(4) Elektronische handel is een belangrijke bron van groei binnen de interne markt.
Het groeipotentieel is echter nog lang niet volledig benut.
Teneinde het concurrentievermogen van de Unie te versterken en de groei te stimuleren, moet de Unie snel handelen en economische actoren aanmoedigen om het volledige potentieel van de interne markt aan te boren.
Het volledige potentieel van de interne markt kan alleen worden aangeboord als alle marktdeelnemers een soepele toegang hebben tot de grensoverschrijdende verkoop van goederen, onder meer in geval van elektronische handelstransacties.
De bepalingen van overeenkomstenrecht op grond waarvan marktdeelnemers transacties sluiten, behoren tot de belangrijkste factoren die een rol spelen bij beslissingen van ondernemingen om goederen al dan niet grensoverschrijdend te verkopen.
Deze regels beïnvloeden ook de bereidheid van consumenten om dit type van aankopen te doen en daarin vertrouwen te hebben.
- = -
(6) De Uniebepalingen die van toepassing zijn op de verkoop van goederen zijn nog steeds versnipperd, hoewel reeds regels betreffende leveringsvoorwaarden en, met betrekking tot op afstand of buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten, precontractuele informatieverplichtingen en het herroepingsrecht volledig werden geharmoniseerd in Richtlijn 2011/83/EU van het Europees Parlement en de Raad (3).
Andere belangrijke elementen van overeenkomsten zoals de conformiteitscriteria, de remedies in het geval van gebrek aan conformiteit met de overeenkomst en de voornaamste wijzen voor de uitoefening van die remedies, zijn thans onderworpen aan minimumharmonisatie krachtens Richtlijn 1999/44/EG van het Europees Parlement en de Raad (4).
De lidstaten konden verder gaan dan de Unienormen en bepalingen invoeren en handhaven die zorgen voor een nog betere consumentenbescherming.
Daarbij hebben zij verschillende elementen in verschillende mate geregeld.
Derhalve bestaan er vandaag aanzienlijke verschillen tussen de nationale bepalingen ter omzetting van Richtlijn 1999/44/EG, wat essentiële elementen betreft, zoals de aan- of afwezigheid van een hiërarchie van de remedies.
- = -
(7) De bestaande verschillen kunnen negatieve gevolgen hebben voor bedrijven en consumenten.
Overeenkomstig Verordening (EG) nr. 593/2008 van het Europees Parlement en de Raad (5) moeten bedrijven die hun activiteiten richten op consumenten in andere lidstaten, rekening houden met de dwingende bepalingen van het consumentenovereenkomstenrecht van het land waar de consument zijn gewone verblijfplaats heeft.
Aangezien die bepalingen van lidstaat tot lidstaat verschillen, kunnen bedrijven met extra kosten worden geconfronteerd.
Bijgevolg kunnen veel bedrijven er de voorkeur aan geven alleen in eigen land handel te blijven drijven of slechts naar één of twee lidstaten uit te voeren.
Deze keuze om de blootstelling aan kosten en risico’s in verband met grensoverschrijdende handel tot een minimum te beperken, leidt tot gemiste kansen wat betreft commerciële expansie en schaalvoordelen.
Kmo’s worden in het bijzonder getroffen.
- = -
(10) Deze richtlijn dient enkel op de verkoop van goederen, waaronder goederen met digitale elementen, toepasselijke bepalingen te bevatten met betrekking tot de belangrijkste elementen van overeenkomsten die moeten worden geregeld om belemmeringen in verband met het overeenkomstenrecht op de interne markt op te heffen.
Hiertoe moeten bepalingen inzake conformiteitsvereisten, remedies voor consumenten voor het geval van een gebrek aan conformiteit van de goederen met de overeenkomst en de belangrijkste wijzen voor de uitoefening van die remedies, volledig worden geharmoniseerd en moet het niveau van consumentenbescherming ten opzichte van Richtlijn 1999/44/EG worden verhoogd.
Volledig geharmoniseerde regels inzake een aantal essentiële elementen van consumentenovereenkomstenrecht zouden het voor ondernemingen en met name voor kmo’s makkelijker maken om hun producten in andere lidstaten aan te bieden.
De consumenten zouden een hoog niveau van consumentenbescherming en meer welvaart genieten dankzij volledig geharmoniseerde kernbepalingen.
- = -
(11) Deze richtlijn vult Richtlijn 2011/83/EU aan.
Terwijl Richtlijn 2011/83/EU voornamelijk bepalingen bevat over de vereisten inzake precontractuele informatie en het recht om op afstand of buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten te herroepen en regels inzake levering en de risico-overgang, worden bij deze richtlijn regels ingevoerd over de conformiteit van goederen, remedies voor het geval van conformiteitsgebrek en de wijzen voor de uitoefening van die remedies.
- = -
(13) Deze richtlijn en Richtlijn (EU) 2019/770 van het Europees Parlement en de Raad (6) moeten elkaar aanvullen.
Terwijl Richtlijn (EU) 2019/770 voorziet in bepalingen inzake bepaalde vereisten met betrekking tot overeenkomsten voor de levering van digitale inhoud of digitale diensten, voorziet deze richtlijn in bepalingen inzake bepaalde vereisten met betrekking tot overeenkomsten voor de verkoop van goederen.
Om te voldoen aan de verwachtingen van consumenten en om te zorgen voor een duidelijk en eenvoudig rechtskader voor handelaren in digitale inhoud of digitale diensten, moet Richtlijn (EU) 2019/770 dan ook tevens van toepassing zijn op de levering van digitale inhoud of digitale diensten, met inbegrip van digitale inhoud die wordt geleverd op een materiële gegevensdrager, zoals dvd’s, cd’s, USB-sticks en geheugenkaarten, evenals op de materiële gegevensdrager zelf, mits de materiële gegevensdrager uitsluitend dient als drager van de digitale inhoud.
Onderhavige richtlijn daarentegen moet van toepassing zijn op overeenkomsten voor de verkoop van goederen, met inbegrip van goederen met digitale elementen die voor de vervulling van hun functies digitale inhoud of een digitale dienst nodig hebben.
- = -
(15) Deze richtlijn moet van toepassing zijn op overeenkomsten voor de verkoop van goederen, met inbegrip van goederen met digitale elementen waar het ontbreken van de verwerkte of verbonden digitale inhoud of digitale dienst zou beletten dat de goederen hun functies vervullen en waar die digitale inhoud of dienst wordt verstrekt met de goederen uit hoofde van de koopovereenkomst met betrekking tot die goederen.
Of de levering van de verwerkte of verbonden digitale inhoud of digitale dienst deel uitmaakt van de koopovereenkomst met de verkoper, moet afhangen van de inhoud van deze overeenkomst.
Dit moet ook gelden voor verwerkte of onderling verbonden digitale inhoud of digitale diensten waarvan de levering uitdrukkelijk is vereist door de overeenkomst.
Dit moet ook gelden voor koopovereenkomsten die kunnen worden beschouwd als overeenkomsten voor de levering van specifieke digitale inhoud of een specifieke digitale dienst, aangezien zij een gebruikelijk bestanddeel uitmaken van goederen van hetzelfde type en de consument hen redelijkerwijs kan verwachten, gezien de aard van de goederen en rekening houdend met publieke mededelingen die zijn gedaan door of namens de verkoper of andere personen in eerdere schakels van de transactieketen, waaronder de producent.
Indien bijvoorbeeld in een advertentie een smart-tv met een bepaalde videotoepassing wordt voorgesteld, zou deze videotoepassing worden geacht deel uit te maken van de koopovereenkomst.
Dit moet gelden ongeacht of de digitale inhoud of digitale dienst vooraf is geïnstalleerd in het goed zelf dan wel nadien moet worden gedownload op een ander apparaat en alleen maar met het goed is verbonden.
Zo kan een smartphone uit hoofde van de koopovereenkomst worden geleverd met een gestandaardiseerde vooraf geïnstalleerde applicatie, zoals een alarmapplicatie of een camera-applicatie.
Een ander mogelijk voorbeeld is dat van een smartwatch.
In dit geval zou de smartwatch zelf het goed met digitale elementen zijn, dat zijn functies alleen kan vervullen met behulp van een volgens de koopovereenkomst geleverde applicatie die de consument moet downloaden op een smartphone; de applicatie zou dan het verbonden digitale element zijn.
Dit moet ook gelden wanneer de verwerkte of verbonden digitale inhoud of digitale dienst niet wordt geleverd door de verkoper zelf, maar overeenkomstig de koopovereenkomst door een derde wordt geleverd.
Teneinde onzekerheid voor zowel verkopers als consumenten te voorkomen, moeten bij twijfel of de levering van de digitale inhoud of digitale dienst deel uitmaakt van de koopovereenkomst, de bepalingen van deze richtlijn van toepassing zijn.
Voorts mag de verifiëring van een bilaterale contractuele relatie tussen de verkoper en de consument waarvan de levering van de verwerkte of verbonden digitale inhoud of digitale dienst deel uitmaakt, niet worden beïnvloed door het loutere feit dat de consument toestemming moet geven voor een licentieovereenkomst met een derde om te kunnen profiteren van de digitale inhoud of digitale dienst.
- = -
(18) Deze richtlijn mag geen afbreuk doen aan nationaal recht voor zover de betrokken aangelegenheden niet bij deze richtlijn worden geregeld, met name met betrekking tot de rechtmatigheid van de goederen, schadevergoeding en algemene aspecten van het overeenkomstenrecht, zoals de totstandkoming, de geldigheid, de nietigheid of de gevolgen van overeenkomsten.
Hetzelfde moet gelden voor de gevolgen van de ontbinding van de overeenkomst en voor bepaalde aspecten van herstelling en vervanging die niet bij deze richtlijn worden geregeld.
Met betrekking tot het regelen van de rechten van partijen om de nakoming van de op hen rustende verbintenissen of een deel ervan op te schorten totdat de andere partij haar verbintenissen nakomt, moet het de lidstaten vrij blijven staan om de voorwaarden en de wijzen betreffende de opschorting van de betaling van de prijs door de consument te regelen.
Het moet de lidstaten ook vrij staan het recht van de consument te regelen inzake vergoeding voor geleden schade als gevolg van een inbreuk door de verkoper op deze richtlijn.
Deze richtlijn mag evenmin afbreuk doen aan nationale regels die niet specifiek verband houden met consumentenovereenkomsten en die voorzien in specifieke remedies voor bepaalde soorten gebreken die niet duidelijk zichtbaar waren ten tijde van de sluiting van de koopovereenkomst, met name nationale bepalingen die kunnen voorzien in specifieke regels inzake de aansprakelijkheid van de verkoper voor verborgen gebreken.
Deze richtlijn mag evenmin afbreuk doen aan nationale wetgeving die voorziet in remedies buiten overeenkomst voor de consument voor het geval van conformiteitsgebrek van de goederen, jegens personen in eerdere schakels van de transactieketen, zoals fabrikanten, of andere personen die voldoen aan de verbintenissen van zulke personen.
- = -
(19) Deze richtlijn mag geen afbreuk doen aan het recht van de lidstaten om consumenten toe te staan een specifieke remedie te kiezen indien binnen een korte periode na levering blijkt dat de goederen een conformiteitsgebrek vertonen, met name nationale bepalingen die voorzien in een recht van de consument om gebrekkige goederen te weigeren, om de overeenkomst als opgezegd te beschouwen of om te verzoeken om onmiddellijke vervanging, binnen een specifieke korte termijn na levering van de goederen, die niet langer mag zijn dan dertig dagen.
- = -
(21) Het moet de lidstaten ook vrij staan om de toepassing van de bepalingen van deze richtlijn uit te breiden tot overeenkomsten die zijn uitgesloten van het toepassingsgebied van deze richtlijn, of zulke overeenkomsten anderszins te regelen.
Het moet de lidstaten bijvoorbeeld vrij staan de door deze richtlijn aan consumenten geboden bescherming ook uit te breiden naar natuurlijke of rechtspersonen die geen consument zijn in de zin van deze richtlijn, zoals niet-gouvernementele organisaties, start-ups of kmo’s.
- = -
(23) Deze richtlijn moet van toepassing zijn op alle overeenkomsten waarbij de verkoper de eigendom van goederen overdraagt of zich ertoe verbindt die over te dragen aan de consument.
Aanbieders van platformen kunnen uit hoofde van deze richtlijn als verkopers worden beschouwd indien zij handelen voor doeleinden die betrekking hebben op hun eigen bedrijf en als rechtstreekse contractpartij van de consument voor de verkoop van goederen.
Het moet de lidstaten vrij staan om de toepassing van de bepalingen van deze richtlijn uit te breiden tot aanbieders van platformen die niet voldoen aan de vereisten om als verkoper in de zin van deze richtlijn te worden beschouwd.
- = -
(33) Krachtens deze richtlijn moet de verkoper verplicht zijn de consument goederen te leveren die ten tijde van de levering conform zijn.
Het is mogelijk dat verkopers onderdelen gebruiken om te voldoen aan hun verplichting goederen te repareren in het geval van een conformiteitsgebrek ten tijde van de levering.
Hoewel deze richtlijn niet voorziet in een verplichting voor verkopers om de beschikbaarheid van onderdelen gedurende een bepaalde periode te garanderen als objectieve conformiteitsvereiste, doet zij geen afbreuk aan andere bepalingen van nationaal recht die de verkoper, de producent of andere personen in de transactieketen verplichten de beschikbaarheid van onderdelen te garanderen, of de consumenten over die beschikbaarheid te informeren.
- = -
(46) De lidstaten mogen bepalingen handhaven of invoeren die bepalen dat de consument, om zijn rechten te genieten, de verkoper op de hoogte moet stellen van een conformiteitsgebrek binnen een termijn van ten minste twee maanden na de datum waarop de consument dat conformiteitsgebrek heeft geconstateerd.
De lidstaten moeten een hoger beschermingsniveau voor consument kunnen waarborgen door een dergelijke verplichting niet in te voeren.
- = -
(56) Deze richtlijn mag geen bepalingen bevatten over waar de verbintenissen van een schuldenaar moeten worden uitgevoerd.
Deze richtlijn mag dan ook niet preciseren waar de leveringsplaats is noch voorschrijven waar de herstelling of vervanging moet plaatsvinden; zulke kwesties moeten worden overgelaten aan het nationale recht.
- = -
(62) Om de transparantie te waarborgen, moet worden voorzien in bepaalde vereisten voor commerciële garanties, naast de vereisten inzake precontractuele informatie over het bestaan en de voorwaarden van commerciële garanties als vermeld in Richtlijn 2011/83/EU.
Om de rechtszekerheid te versterken en te voorkomen dat consumenten worden misleid, moet deze richtlijn bovendien bepalen dat wanneer de commerciële garantievoorwaarden in reclame ter zake gunstiger zijn voor de consument dan die welke in het garantiebewijs zijn opgenomen, de gunstiger voorwaarden moeten gelden.
Tot slot dient deze richtlijn regels te bevatten over de inhoud van het garantiebewijs en de wijze waarop dat aan de consument ter beschikking wordt gesteld.
Het garantiebewijs moet bijvoorbeeld de commerciële garantievoorwaarden bevatten en verklaren dat de commerciële garantie de wettelijke conformiteitsgarantie onverlet laat, en tevens duidelijk maken dat de commerciële garantievoorwaarden een verbintenis vormen die bovenop de wettelijke conformiteitsgarantie komt.
Het moet de lidstaten vrij staan om regels vast te stellen inzake andere aspecten van commerciële garanties die niet onder deze richtlijn vallen, zoals de mogelijkheid om andere schuldenaren dan de garant aan de commerciële garantie te verbinden, mits deze regels consumenten niet de bescherming ontnemen die de volledig geharmoniseerde bepalingen van deze richtlijn inzake commerciële garanties hun bieden.
De lidstaten moeten de vrijheid behouden om te vereisen dat commerciële garanties kosteloos zijn maar tevens dienen zij ervoor te zorgen dat elke verbintenis van de verkoper of de producent die valt onder de definitie van commerciële garanties zoals uiteengezet in deze richtlijn voldoet aan de geharmoniseerde voorschriften van deze richtlijn.
- = -
(63) Aangezien de verkoper jegens de consument aansprakelijk is voor elk conformiteitsgebrek van de goederen als gevolg van een handelen of nalaten van de verkoper of een derde, moet de verkoper verhaal kunnen nemen op de verantwoordelijke in voorgaande schakels van de transactieketen.
Dergelijk verhaal moet remedies omvatten voor een conformiteitsgebrek dat het gevolg is van het verzuim van een update, met inbegrip van veiligheidsupdates, die nodig zou zijn geweest om het goed met digitale elementen conform te houden.
Deze richtlijn mag echter geen afbreuk doen aan het beginsel van vrijheid van overeenkomst tussen de verkoper en andere partijen in de transactieketen.
De lidstaten moeten voorzien in nadere bepalingen voor de uitoefening van dat recht, met name door te bepalen tegen wie en hoe dat verhaal kan worden genomen en of de remedies een dwingend karakter hebben.
De vraag of de consument ook hogerop in de transactieketen rechtstreeks een vordering kan instellen tegen een persoon, wordt niet door deze richtlijn geregeld, met uitzondering van gevallen waarin een producent de consument een commerciële garantie biedt voor de goederen.
- = -
(66) Richtlijn 1999/44/EG moet worden ingetrokken.
De datum van intrekking moet worden afgestemd op de datum van omzetting van onderhavige richtlijn.
Om ervoor te zorgen dat de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen die de lidstaten nodig hebben om aan deze richtlijn te voldoen, uniform worden toegepast op overeenkomsten die vanaf de omzettingsdatum zijn gesloten, mag deze richtlijn niet van toepassing zijn op overeenkomsten die voor die omzettingsdatum zijn gesloten.
- = -
(71) Het is wenselijk dat de Commissie de toepassing van deze richtlijn vijf jaar na de inwerkingtreding ervan herziet, met name de bepalingen inzake remedies en bewijslast — ook met betrekking tot tweedehands goederen alsmede op openbare veilingen verkochte goederen — en de door de producent geboden commerciële duurzaamheidsgarantie.
De Commissie dient eveneens te beoordelen of toepassing van deze richtlijn en van Richtlijn (EU) 2019/770 een consistent en samenhangend kader biedt met betrekking tot de levering van digitale inhoud, digitale diensten en goederen met digitale elementen.
- = -