(2) Usługi pośrednictwa internetowego mogą mieć zasadnicze znaczenie dla sukcesu komercyjnego przedsiębiorstw korzystających z takich usług w celu dotarcia do konsumentów.
Aby w pełni wykorzystać korzyści płynące z gospodarki platform internetowych, ważne jest zatem, aby przedsiębiorstwa mogły ufać usługom pośrednictwa internetowego, w ramach których nawiązują stosunki handlowe.
Ma to szczególne znaczenie głównie z uwagi na fakt, że coraz więcej transakcji zawieranych jest przy wykorzystaniu usług pośrednictwa internetowego, czemu sprzyjają silne, oparte na danych pośrednie efekty sieciowe, co prowadzi do wzrostu zależności takich użytkowników biznesowych – w szczególności mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (zwanych dalej „MŚP”) – od tych usług jako sposobu dotarcia do konsumentów.
W wyniku tej rosnącej zależności dostawcy tych usług mają często znacznie większą siłę przetargową, która umożliwia im w praktyce podejmowanie jednostronnych działań w sposób, który może być niesprawiedliwy i szkodliwy dla uzasadnionych interesów ich użytkowników biznesowych oraz, pośrednio, również dla konsumentów w Unii.
Mogą oni na przykład jednostronnie zmuszać użytkowników biznesowych do praktyk, które rażąco odbiegają od dobrych praktyk handlowych lub są sprzeczne z zasadą dobrej wiary i uczciwego obrotu.
Niniejsze rozporządzenie odnosi się do takich potencjalnych problemów dotyczących gospodarki platform internetowych.
- = -
(7) Należy ustanowić zestaw obowiązkowych zasad na poziomie Unii, aby zapewnić istnienie sprawiedliwego, przewidywalnego, zrównoważonego i budzącego zaufanie otoczenia biznesowego w internecie w ramach rynku wewnętrznego.
W szczególności użytkownikom biznesowym korzystającym z usług pośrednictwa internetowego należy zapewnić odpowiedni poziom przejrzystości, a także możliwości skutecznego dochodzenia roszczeń w całej Unii, aby ułatwić transgraniczne prowadzenie działalności gospodarczej w Unii i tym samym poprawić właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego oraz zapobiec mogącemu pojawić się rozdrobnieniu w określonych obszarach objętych niniejszym rozporządzeniem.
- = -
(8) Zasady te powinny również oferować odpowiednie zachęty, aby promować sprawiedliwość i przejrzystość, w szczególności w kwestii plasowania użytkowników korzystających ze strony internetowej w celach biznesowych w wynikach wyszukiwania generowanych przez wyszukiwarki internetowe.
Jednocześnie zasady te powinny uznawać i zachowywać znaczący potencjał innowacyjny szeroko pojętej gospodarki platform internetowych oraz umożliwiać zdrową konkurencję prowadzącą do zwiększenia wyboru dla konsumentów.
Należy sprecyzować, że niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć wpływu na krajowe prawo cywilne, w szczególności prawo umów, na przykład na przepisy dotyczące ważności umowy, jej zawierania, skutków lub jej zakończenia, w stopniu, w jakim krajowe przepisy prawa cywilnego są zgodne z prawem Unii, oraz w zakresie, w jakim poszczególne aspekty nie zostały objęte niniejszym rozporządzeniem.
Państwa członkowskie powinny mieć swobodę stosowania przepisów prawa krajowego, które zabraniają praktyk jednostronnych lub nieuczciwych praktyk handlowych, lub przewidują sankcje za ich stosowanie w zakresie, w jakim poszczególne aspekty nie zostały objęte niniejszym rozporządzeniem.
- = -
(9) Zważywszy że usługi_pośrednictwa_internetowego i wyszukiwarki internetowe mają zazwyczaj charakter globalny, niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do dostawców tych usług niezależnie od tego, czy mają oni siedzibę w państwie członkowskim czy poza Unią, pod warunkiem że spełnione są łącznie dwa warunki.
Po pierwsze, użytkownicy biznesowi lub użytkownicy korzystający ze strony internetowej w celach biznesowych powinni mieć siedzibę w Unii.
Po drugie, użytkownicy biznesowi lub użytkownicy korzystający ze strony internetowej w celach biznesowych powinni, poprzez świadczenie tych usług, oferować swoje towary lub usługi konsumentom znajdującym się w Unii przynajmniej w odniesieniu do części transakcji.
Aby stwierdzić, czy użytkownicy biznesowi lub użytkownicy korzystający ze strony internetowej w celach biznesowych oferują towary lub usługi konsumentom znajdującym się w Unii, należy ustalić, czy oczywiste jest, że użytkownicy biznesowi lub użytkownicy korzystający ze strony internetowej w celach biznesowych kierują swoją działalność do konsumentów znajdujących się w jednym lub większej liczbie państw członkowskich.
Kryterium to należy interpretować zgodnie z odpowiednim orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącym art. 17 ust. 1 lit.
c) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1215/2012 (3) oraz art. 6 ust. 1 lit.
b) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 (4).
Tacy konsumenci powinni znajdować się w Unii, ale nie muszą mieć miejsca pobytu w Unii ani posiadać obywatelstwa któregokolwiek z państw członkowskich.
Niniejsze rozporządzenie nie powinno zatem mieć zastosowania w przypadku, gdy użytkownicy biznesowi lub użytkownicy korzystający ze strony internetowej w celach biznesowych nie mają siedziby w Unii lub mają siedzibę w Unii, ale korzystają z usług pośrednictwa internetowego lub wyszukiwarek internetowych, aby oferować towary lub usługi wyłącznie konsumentom znajdującym się poza Unią lub osobom, które nie są konsumentami.
Ponadto niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie niezależnie od prawa mającego zastosowanie do danej umowy.
- = -
(11) W związku z tym do usług pośrednictwa internetowego objętych niniejszym rozporządzeniem powinny zaliczać się na przykład internetowe platformy handlu elektronicznego, w tym platformy współpracy, na których działają użytkownicy biznesowi, internetowe usługi w zakresie oprogramowania w postaci aplikacji, takie jak sklepy z aplikacjami, oraz internetowe serwisy społecznościowe, niezależnie od technologii wykorzystywanej do świadczenia takich usług.
W tym znaczeniu usługi_pośrednictwa_internetowego mogłyby być również świadczone za pomocą technologii wykorzystującej asystentów głosowych.
Nie powinno mieć również znaczenia, czy te transakcje między użytkownikami biznesowymi a konsumentami wiążą się z płatnościami pieniężnymi, ani czy są zawierane częściowo poza internetem.
Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć jednak zastosowania do wzajemnych usług pośrednictwa internetowego bez obecności użytkowników biznesowych, usług pośrednictwa internetowego wyłącznie między przedsiębiorstwami, które nie są oferowane konsumentom, narzędzi reklamy internetowej ani do giełd reklamy internetowej, które nie są zapewnianie w celu ułatwienia inicjowania transakcji bezpośrednich i które nie obejmują stosunków umownych z konsumentami.
Z tego samego powodu niniejszym rozporządzeniem nie powinny być objęte usługi optymalizacji oprogramowania wyszukiwarek ani usługi powiązane z oprogramowaniem blokującym reklamy.
Funkcje i interfejsy techniczne, które łączą jedynie sprzęt komputerowy i aplikacje, nie powinny być objęte niniejszym rozporządzeniem, ponieważ zazwyczaj nie spełniają wymogów, którymi objęte są usługi_pośrednictwa_internetowego.
Takie funkcje lub interfejsy mogą jednak być bezpośrednio powiązane z niektórymi usługami pośrednictwa internetowego lub je uzupełniać i w takich przypadkach odpowiedni dostawcy usług pośrednictwa internetowego powinni podlegać wymogom przejrzystości związanym ze zróżnicowanym traktowaniem wynikającym z tych funkcji i interfejsów.
Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć również zastosowania do internetowych usług płatniczych, ponieważ usługi te nie spełniają stosownych wymogów, ale są one raczej ze swej natury pomocnicze dla transakcji w zakresie dostarczania towarów i świadczenia usług na rzecz zainteresowanych konsumentów.
- = -
(14) Dostawcy usług pośrednictwa internetowego zazwyczaj stosują z góry określone warunki_korzystania_z_usług, zatem w celu zapewnienia w stosownych przypadkach skutecznej ochrony użytkowników biznesowych niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie w przypadku gdy warunki stosunku umownego, bez względu na ich nazwę lub formę, są jednostronnie ustalane przez dostawcę usług pośrednictwa internetowego.
Fakt, czy warunki_korzystania_z_usług zostały ustalone jednostronnie, należy ustalać indywidualnie na podstawie ogólnej oceny.
Względna wielkość zainteresowanych stron oraz fakt, że miały miejsce negocjacje lub że niektóre postanowienia tych warunków mogły być przedmiotem takich negocjacji i mogły zostać ustalone wspólnie przez odpowiedniego dostawcę usług i użytkownika biznesowego, nie powinny mieć, same w sobie, decydującego znaczenia dla ogólnej oceny.
Ponadto obowiązek zapewnienia przez dostawców usług pośrednictwa internetowego łatwego dostępu użytkowników biznesowych do warunków korzystania z usług, w tym na etapie poprzedzającym zawarcie umowy w ramach ich stosunków handlowych, oznacza, że użytkownicy biznesowi nie zostaną pozbawieni przejrzystości wynikającej z niniejszego rozporządzenia wskutek tego, że mieli możliwość prowadzenia skutecznych negocjacji.
- = -
(27) Na podstawie niniejszego rozporządzenia od dostawców usług pośrednictwa internetowego lub dostawców wyszukiwarek internetowych nie należy wymagać ujawniania szczegółowego funkcjonowania ich mechanizmów plasowania, w tym algorytmów.
Podobnie nie należy ograniczać ich zdolności do występowania, w tym w interesie konsumentów, przeciwko manipulowaniu plasowaniem w złej wierze przez strony trzecie.
Ogólny opis głównych parametrów plasowania powinien chronić te interesy, zapewniając jednocześnie użytkownikom biznesowym i użytkownikom korzystającym ze strony internetowej w celach biznesowych odpowiednie zrozumienie funkcjonowania plasowania w kontekście korzystania przez nich z określonych usług pośrednictwa internetowego lub wyszukiwarek internetowych.
Aby zapewnić osiągnięcie celu niniejszego rozporządzenia, uwzględnianie interesów handlowych dostawców usług pośrednictwa internetowego lub wyszukiwarek internetowych nie powinno zatem nigdy prowadzić do odmowy ujawnienia głównych parametrów determinujących plasowanie.
W tym kontekście, chociaż niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/943 (5), podawany opis powinien przynajmniej opierać się na rzeczywistych danych dotyczących znaczenia stosowanych parametrów plasowania.
- = -
(35) Wymogów tych nie należy rozumieć jako zobowiązania dostawców usług pośrednictwa internetowego do udostępniania lub nieudostępniania danych osobowych lub danych nieosobowych swoim użytkownikom biznesowym.
Jednakże środki dotyczące przejrzystości mogłyby przyczyniać się do powszechniejszego udostępniania takich danych oraz jako jedno z głównych źródeł innowacji i wzrostu wzmacniać cele dotyczące utworzenia wspólnej europejskiej przestrzeni danych.
Przetwarzanie danych osobowych powinno odbywać się zgodnie z unijnymi ramami prawnymi w zakresie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych oraz poszanowania życia prywatnego i ochrony danych osobowych w łączności elektronicznej, w szczególności z rozporządzeniem (UE) 2016/679 (6), dyrektywą (UE) 2016/680 (7) i dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/58/WE (8).
- = -
(42) Ponieważ dostawcy usług pośrednictwa internetowego powinni zawsze być zobowiązani do wskazania mediatorów, z którymi są gotowi współpracować, oraz powinni być zobowiązani do współpracy w dobrej wierze podczas wszelkich prób mediacji podejmowanych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, obowiązki te powinny zostać ustanowione w sposób zapobiegający nadużywaniu systemu mediacji przez użytkowników biznesowych.
Użytkownicy biznesowi powinni być również zobowiązani do przystępowania do mediacji w dobrej wierze.
Dostawcy usług pośrednictwa internetowego nie powinni być zobowiązani do przystępowania do mediacji, jeżeli użytkownik_biznesowy wszczyna postępowanie dotyczące kwestii, w odniesieniu do której ten użytkownik_biznesowy wszczął uprzednio postępowanie mediacyjne, a mediator stwierdził w takim przypadku, że użytkownik_biznesowy nie działał w dobrej wierze.
Dostawcy usług pośrednictwa internetowego nie powinni być również zobowiązani do przystępowania do mediacji z użytkownikami biznesowymi, którzy wielokrotnie podejmowali nieskuteczne próby mediacji.
Te wyjątkowe sytuacje nie powinny ograniczać możliwości skierowania przez użytkownika biznesowego danej sprawy do mediacji, jeżeli, zgodnie z ustaleniami mediatora, przedmiot mediacji nie jest powiązany z poprzednimi sprawami.
- = -
(45) Komisji należy przekazywać informacje identyfikujące organizacje, stowarzyszenia i podmiotów publiczne, które zdaniem państw członkowskich powinny być uprawnione do wnoszenia spraw zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.
Przy okazji przekazywania takich informacji państwa członkowskie powinny podawać konkretne odniesienie do odpowiednich przepisów krajowych, na podstawie których dana organizacja, stowarzyszenie lub podmiot publiczny zostały utworzone oraz – w stosownych przypadkach – odniesienie do odpowiedniego rejestru publicznego, do którego dana organizacja lub dane stowarzyszenie zostały wpisane.
Ta dodatkowa możliwość wyznaczania przez państwa członkowskie powinna zapewniać określony poziom pewności prawa i przewidywalności, który będzie stanowił punkt odniesienia dla użytkowników biznesowych i użytkowników korzystających ze strony internetowej w celach biznesowych.
Jednocześnie ma ona na celu zwiększenie skuteczności i skrócenie procedur sądowych, co w tym kontekście wydaje się stosowne.
Komisja powinna zapewnić publikację wykazu tych organizacji, stowarzyszeń i podmiotów publicznych w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Umieszczenie w tym wykazie powinno służyć jako możliwy do obalenia dowód potwierdzający zdolność prawną organizacji, stowarzyszenia lub podmiotu publicznego, które wnoszą sprawę.
W przypadku gdy pojawiają się wątpliwości dotyczące danego wyznaczenia, państwo członkowskie, które wyznaczyło daną organizację, stowarzyszenie lub podmiot publiczny, powinno zbadać te wątpliwości.
Organizacje, stowarzyszenia i podmioty publiczne, które nie zostały wyznaczone przez państwo członkowskie, powinny mieć możliwość wnoszenia spraw do sądów krajowych, z zastrzeżeniem oceny posiadania zdolności prawnej zgodnie kryteriami ustanowionymi w niniejszym rozporządzeniu.
- = -
(46) Państwa członkowskie powinny być zobowiązane do zapewnienia odpowiedniego i skutecznego egzekwowania przepisów niniejszego rozporządzenia.
W państwach członkowskich istnieją już różne systemy egzekwowania prawa i dlatego nie należy wymagać od państw członkowskich ustanawiania nowych krajowych organów egzekwowania prawa.
Państwa członkowskie powinny mieć możliwość powierzenia egzekwowania przepisów niniejszego rozporządzenia istniejącym organom, w tym sądom.
Niniejsze rozporządzenie nie powinno zobowiązywać państw członkowskich do ustanowienia systemu jego egzekwowania ex officio ani do nakładania kar pieniężnych.
- = -
(51) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie zapewnienie sprawiedliwego, przewidywalnego, zrównoważonego i budzącego zaufanie internetowego otoczenia biznesowego w ramach rynku wewnętrznego, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary i skutki możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej.
Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
- = -
(52) Niniejsze rozporządzenie służy zapewnieniu pełnego poszanowania prawa do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu zgodnie z art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz propagowaniu korzystania z wolności prowadzenia działalności gospodarczej zgodnie z art. 16 karty,
- = -