(2) In artikel 26, leden 1 en 2, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) wordt bepaald dat de Unie maatregelen moet nemen om de werking van de interne markt tot stand te brengen of te waarborgen, dat een gebied zonder interne grenzen moet omvatten waarin het vrije verkeer van goederen en diensten gewaarborgd is.
In artikel 169, lid 1 en artikel 169, lid 2, onder a), VWEU wordt bepaald dat de Unie moet bijdragen aan het bereiken van een hoog niveau van consumentenbescherming via maatregelen die worden genomen op grond van artikel 114 VWEU in het kader van de voltooiing van de interne markt.
Deze richtlijn beoogt het juiste evenwicht te vinden tussen het bereiken van een hoog niveau van consumentenbescherming en het bevorderen van het concurrentievermogen van ondernemingen, waarbij het subsidiariteitsbeginsel in acht wordt genomen.
- = -
(11) Deze richtlijn moet voorzien in gemeenschappelijke regels voor bepaalde vereisten met betrekking tot overeenkomsten tussen handelaren en consumenten voor de levering van digitale inhoud of een digitale dienst.
Hiertoe moeten de bepalingen inzake de conformiteit van digitale inhoud of een digitale dienst met de overeenkomst, de remedies in geval van een conformiteitsgebrek of leveringsverzuim, de wijzen waarop die remedies kunnen worden uitgeoefend, alsook de wijziging van de digitale inhoud of een digitale dienst volledig worden geharmoniseerd.
Volledig geharmoniseerde regels inzake een aantal essentiële elementen van consumentenovereenkomstenrecht zouden het voor ondernemingen en met name voor kmo’s makkelijker maken om hun producten in andere lidstaten aan te bieden.
De consumenten zouden een hoog niveau van consumentenbescherming en meer welvaart genieten dankzij volledig geharmoniseerde kernbepalingen.
De lidstaten wordt belet om binnen het toepassingsgebied van deze richtlijn verdere formele of materiële vereisten in te voeren.
De lidstaten mogen bijvoorbeeld niet voorzien in regels inzake de omkering van de bewijslast die verschillen van die in deze richtlijn, of in een verplichting voor de consument om de handelaar binnen een bepaalde termijn in kennis te stellen van een conformiteitsgebrek.
- = -
(23) Digitale waardeweergaven zoals elektronische bonnen of e-coupons worden gebruikt door consumenten om te betalen voor verschillende goederen of diensten op de digitale eengemaakte markt.
Dergelijke digitale waardeweergaven worden steeds belangrijker bij de levering van digitale inhoud of digitale diensten, en moeten dan ook worden beschouwd als een betalingsmethode in de zin van deze richtlijn.
Onder digitale waardeweergaven moet ook worden verstaan digitale valuta, mits zij naar nationaal recht zijn erkend.
Differentiatie op grond van betalingsmethoden zou kunnen leiden tot discriminatie en zou een ongerechtvaardigde prikkel kunnen vormen voor ondernemingen om digitale inhoud of een digitale dienst te gaan leveren in ruil voor digitale waardeweergaven.
Aangezien digitale waardeweergaven echter geen ander doel hebben dan als betalingsmethode te dienen, mogen deze weergaven zelf niet worden beschouwd als digitale inhoud of een digitale dienst in de zin van deze richtlijn.
- = -
(33) Digitale inhoud of digitale diensten worden veelal gecombineerd met de levering van goederen of andere diensten en worden aan de consument aangeboden binnen één overeenkomst in een bundel van verschillende elementen, zoals het aanbieden van digitale televisie en de aankoop van elektronische apparatuur.
In dergelijke gevallen moet de overeenkomst tussen de consument en de handelaar elementen bevatten van een overeenkomst voor de levering van digitale inhoud of digitale diensten, maar ook elementen van andere soorten overeenkomsten, zoals koopovereenkomsten of dienstenovereenkomsten.
Deze richtlijn mag alleen van toepassing zijn op de elementen van de totale overeenkomst die bestaan in de levering van digitale inhoud of digitale diensten.
De overige elementen van de overeenkomst moeten vallen onder de regels die van toepassing zijn op overeenkomsten krachtens het nationale recht of, in voorkomend geval, ander Unierecht met betrekking tot een specifieke sector of een specifiek onderwerp.
Evenzo moeten gevolgen die de beëindiging van één element van de bundelovereenkomst kan hebben op de andere onderdelen van die bundelovereenkomst onder het nationale recht vallen.
Om echter de consistentie te waarborgen met de sectorspecifieke bepalingen van Richtlijn (EU) 2018/1972 van het Europees Parlement en de Raad (10) waarin bundelovereenkomsten worden geregeld, indien een handelaar in de zin van deze richtlijn digitale inhoud of een digitale dienst aanbiedt in combinatie met een nummergebaseerde interpersoonlijke communicatiedienst of een internettoegangsdienst, mogen de bepalingen van deze richtlijn over de wijziging van digitale inhoud niet van toepassing zijn op de digitale inhoud of digitale dienst als element van de bundel.
De desbetreffende bepalingen van Richtlijn (EU) 2018/1972 moeten in plaats daarvan van toepassing zijn op alle elementen van de bundel, waaronder de digitale inhoud of digitale dienst.
- = -
(34) De bepalingen van deze richtlijn aangaande bundelovereenkomsten mogen alleen van toepassing zijn op gevallen waarin de verschillende elementen van de bundel worden aangeboden door dezelfde handelaar aan dezelfde consument via één enkele overeenkomst.
Deze richtlijn mag geen afbreuk doen aan wat er in de nationale wetgeving is bepaald over de voorwaarden om een overeenkomst voor de levering van digitale inhoud of digitale diensten te kunnen beschouwen als gekoppeld aan of afhankelijk van een andere overeenkomst die de consument met dezelfde of een andere handelaar heeft gesloten, de remedies waarin elke overeenkomst voorziet of de gevolgen die de ontbinding van de ene overeenkomst zou hebben voor de andere overeenkomst.
- = -
(37) De uitoefening van activiteiten die binnen het toepassingsgebied van deze richtlijn vallen, kan gepaard gaan met de verwerking van persoonsgegevens.
Het Unierecht voorziet in een alomvattend kader voor de bescherming van persoonsgegevens.
Meer bepaald doet deze richtlijn geen afbreuk aan Verordening (EU) 2016/679 (12) en Richtlijn 2002/58/EG (13) van het Europees Parlement en de Raad.
Dat kader geldt voor persoonsgegevens die worden verwerkt in verband met de overeenkomsten die onder deze richtlijn vallen.
Bijgevolg mogen persoonsgegevens alleen worden verzameld of anderszins verwerkt overeenkomstig Verordening (EU) 2016/679 en Richtlijn 2002/58/EG.
In geval van strijdigheid tussen deze richtlijn en het Unierecht inzake de bescherming van persoonsgegevens, moet het Unierecht prevaleren.
- = -
(43) Het begrip "functionaliteit" moet worden geacht betrekking te hebben op de manieren waarop digitale inhoud of een digitale dienst kan worden gebruikt.
De af- of aanwezigheid van eventuele technische beperkingen, zoals bescherming via het beheer van digitale rechten of regionale codering, kan bijvoorbeeld gevolgen hebben voor het vermogen van de digitale inhoud of digitale dienst om al zijn functies te vervullen met betrekking tot het doel ervan.
Het begrip "interoperabiliteit" geeft aan of en in hoeverre digitale inhoud of een digitale dienst in staat is te functioneren met hardware of software die verschilt van die waarmee digitale inhoud of digitale diensten van hetzelfde type gewoonlijk worden gebruikt.
Een succesvolle werking zou bijvoorbeeld het vermogen van de digitale inhoud of digitale dienst kunnen zijn om informatie uit te wisselen met dergelijke andere software of hardware en om de uitgewisselde informatie te gebruiken.
- = -
(58) Het moet de lidstaten vrij blijven staan om nationale verjaringstermijnen te bepalen.
Dergelijke verjaringstermijnen mogen consumenten er echter niet van weerhouden om gedurende de gehele periode waarin de handelaar aansprakelijk is voor een conformiteitsgebrek, hun rechten uit te oefenen.
Hoewel deze richtlijn derhalve niet het tijdstip waarop nationale verjaringstermijnen ingaan moet harmoniseren, moet daarin evenwel worden gewaarborgd dat dergelijke termijnen consumenten in staat stellen remedies uit te oefenen voor een conformiteitsgebrek dat duidelijk wordt gedurende de periode waarin de handelaar aansprakelijk is voor een conformiteitsgebrek.
- = -
(65) Indien het wettelijk of feitelijk onmogelijk is om digitale inhoud of een digitale dienst conform te maken, of indien de handelaar weigert om de digitale inhoud of digitale dienst conform te maken omdat dit gepaard zou gaan met onevenredige kosten voor de handelaar, of indien de handelaar heeft verzuimd de digitale inhoud of digitale dienst binnen een redelijke termijn, kosteloos en zonder ernstige overlast voor de consument conform te maken, moet de consument recht hebben op prijsvermindering of ontbinding van de overeenkomst als remedies.
In bepaalde situaties is het gerechtvaardigd dat de consument recht heeft op onmiddellijke prijsvermindering of ontbinding van de overeenkomst, bijvoorbeeld indien de handelaar eerder heeft verzuimd de digitale inhoud of digitale dienst conform te maken of niet van de consument kan worden verwacht vertrouwen te houden in het vermogen van de handelaar om de digitale inhoud of digitale dienst conform te maken, gezien de ernstige aard van het conformiteitsgebrek.
Zo zou de consument het recht moeten hebben direct om een prijsververmindering of de ontbinding van de overeenkomst te verzoeken wanneer hij antivirussoftware ontvangt die zelf besmet is met virussen en dit een ernstig conformiteitsgebrek betreft.
Hetzelfde geldt als het duidelijk is dat de handelaar de digitale inhoud of digitale dienst niet binnen een redelijke termijn of zonder ernstige overlast voor de consument conform maakt.
- = -
(75) Naast de wijzigingen die strekken tot het behoud van conformiteit, moet de handelaar onder bepaalde voorwaarden de mogelijkheid hebben kenmerken van de digitale inhoud of digitale dienst te wijzigen mits er in de overeenkomst een gegronde reden voor een dergelijke wijziging is opgenomen.
Dergelijke gegronde redenen kunnen betrekking hebben op gevallen waarin de wijziging noodzakelijk is om de digitale inhoud of digitale dienst aan een nieuwe technische omgeving of aan een groter aantal gebruikers aan te passen, of om andere belangrijke operationele redenen.
Zulke veranderingen zijn vaak in het voordeel van de consument, aangezien zij de digitale inhoud of digitale dienst verbeteren.
De contractpartijen moeten daarom in de overeenkomsten kunnen voorzien in bijzondere bepalingen op grond waarvan de handelaar wijzigingen mag aanbrengen.
Met het oog op het evenwicht tussen consumenten- en ondernemingsbelangen moet een dergelijke mogelijkheid voor de handelaar worden gekoppeld aan het recht van de consument om de overeenkomst te ontbinden indien zulke wijzigingen meer dan slechts geringe negatieve gevolgen hebben voor het gebruik van of de toegang tot de digitale inhoud of digitale dienst.
In hoeverre wijzigingen het gebruik van of de toegang tot de digitale inhoud of digitale dienst door de consument negatief beïnvloeden, moet objectief worden beoordeeld, rekening houdend met de aard en het doel van de digitale inhoud of digitale dienst en de kwaliteit, functionaliteit, compatibiliteit en andere belangrijke kenmerken die gebruikelijk zijn voor digitale inhoud of digitale diensten van hetzelfde type.
De in deze richtlijn vervatte voorschriften betreffende dergelijke updates, upgrades of soortgelijke wijzigingen mogen echter geen betrekking hebben op situaties waarin, bijvoorbeeld ten gevolge van het verspreiden van een nieuwe versie van de digitale inhoud of digitale dienst, de partijen een nieuwe overeenkomst sluiten voor de levering van de digitale inhoud of digitale dienst.
- = -
(78) Het conformiteitsgebrek van de aan de consument geleverde digitale inhoud of digitale dienst is vaak toe te schrijven aan een van de transacties in een keten, die zich uitstrekt van de oorspronkelijke ontwerper tot de eindhandelaar.
Hoewel de eindhandelaar jegens de consument aansprakelijk moet zijn in geval van een conformiteitsgebrek, is het belangrijk ervoor te zorgen dat de handelaar passende rechten heeft ten opzichte van de personen in de transactieketen, zodat hij de aansprakelijkheid jegens de consument kan dekken.
Zulke rechten moeten beperkt blijven tot commerciële transacties en mogen dan ook niet gelden voor situaties waarin de handelaar aansprakelijk is jegens de consument voor het conformiteitsgebrek van digitale inhoud of een digitale dienst die bestaat uit of is gebaseerd op software die was geleverd zonder de betaling van een prijs op basis van een kosteloze of open licentie door een persoon in eerdere schakels van de transactieketen.
Het is echter aan de lidstaten om in hun nationaal recht te bepalen wie de personen in de transactieketen zijn tot wie de eindhandelaar zich kan richten en wat de wijzen en voorwaarden van dergelijke maatregelen zijn.
- = -
(83) Consumenten moeten kunnen profiteren van hun rechten uit hoofde van deze richtlijn zodra de nationale omzettingsbepalingen van toepassing worden.
Die nationale omzettingsbepalingen moeten dan ook eveneens van toepassing zijn op overeenkomsten voor onbepaalde of bepaalde duur die waren gesloten vóór de toepassingsdatum en die voorzien in de levering van digitale inhoud of digitale diensten gedurende een bepaalde periode, via continue dan wel via een reeks afzonderlijke leveringen, maar uitsluitend met betrekking tot digitale inhoud of een digitale dienst die is geleverd vanaf de toepassingsdatum van de nationale omzettingsmaatregelen.
Om echter een evenwicht te bewerkstelligen tussen de rechtmatige belangen van consumenten en handelaren, mogen de nationale bepalingen tot omzetting van de bepalingen van deze richtlijn over de wijziging van de digitale inhoud of digitale dienst en het recht op verhaal enkel gelden voor na de in deze richtlijn vastgelegde toepassingsdatum gesloten overeenkomsten.
- = -