prawa Unii i w żadnym wypadku nie wpływa na kompetencje państw członkowskich dotyczące bezpieczeństwa publicznego, obronności lub bezpieczeństwa narodowego, niezależnie od rodzaju podmiotu, któremu państwa członkowskie powierzyły wykonywanie zadań związanych z tymi kompetencjami, ani od ich uprawnień do ochrony innych zasadniczych funkcji państwa, w tym zapewniania integralności terytorialnej państwa oraz utrzymywania porządku publicznego. Niniejsze rozporządzenie nie wpływa na kompetencje państw członkowskich dotyczące administracji celnej i podatkowej lub zdrowia i bezpieczeństwa obywateli.

7. Niniejsze rozporządzenie uzupełnia podejście samoregulacyjne przewidziane w rozporządzeniu (UE) 2018/1807 poprzez wprowadzenie dodatkowych obowiązków o zasięgu ogólnym dotyczących zmiany dostawców w chmurze.

8. Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla unijnych i krajowych aktów prawnych przewidujących ochronę praw własności intelektualnej, w szczególności dyrektywy 2001/29/WE, 2004/48/WE oraz (UE) 2019/790.

9. Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla prawa unijnego i jest uzupełnieniem tego prawa służącego wspieraniu interesów konsumentów, zapewnianiu konsumentom wysokiego poziomu ochrony oraz ochronie ich zdrowia, bezpieczeństwa i interesów ekonomicznych, w szczególności dyrektywy 93/13/EWG, 2005/29/WE i 2011/83/UE.

10. Niniejsze rozporządzenie nie uniemożliwia zawierania umów o dobrowolnym, zgodnym z prawem dzieleniu się danymi, w tym umów zawieranych na zasadzie wzajemności, które są zgodne z wymogami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.

Artykuł 4

Prawa i obowiązki użytkowników i posiadaczy danych w odniesieniu do dostępu do danych z produktu i z usługi powiązanej, ich wykorzystywania i udostępniania

1. W przypadku gdy użytkownik nie może uzyskać bezpośredniego dostępu do danych z produktu skomunikowanego lub z usługi powiązanej, posiadacze danych bez zbędnej zwłoki, w sposób łatwy i bezpieczny, nieodpłatnie udostępniają użytkownikowi dane łatwo dostępne, wraz z odpowiednimi metadanymi niezbędnymi do interpretacji i wykorzystania tych danych, cechujące się taką samą jakością, jaka jest dostępna dla posiadacza danych, w całościowym, ustrukturyzowanym, powszechnie używanym, nadającym się do odczytu maszynowego formacie oraz w stosownym przypadku i jeżeli jest to technicznie wykonalne – w sposób ciągły i w czasie rzeczywistym. Odbywa się to na podstawie zwykłego wniosku złożonego drogą elektroniczną, jeżeli jest to technicznie możliwe.

2. Użytkownicy i posiadacze danych mogą umownie ograniczyć lub zakazać dostępu do danych, ich wykorzystywania lub dalszego dzielenia się nimi, jeżeli takie przetwarzanie mogłoby zagrozić wymaganiom bezpieczeństwa produktu skomunikowanego określonym w prawie Unii lub prawie krajowym i mieć poważny negatywny wpływ na zdrowie, bezpieczeństwo lub ochronę osób fizycznych. Organy sektorowe mogą zapewnić użytkownikom i posiadaczom danych fachową wiedzę techniczną w tym kontekście. W przypadku gdy posiadacz_danych odmawia dzielenia się danymi na podstawie niniejszego artykułu, powiadamia on właściwy organ wyznaczony zgodnie z art. 37.

3. Bez uszczerbku dla przysługującego użytkownikowi w dowolnym momencie prawa do dochodzenia roszczeń przed sądem lub trybunałem państwa członkowskiego, użytkownik może w związku ze sporem z posiadaczem danych w sprawie ograniczeń umownych lub zakazów, o których mowa w ust. 2:

a)	wnieść skargę do właściwego organu zgodnie z art. 37 ust. 5 lit. b); lub

b)	uzgodnić z posiadaczem danych wniesienie sprawy do organu rozstrzygania sporów zgodnie z art. 10 ust. 1.

4. Posiadacze danych nie utrudniają bezzasadnie użytkownikom dokonywania wyborów ani wykonywania praw na podstawie niniejszego artykułu, w tym poprzez oferowanie użytkownikom wyboru w sposób nieneutralny lub poprzez podważanie lub ograniczanie autonomii, zdolności decyzyjnych lub wyborów użytkownika za pomocą struktury, projektu, funkcji lub sposobu działania interfejsu cyfrowego użytkownika bądź jego części.

5. W celu kontroli, czy osoba fizyczna lub prawna kwalifikuje się jako użytkownik na potrzeby ust. 1, posiadacz_danych nie wymaga od użytkownika dostarczenia żadnych informacji poza tymi, które są niezbędne. Posiadacze danych nie zachowują żadnych informacji, w szczególności danych z rejestru zdarzeń, na temat dostępu użytkownika do żądanych danych poza informacjami, które są niezbędne do należytego wykonania wniosku użytkownika o dostęp oraz do zapewnienia bezpieczeństwa i utrzymania infrastruktury danych.

6. Chroni się tajemnice przedsiębiorstwa i ujawnia się je wyłącznie wtedy, gdy posiadacz_danych i użytkownik przed ujawnieniem zastosują wszelkie środki niezbędne do ochrony ich poufności, w szczególności w odniesieniu do osób trzecich. Posiadacz danych lub, jeżeli nie jest to ta sama osoba, posiadacz_tajemnicy_przedsiębiorstwa identyfikują dane chronione, w tym stosowne meta dane, jako tajemnice przedsiębiorstwa i uzgadniają z użytkownikiem proporcjonalne środki techniczne i organizacyjne niezbędne do ochrony poufności danych podlegających dzieleniu się, w szczególności w odniesieniu do osób trzecich, takie jak modelowe postanowienia umowne, umowy o poufności, protokoły ścisłego dostępu, normy techniczne oraz stosowanie kodeksów postępowania.

7. W przypadku gdy nie uzgodniono niezbędnych środków technicznych, o których mowa w ust. 6, lub gdy użytkownik nie wdraża środków uzgodnionych zgodnie z ust. 6 lub zagraża poufności tajemnic przedsiębiorstwa, posiadacz_danych może wstrzymać lub w stosownym przypadku zawiesić dzielenie się danymi zidentyfikowanymi jako tajemnice przedsiębiorstwa. Posiadacz danych należycie uzasadnia decyzję i bez zbędnej zwłoki przekazuje ją na piśmie użytkownikowi. W takich przypadkach posiadacz_danych powiadamia właściwy organ wyznaczony zgodnie z art. 37, że wstrzymał lub zawiesił dzielenie się danymi, i wskazuje, których środków nie wdrożono lub nie zastosowano, lub w stosownym przypadku poufność których tajemnic przedsiębiorstwa zagrożono.

8. W wyjątkowych okolicznościach, w przypadku gdy posiadacz_danych będący posiadaczem tajemnicy przedsiębiorstwa może wykazać, że mimo środków technicznych i organizacyjnych zastosowanych przez użytkownika zgodnie z ust. 6 niniejszego artykułu ujawnienie tajemnic handlowych z dużym prawdopodobieństwem poskutkuje poważną szkodą ekonomiczną, posiadacz_danych może w tym konkretnym przypadku odrzucić wniosek o dostęp do tych konkretnych danych. Wykazane informacje zostają należycie uzasadnione na podstawie obiektywnych elementów, w szczególności egzekwowalności tajemnic przedsiębiorstwa w krajach trzecich, charakteru i poziomu poufności żądanych danych oraz niepowtarzalności i nowatorskości produktu skomunikowanego, i przedstawione na piśmie bez zbędnej zwłoki. W przypadku gdy posiadacz_danych odmawia dzielenia się danymi na podstawie niniejszego ustępu, powiadamia on właściwy organ wyznaczony zgodnie z art. 37.

9. Bez uszczerbku dla przysługującego użytkownikowi w dowolnym momencie prawa do dochodzenia roszczeń przed sądem lub trybunałem państwa członkowskiego, użytkownik chcący zaskarżyć decyzję posiadacza danych o odmowie, wstrzymaniu lub zawieszeniu dzielenia się danymi zgodnie z ust. 7 i 8 może:

a)	wnieść skargę zgodnie z art. 37 ust. 5 lit. b) do właściwego organu, który bez zbędnej zwłoki podejmuje decyzję, czy i na jakich warunkach dzielenie się danymi powinno się rozpocząć lub zostać wznowione; lub

b)	uzgodnić z posiadaczem danych wniesienie sprawy do organu rozstrzygania sporów zgodnie z art. 10 ust. 1.

10. Użytkownik nie wykorzystuje danych pozyskanych na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 1, do opracowania produktu skomunikowanego konkurującego z produktem skomunikowanym, z którego pochodzą dane, ani nie dzieli się w tym celu danymi z osobą trzecią i nie wykorzystuje takich danych do pozyskania informacji o sytuacji ekonomicznej, aktywach i metodach produkcji producenta lub w stosownym przypadku posiadacza danych.

11. Użytkownik nie stosuje środków przymusu ani nie nadużywa luk w infrastrukturze technicznej posiadacza danych, która ma chronić dane, w celu uzyskania dostępu do danych.

12. W przypadku gdy użytkownik nie jest osobą, której dotyczą dane osobowe objęte wnioskiem, wszelkie dane osobowe wygenerowane w wyniku korzystania z produktu skomunikowanego lub usługi powiązanej są udostępniane użytkownikowi przez posiadacza danych wyłącznie wtedy, gdy istnieje ważna podstawa prawna przetwarzania zgodnie z art. 6 rozporządzenia (UE) 2016/679 oraz w stosownym przypadku spełnione są warunki określone w art. 9 tego rozporządzenia i w art. 5 ust. 3 dyrektywy (UE) 2002/58.

13. Posiadacz danych wykorzystuje dane łatwo dostępne będące danymi nieosobowymi wyłącznie na podstawie umowy z użytkownikiem. Posiadacz danych nie wykorzystuje takich danych do pozyskania informacji o sytuacji ekonomicznej, aktywach i metodach produkcji użytkownika lub korzystaniu przez użytkownika, które to informacje mogłyby w inny sposób osłabić pozycję handlową użytkownika na rynkach jego działalności.

14. Posiadacze danych nie udostępniają danych nieosobowych z produktu osobom trzecim w celach handlowych lub niehandlowych innych niż realizacja umowy z użytkownikiem. W stosownych przypadkach posiadacze danych umownie zobowiązują osoby trzecie, aby nie dzieliły się dalej otrzymanymi od nich danymi.

Artykuł 5

Prawo użytkownika do dzielenia się danymi z osobami trzecimi

1. Na wniosek użytkownika lub strony działającej w jego imieniu posiadacz_danych bez zbędnej zwłoki w sposób łatwy i bezpieczny oraz nieodpłatnie dla użytkownika udostępnia osobie trzeciej dane łatwo dostępne wraz z odpowiednimi metadanymi niezbędnymi do interpretacji i wykorzystania tych danych cechujące się taką samą jakością, jaka jest dostępna dla posiadacza danych, w całościowym, ustrukturyzowanym, powszechnie używanym, nadającym się do odczytu maszynowego formacie oraz w stosownym przypadku i jeżeli jest to technicznie możliwe – w sposób ciągły i w czasie rzeczywistym. Danych są udostępniane przez posiadacza danych osobie trzeciej zgodnie z art. 8 i 9.

2. Ust. 1 nie ma zastosowania do danych łatwo dostępnych w kontekście testowania nowych produktów skomunikowanych, substancji lub procesów, które nie zostały jeszcze wprowadzone do obrotu, chyba że ich wykorzystanie przez osobę trzecią jest dozwolone na podstawie umowy.

3. Przedsiębiorstwo wskazane jako strażnik dostępu na mocy art. 3 rozporządzenia (UE) 2022/1925 nie kwalifikuje się jako osoba trzecia na mocy niniejszego artykułu, a zatem:

a)	w żaden sposób nie nakłania ani komercyjnie nie zachęca użytkownika, w tym przez zapewnienie rekompensaty pieniężnej lub jakiejkolwiek innej, do udostępnienia danych, które użytkownik pozyskał na podstawie wniosku złożonego zgodnie z art. 4 ust. 1, na potrzeby jednej ze swoich usług;

b)	nie nakłania ani komercyjnie nie zachęca użytkownika do zwrócenia się do posiadacza danych z wnioskiem o udostępnienie danych na potrzeby jednej ze swoich usług zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu;

c)	nie otrzymuje danych od użytkownika, które użytkownik pozyskał na podstawie wniosku złożonego zgodnie z art. 4 ust. 1.

4. W celu kontroli, czy osoba fizyczna lub prawna kwalifikuje się jako użytkownik lub osoba trzecia w świetle ust. 1, użytkownik ani osoba trzecia nie muszą dostarczać żadnych informacji poza tymi, które są niezbędne. Posiadacze danych nie zachowują żadnych informacji na temat dostępu osoby trzeciej do żądanych danych poza informacjami, które są niezbędne do należytego wykonania wniosku osoby trzeciej o dostęp oraz do zapewnienia bezpieczeństwa i utrzymania infrastruktury danych.

5. Osoba trzecia nie stosuje środków przymusu ani nie nadużywa luk w infrastrukturze technicznej posiadacza danych, która ma chronić dane, w celu uzyskania dostępu do danych.

6. Posiadacz danych nie wykorzystuje danych łatwo dostępnych do pozyskania informacji o sytuacji ekonomicznej, aktywach i metodach produkcji osoby trzeciej lub korzystaniu przez osobę trzecią w inny sposób, które to informacje mogłyby osłabić pozycję handlową osoby trzeciej na rynkach jej działalności, chyba że osoba trzecia pozwoliła na takie wykorzystanie i ma techniczną możliwość łatwego wycofania tego pozwolenia w dowolnym momencie.

7. W przypadku gdy użytkownik nie jest osobą, której dotyczą dane osobowe objęte wnioskiem, wszelkie dane osobowe wygenerowane w wyniku korzystania z produktu skomunikowanego lub usługi powiązanej są udostępniane osobie trzeciej przez posiadacza danych, wyłącznie wtedy, gdy istnieje ważna podstawa prawna przetwarzania zgodnie z art. 6 rozporządzenia (UE) 2016/679, oraz gdy w stosownym przypadku spełnione są warunki określone w art. 9 tego rozporządzenia i w art. 5 ust. 3 dyrektywy (UE) 2022/58.

8. Wszelkie przypadki niedokonania przez posiadacza danych i osobę trzecią uzgodnień dotyczących przesyłania danych nie utrudniają, nie uniemożliwiają ani nie zakłócają wykonywania praw przysługujących osobie, której dane dotyczą, na podstawie rozporządzenia (UE) 2016/679, a w szczególności prawa do przenoszenia danych na podstawie w art. 20 tego rozporządzenia.

9. Chroni się tajemnice przedsiębiorstwa i ujawnia się je osobom trzecim wyłącznie w zakresie, w jakim jest to ściśle niezbędne do realizacji celu uzgodnionego przez użytkownika i osobę trzecią. Posiadacz danych lub, jeżeli nie jest to ta sama osoba, posiadacz_tajemnicy_przedsiębiorstwa identyfikują dane chronione jako tajemnice przedsiębiorstwa, w tym stosowne meta dane, i uzgadniają z użytkownikiem wszelkie proporcjonalne środki techniczne i organizacyjne niezbędne do ochrony poufności danych będących przedmiotem dzielenia się, takie jak modelowe postanowienia umowne, umowy o poufności, protokoły ścisłego dostępu, normy techniczne oraz stosowanie kodeksów postępowania.

10. W przypadku gdy nie uzgodniono niezbędnych środków, o których mowa w ust. 9, lub gdy osoba trzecia nie wdraża środków uzgodnionych zgodnie z ust. 9 lub zagraża poufności tajemnic przedsiębiorstwa, posiadacz_danych może wstrzymać lub w stosownym przypadku zawiesić dzielenie się danymi zidentyfikowanymi jako tajemnice przedsiębiorstwa. Posiadacz danych należycie uzasadnia decyzję i bez zbędnej zwłoki przekazuje ją na piśmie osobie trzeciej. W takich przypadkach posiadacz_danych powiadamia właściwy organ wyznaczony zgodnie z art. 37, że wstrzymał lub zawiesił dzielenie się danymi, i wskazuje, których środków nie uzgodniono lub nie wdrożono lub w stosownym przypadku poufność których tajemnic przedsiębiorstwa zagrożono.

11. W wyjątkowych okolicznościach, kiedy posiadacz_danych będący posiadaczem tajemnicy przedsiębiorstwa może wykazać, że mimo środków technicznych i organizacyjnych zastosowanych przez osobę trzecią zgodnie z art. 9 niniejszego artykułu, ujawnienie tajemnic handlowych z dużym prawdopodobieństwem poskutkuje poważną szkodą ekonomiczną, posiadacz_danych może w tym konkretnym przypadku odrzucić wniosek o dostęp do tych konkretnych danych. Wykazane informacje zostają należycie uzasadnione na podstawie obiektywnych elementów, w szczególności egzekwowalności tajemnic przedsiębiorstwa w krajach trzecich, charakteru i poziomu poufności żądanych danych oraz niepowtarzalności i nowatorskości produktu, i przedstawione na piśmie bez zbędnej zwłoki. W przypadku gdy posiadacz_danych odmawia dzielenia się danymi na podstawie niniejszego ustępu, powiadamia on właściwy organ wyznaczony zgodnie z art. 37.

12. Bez uszczerbku dla prawa do dochodzenia roszczeń w dowolnym momencie przed sądem lub trybunałem państwa członkowskiego, osoba trzecia chcąca zaskarżyć decyzję posiadacza danych o odmowie, wstrzymaniu lub zawieszeniu dzielenia się danymi zgodnie z ust. 10 i 11 może:

a)	wnieść skargę do właściwego organu zgodnie z art. 37 ust. 5 lit. b), który bez zbędnej zwłoki podejmuje decyzję, czy i na jakich warunkach dzielenie się danymi powinno się rozpocząć lub zostać wznowione; lub

b)	uzgodnić z posiadaczem danych wniesienie sprawy do organu rozstrzygania sporów zgodnie z art. 10 ust. 1.

13. Prawo, o którym mowa w ust. 1, nie wpływa niekorzystnie na prawa osób, których dane dotyczą, zgodnie z mającym zastosowanie prawem Unii lub prawem krajowym dotyczącym ochrony danych osobowych lub prywatności.

Artykuł 7

Zakres obowiązków dzielenia się danymi przez przedsiębiorców z konsumentami i z innymi przedsiębiorcami

1. Obowiązki przewidziane w niniejszym rozdziale nie mają zastosowania do danych wygenerowanych w wyniku korzystania z wyprodukowanych lub zaprojektowanych produktów skomunikowanych lub z usług powiązanych dostarczonych przez mikro przedsiębiorstwo lub małe przedsiębiorstwo, pod warunkiem że przedsiębiorstwo to nie ma przedsiębiorstwa partnerskiego ani przedsiębiorstwa powiązanego w rozumieniu art. 3 załącznika do zalecenia 2003/361/WE, które nie kwalifikuje się jako mikro przedsiębiorstwo lub małe przedsiębiorstwo, a mikro przedsiębiorstwo lub małe przedsiębiorstwo nie jest podwykonawcą, któremu zlecono wyprodukowanie lub zaprojektowanie produktu skomunikowanego lub też świadczenie usługi powiązanej.

To samo ma zastosowanie do danych wygenerowanych w wyniku korzystania z produktów skomunikowanych wyprodukowanych lub z usług powiązanych dostarczonych przez przedsiębiorstwa, które kwalifikują się jako średnie przedsiębiorstwa zgodnie z art. 2 załącznika do zalecenia 2003/361/WE przez okres krótszy niż rok, oraz do produktów skomunikowanych przez okres jednego roku od dnia wprowadzenia ich do obrotu przez średnie przedsiębiorstwo.

2. Postanowienie umowne, które ze szkodą dla użytkownika wyklucza stosowanie praw użytkownika przewidzianych w niniejszym rozdziale, stanowi odstępstwo od nich lub zmienia ich skutek, nie jest dla użytkownika wiążące.

ROZDZIAŁ III

OBOWIĄZKI POSIADACZY DANYCH ZOBOWIĄZANYCH DO UDOSTĘPNIANIA DANYCH ZGODNIE Z PRAWEM UNII

Artykuł 12

Zakres obowiązków posiadaczy danych zobowiązanych zgodnie z prawem Unii do udostępniania danych

1. Niniejszy rozdział ma zastosowanie, w przypadku gdy w stosunkach między przedsiębiorcami posiadacz_danych jest zobowiązany do udostępnienia danych odbiorcy danych na podstawie art. 5 lub mającego zastosowanie prawa Unii lub przepisów krajowych przyjętych zgodnie z prawem Unii.

2. Postanowienie umowne zawarte w umowie w sprawie dzielenia się danymi, które ze szkodą dla jednej ze stron lub w stosownym przypadku ze szkodą dla użytkownika wyłącza stosowanie niniejszego rozdziału, stanowi odstępstwo od niego lub zmienia jego skutki, nie jest dla tej strony wiążące.

ROZDZIAŁ IV

NIEUCZCIWE POSTANOWIENIA UMOWNE MIĘDZY PRZEDSIĘBIORSTWAMI DOTYCZĄCE DOSTĘPU DO DANYCH I ICH WYKORZYSTYWANIA

Artykuł 21

Dzielenie się danymi pozyskanymi w ramach wyjątkowej potrzeby z organizacjami badawczymi lub urzędami statystycznymi

1. Organ sektora publicznego, Komisja, Europejski Bank Centralny lub organ Unii są uprawnione do dzielenia się danymi otrzymanymi w ramach niniejszego rozdziału:

a)	z osobami fizycznymi lub organizacjami na potrzeby prowadzenia badań naukowych lub analiz zgodnych z celem, w którym wystąpiono o dane; lub

b)	z krajowymi urzędami statystycznymi i Eurostatem do celów tworzenia statystyki publicznej.

2. Osoby fizyczne lub organizacje otrzymujące dane na podstawie ust. 1 prowadzą działalność o charakterze niekomercyjnym lub w kontekście misji interesu publicznego uznanej w prawie Unii lub w prawie krajowym. Nie zaliczają się do nich organizacje znajdujące się pod znacznym wpływem przedsiębiorstw komercyjnych, który mógłby skutkować preferencyjnym dostępem do wyników badań.

3. Osoby fizyczne lub organizacje otrzymujące dane na podstawie ust. 1 niniejszego artykułu przestrzegają tych samych obowiązków, które mają zastosowanie do organów sektora publicznego, Komisji, Europejskiego Banku Centralnego lub organów Unii na podstawie art. 17 ust. 3 i art. 19.

4. Niezależnie od art. 19 ust. 1 lit. c) osoby fizyczne lub organizacje otrzymujące dane na podstawie ust. 1 niniejszego artykułu mogą zachować dane otrzymane w celu, w którym o nie wystąpiono, maksymalnie przez sześć miesięcy po usunięciu danych przez organy sektora publicznego, Komisję, Europejski Bank Centralny i organy_Unii.

5. W przypadku gdy organ_sektora_publicznego, Komisja, Europejski Bank Centralny lub organ Unii zamierzają przesłać lub udostępnić dane na podstawie ust. 1 niniejszego artykułu, bez zbędnej zwłoki powiadamiają o tym posiadacza danych, od którego otrzymano dane, podając dane identyfikacyjne i kontaktowe organizacji lub osoby fizycznej otrzymujących dane, cel przesłania lub udostępnienia danych, okres, przez który dane będą wykorzystywane, oraz zastosowane techniczne i organizacyjne środki ochrony, w tym jeżeli w grę wchodzą dane osobowe lub tajemnice przedsiębiorstwa. W przypadku gdy posiadacz_danych nie zgadza się na przesłanie lub udostępnienie danych, może złożyć skargę do właściwego organu wyznaczonego zgodnie z art. 37, w państwie członkowskim, w którym posiadacz_danych ma siedzibę.

Artykuł 33

Zasadnicze wymagania w zakresie interoperacyjności danych, mechanizmów i usług dzielenia się danymi oraz wspólnych europejskich przestrzeni danych

1. Uczestnicy przestrzeni danych oferujący innym uczestnikom dane lub usługi oparte na danych spełniają następujące zasadnicze wymagania w celu ułatwienia interoperacyjności danych, mechanizmów i usług dzielenia się danymi oraz wspólnych europejskich przestrzeni danych, które są interoperacyjnymi ramami wspólnych norm i praktyk, szczególnymi dla danego celu lub sektora bądź międzysektorowymi, służącymi dzieleniu się danymi lub ich wspólnemu przetwarzaniu na potrzeby m.in. opracowywania nowych produktów i usług, badań naukowych lub inicjatyw społeczeństwa obywatelskiego:

a)	dostatecznie opisane są zawartość zestawu danych, ograniczenia wykorzystania, licencje, metody zbierania danych, jakość danych i niepewność, w stosownym przypadku w formacie nadającym się do odczytu maszynowego, aby umożliwić odbiorcy znalezienie danych, dostęp do nich i ich wykorzystanie;

b)	w ogólnodostępny i spójny sposób opisane są struktury danych, formaty danych, słowniki, systemy klasyfikacji, taksonomie i wykazy kodów, jeżeli są dostępne;

dostatecznie opisane są techniczne środki dostępu do danych, takie jak interfejsy programowania aplikacji, oraz warunki korzystania z tych środków i jakość usługi, aby umożliwić automatyczny dostęp do danych i ich przesyłanie między stronami, w tym w sposób ciągły, w sposób masowy lub w czasie rzeczywistym w formacie nadającym się do odczytu maszynowego, jeżeli jest to techniczne możliwe i nie utrudnia prawidłowego funkcjonowania produktu skomunikowanego;

d)	w stosownym przypadku zapewnione są środki umożliwiające interoperacyjność narzędzi automatycznego wykonywania umów w sprawie dzielenia się danymi, takich jak inteligentne umowy.

Wymagania te mogą mieć charakter ogólny lub dotyczyć konkretnych sektorów, przy czym należy w pełni uwzględnić ich wzajemne powiązania z wymaganiami wynikającymi z prawa Unii lub z prawa krajowego.

2. Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych, zgodnie z art. 45 niniejszego rozporządzenia, w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez doprecyzowanie zasadniczych wymagań określonych w ust. 1 niniejszego artykułu, w odniesieniu do tych wymagań, które ze względu na swój charakter nie mogą przynieść zamierzonego efektu, chyba że zostaną doprecyzowane w wiążących aktach prawnych Unii, i w celu właściwego odzwierciedlenia zmian technologicznych i rynkowych.

Przyjmując te akty delegowane, Komisja uwzględnia opinię Europejskiej Rady ds. Innowacji w zakresie Danych zgodnie z art. 42 lit. c) ppkt (iii).

3. Domniemywa się, że uczestnicy przestrzeni danych oferujący dane lub usługi oparte na danych innym uczestnikom przestrzeni danych i spełniający normy zharmonizowane lub części tych norm, do których odniesienia są opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, spełniają zasadnicze wymagania, o których mowa w ust. 1, w zakresie, w jakim wspomniane wymagania objęte są takimi normami zharmonizowanymi lub ich częściami.

4. Komisja, zgodnie z art. 10 rozporządzenia (UE) nr 1025/2012, zwraca się do co najmniej jednej europejskiej organizacji normalizacyjnej z wnioskiem o przygotowanie norm zharmonizowanych spełniających zasadnicze wymagania określone w ust. 1 niniejszego artykułu.

5. Komisja może przyjąć – w drodze aktów wykonawczych – wspólne_specyfikacje, obejmujące dowolny lub wszystkie zasadnicze wymagania określone w ust. 1, jeżeli spełnione zostały następujące warunki:

Komisja zwróciła się, zgodnie z art. 10 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1025/2012, do co najmniej jednej europejskiej organizacji normalizacyjnej z wnioskiem o przygotowanie normy zharmonizowanej spełniającej zasadnicze wymagania określone w ust. 1 niniejszego artykułu, a w dodatku:

(i)	wniosek nie został zaakceptowany;

(ii)	normy zharmonizowane dotyczące tego wniosku nie zostały dostarczone w terminie określonym zgodnie z art. 10 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1025/2012; lub

(iii)

normy zharmonizowane nie są zgodne z wnioskiem; oraz

b)	w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nie jest opublikowane odniesienie do norm zharmonizowanych obejmujących stosowne zasadnicze wymagania określone w ust. 1 niniejszego artykułu zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1025/2012 i nie przewiduje się publikacji takiego odniesienia w rozsądnym terminie.

Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 46 ust. 2.

6. Przed sporządzeniem projektu aktu wykonawczego, o którym mowa w ust. 5 niniejszego artykułu Komisja informuje komitet, o którym mowa w art. 22 rozporządzenia (UE) nr 1025/2012, że jej zdaniem spełnione zostały warunki przewidziane w ust. 5 niniejszego artykułu.

7. Sporządzając projekt aktu wykonawczego, o którym mowa w ust. 5, Komisja uwzględnia opinie Europejskiej Rady ds. Innowacji w zakresie Danych i innych stosownych podmiotów lub grup ekspertów i należycie konsultuje się ze wszystkimi stosownymi zainteresowanymi stronami.

8. Domniemywa się, że uczestnicy przestrzeni danych oferujący dane lub usługi oparte na danych innym uczestnikom przestrzeni danych i spełniający wspólne_specyfikacje ustanowione aktami wykonawczymi, o których mowa w ust. 5, lub ich części spełniają zasadnicze wymagania określone w ust. 1 objęte tymi wspólnymi specyfikacjami lub ich częściami.

9. W przypadku gdy norma_zharmonizowana zostaje przyjęta przez europejską organizację normalizacyjną i przedstawiona Komisji w celu opublikowania odniesienia do niej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, Komisja ocenia tę normę zharmonizowaną zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1025/2012. W przypadku opublikowania odniesienia do normy zharmonizowanej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej Komisja uchyla akty wykonawcze, o których mowa w ust. 5 niniejszego artykułu, lub ich części, które obejmują te same zasadnicze wymagania, jak te objęte normą zharmonizowaną.

10. W przypadku gdy państwo członkowskie uzna, że wspólna specyfikacja nie w pełni spełnia zasadnicze wymagania określone w ust. 1, informuje o tym Komisję, przedstawiając szczegółowe wyjaśnienie. Komisja ocenia to szczegółowe wyjaśnienie i w stosownym przypadku może zmienić akt wykonawczy ustanawiający daną wspólną specyfikację.

11. Komisja może przyjąć wytyczne, uwzględniając propozycję Europejskiej Rady ds. Innowacji w zakresie Danych zgodnie z art. 30 lit. h) rozporządzenia (UE) 2022/868, ustanawiającym specyfikacje w zakresie interoperacyjnych ram wspólnych norm i praktyk na potrzeby funkcjonowania wspólnych europejskich przestrzeni danych.

Artykuł 36

Zasadnicze wymagania dotyczące inteligentnych umów na potrzeby wykonywania umów w sprawie dzielenia się danymi

1. Dostawca aplikacji wykorzystującej inteligentne umowy lub w przypadku jego braku osoba, której działalność handlowa, gospodarcza lub zawodowa obejmuje wdrażanie inteligentnych umów dla innych osób w kontekście wykonywania umowy o udostępnianie danych lub jej części zapewnia, aby inteligentne umowy spełniały następujące zasadnicze wymagania:

a)	odporność i kontrola dostępu, zapewniające, aby inteligentna_umowa została opracowana w sposób umożliwiający mechanizmy kontroli dostępu i bardzo wysoki poziom odporności na błędy funkcjonalne i manipulacje ze strony osób trzecich;

bezpieczne zakończenie i przerwanie, zapewniające, aby istniał mechanizm umożliwiający zakończenie dalszej realizacji transakcji oraz, aby inteligentna_umowa obejmowała funkcje wewnętrzne, które mogą zresetować umowę lub polecić umowie zakończenie lub przerwanie działania, w szczególności w celu uniknięcia przyszłego przypadkowego wykonania;

archiwizacja i ciągłość danych, zapewniające, aby w warunkach, w których inteligentna_umowa musi zostać zakończona lub dezaktywowana, istniała możliwość archiwizacji danych transakcyjnych oraz logiki i kodu inteligentnej umowy w celu zachowania rejestru operacji wykonanych na danych w przeszłości (możliwość kontroli);

d)	kontrola dostępu, zapewniająca, aby inteligentna_umowa była chroniona za pomocą rygorystycznych mechanizmów kontroli dostępu w warstwach zarządzania i inteligentnych umów; oraz

e)	spójność, zapewniająca spójność z postanowieniami umowy o dzieleniu się danymi, którą inteligentna_umowa wykonuje.

2. Dostawca inteligentnej umowy lub w przypadku jego braku osoba, której działalność handlowa, gospodarcza lub zawodowa obejmuje wdrażanie inteligentnych umów dla innych osób w kontekście wykonywania umowy lub jej części w sprawie udostępniania danych, przeprowadza ocenę zgodności w celu spełnienia zasadniczych wymagań określonych w ust. 1 i wydaje deklarację zgodności UE, jeżeli wymagania te są spełnione.

3. Sporządzając deklarację zgodności UE, dostawca aplikacji wykorzystującej inteligentne umowy lub w przypadku jego braku osoba, której działalność handlowa, gospodarcza lub zawodowa obejmuje wdrażanie inteligentnych umów dla innych osób w kontekście wykonania umowy, lub jej części, w sprawie udostępniania danych, są odpowiedzialni za przestrzeganie wymagań określonych w ust. 1.

4. Domniemywa się, że inteligentna_umowa, która spełnia normy zharmonizowane lub stosowne części tych norm, do których odniesienia są opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, jest zgodna z zasadniczymi wymaganiami określonymi w ust. 1 w zakresie, w jakim wymagania te są objęte takimi normami zharmonizowanymi lub ich częścią.

5. Komisja, zgodnie z art. 10 rozporządzenia (UE) nr 1025/2012, zwraca się do co najmniej jednej europejskiej organizacji normalizacyjnej z wnioskiem o przygotowanie norm zharmonizowanych spełniających zasadnicze wymagania określone w ust. 1 niniejszego artykułu.

6. Komisja może przyjąć – w drodze aktów wykonawczych – wspólne_specyfikacje, obejmujące dowolne lub wszystkie zasadnicze wymagania określone w ust. 1, jeżeli spełnione zostały następujące warunki:

(i)	wniosek nie został zaakceptowany;

(ii)	normy zharmonizowane dotyczące tego wniosku nie zostały dostarczone w terminie określonym zgodnie z art. 10 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1025/2012; lub

(iii)

normy zharmonizowane nie są zgodne z wnioskiem; oraz

b)	w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nie jest opublikowane odniesienie do norm zharmonizowanych obejmujących stosowne zasadnicze wymagania określone w ust. 1 niniejszego artykułu zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1025/2012 i nie przewiduje się publikacji takiego odniesienia w rozsądnym terminie.

Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 46 ust. 2.

7. Przed sporządzeniem projektu aktu wykonawczego, o którym mowa w ust. 6 niniejszego artykułu Komisja informuje komitet, o którym mowa w art. 22 rozporządzenia (UE) nr 1025/2012, że jej zdaniem spełnione zostały warunki przewidziane w ust. 6 niniejszego artykułu.

8. Sporządzając projekt aktu wykonawczego, o którym mowa w ust. 6, Komisja uwzględnia opinie Europejskiej Rady ds. Innowacji w zakresie Danych i innych stosownych podmiotów lub grup ekspertów i należycie konsultuje się ze wszystkimi stosownymi zainteresowanymi stronami.

9. Domniemywa się, że dostawca inteligentnej umowy lub w przypadku jego braku osoba, której działalność handlowa, gospodarcza lub zawodowa obejmuje wdrażanie inteligentnych umów dla innych osób w kontekście wykonywania umowy o udostępnianiu danych lub jej części, spełniający wspólne_specyfikacje ustanowione aktami wykonawczymi, o których mowa w ust. 6, lub ich częściami, spełniają zasadnicze wymagania określone w ust. 1 w takim zakresie, że wymagania te objęte są takimi wspólnymi specyfikacjami lub ich częściami.

10. W przypadku gdy norma_zharmonizowana zostaje przyjęta przez europejską organizację normalizacyjną i przedstawiona Komisji w celu opublikowania odniesienia do niej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, Komisja ocenia normę zharmonizowaną zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1025/2012. W przypadku publikacji odniesienia do normy zharmonizowanej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej Komisja uchyla akty wykonawcze, o których mowa w ust. 6 niniejszego artykułu, lub ich części, które obejmują te same zasadnicze wymagania, takie jak te objęte przez tę normę zharmonizowaną.

11. W przypadku gdy państwo członkowskie uzna, że wspólna specyfikacja niecałkowicie spełnia zasadnicze wymagania określone w ust. 1, informuje o tym Komisję, przedstawiając szczegółowe wyjaśnienie. Komisja ocenia to szczegółowe wyjaśnienie i w stosownym przypadku może zmienić akt wykonawczy ustanawiający daną wspólną specyfikację.

ROZDZIAŁ IX

WDRAŻANIE I EGZEKWOWANIE

Artykuł 49

Ocena i przegląd

1. Do dnia 12 września 2028 r. Komisja przeprowadza ocenę niniejszego rozporządzenia i przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, a także Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdanie na temat głównych ustaleń. Ocena ta obejmuje w szczególności:

sytuacje uznawane za sytuacje wyjątkowej potrzeby do celów art. 15 niniejszego rozporządzenia i stosowanie rozdziału V niniejszego rozporządzenia w praktyce, w szczególności doświadczenie organów sektora publicznego, Komisji, Europejskiego Banku Centralnego oraz organów Unii w stosowaniu rozdziału V niniejszego rozporządzenia; liczbę i wynik postępowań wniesionych do właściwego organu na podstawie art. 18 ust. 5 w sprawie stosowania rozdziału V niniejszego rozporządzenia, zgodnie ze zgłoszeniami właściwych organów; skutki innych obowiązków ustanowionych w prawie Unii i prawie krajowym do celów realizacji wniosków o dostęp do informacji; wpływ mechanizmów dobrowolnego dzielenia się danymi, takich jak tych ustanowionych przez organizacje altruizmu danych uznane na podstawie rozporządzenia (UE) 2022/868, na realizację celów rozdziału V niniejszego rozporządzenia oraz rolę danych osobowych w kontekście art. 15 niniejszego rozporządzenia, w tym ewolucję technologii zwiększających prywatność;

b)	wpływ niniejszego rozporządzenia na wykorzystywanie danych w gospodarce, w tym na innowacje w zakresie danych, monetyzację danych oraz usługi pośrednictwa danych oraz na dzielenie się danymi w ramach wspólnych europejskich przestrzeni danych;

c)	dostępność i wykorzystywanie różnych kategorii i rodzajów danych;

d)	wyłączenie niektórych kategorii przedsiębiorstw jako beneficjentów na mocy art. 5;

e)	brak wpływu na prawa własności intelektualnej;

wpływ na tajemnice przedsiębiorstwa, w tym ochronę przed ich niezgodnym z prawem nabywaniem, wykorzystywaniem i ujawnianiem, oraz wpływ mechanizmu umożliwiającego posiadaczowi danych odrzucenie wniosku użytkownika na podstawie art. 4 ust. 8 i art. 5 ust. 11, przy uwzględnieniu w jak największym zakresie wszelkiej zmiany dyrektywy (UE) 2016/943;

g)	czy wykaz nieuczciwych postanowień umownych, o których mowa w art. 13, jest aktualny w świetle nowych praktyk prowadzenia działalności gospodarczej i szybkiego tempa innowacji na rynku;

h)	zmiany w praktykach umownych dostawców usług przetwarzania danych oraz czy prowadzi to do wystarczającego przestrzegania art. 25;

i)	obniżenie opłat za proces zmiany dostawcy nakładanych przez dostawców usług przetwarzania danych, zgodnie ze stopniowym wycofywaniem opłat z tytułu zmiany dostawcy na podstawie art. 29;

j)	wzajemne oddziaływanie między niniejszym rozporządzeniem a innymi aktami prawnymi Unii istotnymi dla gospodarki opartej na danych;

k)	zapobieganie niezgodnemu z prawem dostępowi administracji rządowej do danych nieosobowych;

l)	efektywność systemu egzekwowania przepisów wymaganego na podstawie art. 37;

m)	wpływ niniejszego rozporządzenia na MŚP w odniesieniu do ich innowacyjności i do dostępności usług przetwarzania danych dla unijnych użytkowników oraz do obciążeń związanych z przestrzeganiem nowych obowiązków.

2. Do dnia 12 września 2028 r. Komisja przeprowadza ocenę niniejszego rozporządzenia i przedkłada sprawozdanie na temat jej głównych ustaleń Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, a także Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu. Ocena ta uwzględnia wpływ art. 23 do 31 oraz art. 34 i 35, w szczególności na wycenę i różnorodność usług przetwarzania danych oferowanych w Unii, ze szczególnym uwzględnieniem dostawców będących MŚP.

3. Państwa członkowskie przekazują Komisji informacje niezbędne do przygotowania sprawozdań, o których mowa w ust. 1 i 2.

4. Na podstawie sprawozdań, o których mowa w ust. 1 i 2, Komisja może w stosownym przypadku przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek ustawodawczy dotyczący zmiany niniejszego rozporządzenia.

whereas

keyboard_tab Data Act 2023/2854 PL

Data Act 2023/2854 PL