(14) Οι ερευνητικοί οργανισμοί και τα ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένων των προσώπων που συνδέονται με αυτά, θα πρέπει να καλύπτονται από την εξαίρεση της εξόρυξης κειμένων και δεδομένων όσον αφορά το περιεχόμενο στο οποίο έχουν νόμιμη πρόσβαση. Η νόμιμη πρόσβαση θα πρέπει να νοείται ότι καλύπτει την πρόσβαση σε περιεχόμενο στη βάση μιας πολιτικής ανοικτής πρόσβασης ή μέσω συμβατικών ρυθμίσεων μεταξύ δικαιούχων και ερευνητικών οργανισμών ή ιδρυμάτων πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως οι συνδρομές, ή με άλλα νόμιμα μέσα. Για παράδειγμα, σε περιπτώσεις συνδρομών από ερευνητικούς οργανισμούς ή ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς, τα συνδεόμενα με αυτά πρόσωπα που καλύπτονται από τις εν λόγω συνδρομές θα πρέπει να θεωρείται ότι έχουν νόμιμη πρόσβαση. Η νόμιμη πρόσβαση θα πρέπει επίσης να καλύπτει την πρόσβαση σε περιεχόμενο που διατίθεται ελεύθερα στο διαδίκτυο.
- = -
(16) Λόγω του δυνητικά μεγάλου αριθμού αιτημάτων πρόσβασης σε και αναφορτώσεων των έργων τους ή άλλων αντικειμένων προστασίας, οι δικαιούχοι θα πρέπει να επιτρέπεται να εφαρμόζουν μέτρα όταν υπάρχει ο κίνδυνος να τεθεί σε κίνδυνο η ασφάλεια και η ακεραιότητα των συστημάτων ή των βάσεων δεδομένων τους. Αυτά τα μέτρα θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να χρησιμοποιηθούν προκειμένου να διασφαλιστεί ότι μόνο πρόσωπα που έχουν νόμιμη πρόσβαση στα δεδομένα τους μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτά, μεταξύ άλλων μέσω της επικύρωσης διευθύνσεων πρωτοκόλλου διαδικτύου ή επαλήθευσης της ταυτότητας του χρήστη. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να παραμένουν αναλογικά προς τους ενεχόμενους κινδύνους, και δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου της εξασφάλισης της ασφάλειας και της ακεραιότητας του συστήματος και δεν θα πρέπει να υπονομεύουν την αποτελεσματική εφαρμογή της εξαίρεσης.
- = -
(19) Το άρθρο 5 παράγραφος 3 στοιχείο α) της οδηγίας 2001/29/ΕΚ επιτρέπει στα κράτη μέλη να προβλέπουν την εξαίρεση ή τον περιορισμό των δικαιωμάτων αναπαραγωγής, παρουσίασης στο κοινό και διάθεσης στο κοινό έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας κατά τρόπο ώστε τα μέλη του κοινού να μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτά σε τόπο και χρόνο που επιλέγει ο καθένας ατομικά για τον αποκλειστικό σκοπό της χρήσης χάριν παραδείγματος κατά τη διδασκαλία. Επιπλέον, το άρθρο 6 παράγραφος 2 στοιχείο β) και το άρθρο 9 στοιχείο β) της οδηγίας 96/9/ΕΚ επιτρέπουν τη χρήση βάσης δεδομένων και την εξαγωγή ουσιώδους μέρους του περιεχομένου της για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Το πεδίο εφαρμογής των εν λόγω εξαιρέσεων ή περιορισμών όπως εφαρμόζονται στις ψηφιακές χρήσεις δεν είναι σαφές. Επιπλέον, δεν υπάρχει επαρκής σαφήνεια ως προς το κατά πόσον οι εν λόγω εξαιρέσεις ή περιορισμοί τυγχάνουν εφαρμογής στην περίπτωση παροχής επιγραμμικής και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Επιπροσθέτως, στο υφιστάμενο νομικό πλαίσιο δεν υπάρχει πρόβλεψη σχετικά με τον διασυνοριακό αντίκτυπο. Η κατάσταση αυτή μπορεί να δημιουργήσει προσκόμματα στην ανάπτυξη ψηφιακά υποστηριζόμενων δραστηριοτήτων διδασκαλίας και εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Συνεπώς, η εισαγωγή μιας νέας υποχρεωτικής εξαίρεσης ή περιορισμού είναι απαραίτητη προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα εκπαιδευτικά ιδρύματα τυγχάνουν πλήρους ασφάλειας δικαίου κατά τη χρήση έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας σε ψηφιακές διδακτικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των επιγραμμικών και διασυνοριακών.
- = -
(37) Λαμβανομένης υπόψη της ποικιλίας των έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας στις συλλογές των ιδρυμάτων πολιτιστικής κληρονομιάς, είναι σημαντικό οι μηχανισμοί χορήγησης αδειών και η εξαίρεση ή ο περιορισμός που προβλέπονται από την παρούσα οδηγία να είναι διαθέσιμοι και να μπορούν να χρησιμοποιούνται στην πράξη για διάφορα είδη έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας, στα οποία περιέχονται φωτογραφίες, λογισμικό, φωνογραφήματα, οπτικοακουστικά έργα και μοναδικά έργα τέχνης, συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης κατά την οποία αυτά δεν έχουν διατεθεί ποτέ στο εμπόριο. Τα έργα που δεν έχουν διατεθεί ποτέ στο εμπόριο μπορεί να περιλαμβάνουν αφίσες, φυλλάδια, στρατιωτικά ημερολόγια ή ερασιτεχνικά οπτικοακουστικά έργα, αλλά επίσης μη δημοσιευμένα έργα ή άλλα αντικείμενα προστασίας, με την επιφύλαξη άλλων εφαρμοστέων νομικών περιορισμών, όπως οι εθνικοί κανόνες επί ηθικών δικαιωμάτων. Όταν ένα έργο ή άλλο αντικείμενο προστασίας είναι διαθέσιμο σε οποιαδήποτε από τις διαφορετικές εκδοχές του, όπως μεταγενέστερες εκδόσεις λογοτεχνικών έργων και εναλλακτικό μοντάζ κινηματογραφικών έργων, ή σε οποιαδήποτε από τις διάφορες εκδηλώσεις του, όπως οι ψηφιακές και έντυπες μορφές του ίδιου έργου, το εν λόγω έργο ή άλλο αντικείμενο προστασίας δεν θα πρέπει να θεωρείται μη διαθέσιμο στο εμπόριο. Αντίστροφα, η εμπορική διαθεσιμότητα διασκευών, συμπεριλαμβανομένων και άλλων γλωσσικών εκδόσεων ή οπτικοακουστικών προσαρμογών ενός λογοτεχνικού έργου, δεν θα πρέπει να αποκλείει τον προσδιορισμό ενός έργου ή άλλου αντικειμένου προστασίας ως μη διαθέσιμου στο εμπόριο σε μια ορισμένη γλώσσα. Προκειμένου να αντικατοπτρίζονται οι ιδιαιτερότητες των διαφόρων ειδών έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας όσον αφορά τους τρόπους δημοσίευσης και διανομής και να διευκολύνεται η χρηστικότητα των εν λόγω μηχανισμών, ενδέχεται να είναι απαραίτητη η θέσπιση ειδικών απαιτήσεων και διαδικασιών για την εφαρμογή στην πράξη των εν λόγω μηχανισμών χορήγησης αδειών, όπως η απαίτηση να έχει παρέλθει ένα ορισμένο χρονικό διάστημα από την πρώτη εμπορική διαθεσιμότητα του έργου ή άλλου αντικειμένου προστασίας. Κρίνεται σκόπιμο τα κράτη μέλη να προβαίνουν σε διαβουλεύσεις με τους δικαιούχους, τα ιδρύματα πολιτιστικής κληρονομιάς και τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης κατά τη θέσπιση τέτοιων απαιτήσεων και διαδικασιών.
- = -
(38) Για τον προσδιορισμό της μη διαθεσιμότητας στο εμπόριο έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας, θα πρέπει να απαιτείται η καταβολή εύλογης προσπάθειας ώστε να αξιολογείται η διαθεσιμότητά τους στο κοινό στους συνήθεις εμπορικούς διαύλους, λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου έργου ή άλλου αντικειμένου προστασίας ή του συγκεκριμένου συνόλου έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι ελεύθερα να καθορίζουν τον καταμερισμό των ευθυνών για την καταβολή αυτής της εύλογης προσπάθειας. Η εύλογη προσπάθεια δεν θα πρέπει να εμπεριέχει επαναλαμβανόμενη δράση σε βάθος χρόνου, αλλά θα πρέπει παρ' όλα αυτά να λαμβάνει υπόψη κάθε εύκολα προσβάσιμο αποδεικτικό στοιχείο για την επικείμενη διαθεσιμότητα των έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας στους συνήθεις εμπορικούς διαύλους. Η αξιολόγηση ανά έργο θα πρέπει να απαιτείται μόνο όταν αυτό κρίνεται εύλογο λόγω της διαθεσιμότητας των σχετικών πληροφοριών, της πιθανότητας εμπορικής διαθεσιμότητας και του αναμενόμενου κόστους συναλλαγής. Η επαλήθευση της διαθεσιμότητας ενός έργου ή άλλου αντικειμένου προστασίας θα πρέπει κανονικά να πραγματοποιείται στο κράτος μέλος όπου είναι εγκατεστημένο το ίδρυμα_πολιτιστικής_κληρονομιάς, εκτός εάν η διασυνοριακή επαλήθευση θεωρείται εύλογη, για παράδειγμα σε περιπτώσεις που υπάρχουν εύκολα διαθέσιμες πληροφορίες ότι ένα λογοτεχνικό έργο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά σε συγκεκριμένη γλωσσική έκδοση σε άλλο κράτος μέλος. Σε πολλές περιπτώσεις, το καθεστώς της μη διαθεσιμότητας στο εμπόριο ενός συνόλου έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας θα μπορούσε να καθορίζεται μέσω ενός αναλογικού μηχανισμού, όπως η δειγματοληψία. Η περιορισμένη διαθεσιμότητα ενός έργου ή άλλου αντικειμένου προστασίας, όπως η διαθεσιμότητά του σε καταστήματα με μεταχειρισμένα είδη, ή η θεωρητική δυνατότητα απόκτησης άδειας για ένα έργο ή άλλο αντικείμενο προστασίας δεν θα πρέπει να θεωρείται ως διαθεσιμότητα στο κοινό στους συνήθεις εμπορικούς διαύλους.
- = -
(39) Για λόγους διεθνούς αβροφροσύνης, οι μηχανισμοί χορήγησης αδειών και η εξαίρεση ή ο περιορισμός που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία για την ψηφιοποίηση και διάδοση μη διαθέσιμων στο εμπόριο έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας δεν θα πρέπει να εφαρμόζονται σε σύνολα έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας που δεν είναι διαθέσιμα στο εμπόριο όταν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία από τα οποία τεκμαίρεται ότι τα σύνολα αυτά αποτελούνται κυρίως από έργα ή άλλα αντικείμενα προστασίας τρίτων χωρών, εκτός εάν ο σχετικός οργανισμός συλλογικής διαχείρισης είναι επαρκώς αντιπροσωπευτικός για την εν λόγω τρίτη χώρα, για παράδειγμα μέσω συμφωνίας εκπροσώπησης. Η εκτίμηση αυτή μπορεί να βασιστεί στα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία μετά την καταβολή εύλογης προσπάθειας προκειμένου να προσδιοριστεί αν τα έργα ή άλλα αντικείμενα προστασίας δεν είναι διαθέσιμα στο εμπόριο, χωρίς να απαιτείται η αναζήτηση περαιτέρω αποδεικτικών στοιχείων. Η εκτίμηση ανά έργο της προέλευσης των μη διαθέσιμων στο εμπόριο έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας θα πρέπει να απαιτείται μόνο στο βαθμό που είναι επίσης αναγκαία για την καταβολή της εύλογης προσπάθειας για τον καθορισμό της εμπορικής τους διαθεσιμότητας.
- = -
(43) Τα μέτρα που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία για τη διευκόλυνση της χορήγησης συλλογικών αδειών για τα μη διαθέσιμα στο εμπόριο έργα ή άλλα αντικείμενα προστασίας που βρίσκονται μόνιμα στις συλλογές ιδρυμάτων πολιτιστικής κληρονομιάς δεν θα πρέπει να θίγουν τη χρήση των εν λόγω έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας βάσει των εξαιρέσεων ή των περιορισμών που προβλέπονται στο ενωσιακό δίκαιο ή στο πλαίσιο άλλων αδειών με διευρυμένη ισχύ, όταν η εν λόγω χορήγηση άδειας δεν βασίζεται στο καθεστώς της μη διαθεσιμότητας στο εμπόριο των καλυπτόμενων από αυτήν έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει επίσης να ισχύουν με την επιφύλαξη των εθνικών μηχανισμών για τη χρήση μη διαθέσιμων στο εμπόριο έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας με βάση άδειες μεταξύ οργανισμού συλλογικής διαχείρισης και χρηστών εκτός των ιδρυμάτων πολιτιστικής κληρονομιάς.
- = -
(51) Οι υπηρεσίες βίντεο κατά παραγγελία έχουν τη δυνατότητα να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη διάδοση των οπτικοακουστικών έργων σε ολόκληρη την Ένωση. Ωστόσο, η διαθεσιμότητα αυτών των έργων, ιδίως ευρωπαϊκών έργων, σε υπηρεσίες βίντεο κατά παραγγελία παραμένει περιορισμένη. Συμφωνίες για την επιγραμμική εκμετάλλευση των εν λόγω έργων ενδέχεται να είναι δύσκολο να συναφθούν λόγω των ζητημάτων που σχετίζονται με τη χορήγηση άδειας χρήσης των δικαιωμάτων. Τα ζητήματα αυτά θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να ανακύψουν όταν ο κάτοχος των δικαιωμάτων για μια συγκεκριμένη επικράτεια έχει χαμηλό οικονομικό κίνητρο να εκμεταλλευτεί επιγραμμικά ένα έργο και δεν παραχωρεί άδεια εκμετάλλευσης ή παρακρατά τα επιγραμμικά δικαιώματα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στη μη διαθεσιμότητα οπτικοακουστικών έργων σε υπηρεσίες βίντεο κατά παραγγελία. Άλλα ζητήματα θα μπορούσαν να συνδέονται με τις διεξόδους εκμετάλλευσης.
- = -
(52) Προς διευκόλυνση της χορήγησης αδειών για τα δικαιώματα επί οπτικοακουστικών έργων σε υπηρεσίες βίντεο κατά παραγγελία θα πρέπει να απαιτείται τα κράτη μέλη να προβλέπουν ένα μηχανισμό διαπραγμάτευσης που επιτρέπει στα μέρη τα οποία επιθυμούν να συνάψουν συμφωνία να βασίζονται στη βοήθεια ενός αμερόληπτου οργάνου ή ενός ή περισσότερων διαμεσολαβητών, Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν είτε να δημιουργήσουν έναν νέο φορέα ή να βασιστούν σε υφιστάμενο φορέα που να πληροί τις προϋποθέσεις της παρούσας οδηγίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν να ορίσουν έναν ή περισσότερους αρμόδιους φορείς ή διαμεσολαβητές. Ο εν λόγω φορέας ή οι διαμεσολαβητές θα πρέπει να πραγματοποιούν συναντήσεις με τα μέρη και να βοηθούν στις διαπραγματεύσεις με παροχή επαγγελματικής, αμερόληπτης και εξωτερικής συμβουλευτικής. Όταν η διαπραγμάτευση αφορά μέρη από διαφορετικά κράτη μέλη και όπου αυτά τα μέρη αποφασίσουν να κάνουν χρήση του μηχανισμού διαπραγμάτευσης θα πρέπει να συμφωνήσουν εκ των προτέρων σχετικά με το αρμόδιο κράτος μέλος.. Ο φορέας ή οι διαμεσολαβητές θα μπορούν να συναντιούνται με τα μέρη για να διευκολύνουν την έναρξη διαπραγματεύσεων ή κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τη διευκόλυνση της σύναψης συμφωνίας. Η συμμετοχή σε αυτό τον μηχανισμό διαπραγμάτευσης και η επακόλουθη σύναψη συμφωνιών θα πρέπει να είναι εθελοντική και δεν πρέπει να θίγει τη συμβατική ελευθερία των μερών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι ελεύθερα να αποφασίζουν σχετικά με τη συγκεκριμένη λειτουργία του μηχανισμού διαπραγματεύσεων, συμπεριλαμβανομένου του χρονοδιαγράμματος και της διάρκειας της βοήθειας στις διαπραγματεύσεις και της ανάληψης των δαπανών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι διοικητικές και οικονομικές επιβαρύνσεις παραμένουν αναλογικές ώστε να εξασφαλίζεται η αποδοτικότητα του μηχανισμού διαπραγματεύσεων. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν το διάλογο μεταξύ των αντιπροσωπευτικών οργανισμών, χωρίς αυτό να αποτελεί υποχρέωση για τα κράτη μέλη.
- = -
(66) Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι πάροχοι επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου παρέχουν πρόσβαση σε περιεχόμενο που δεν αναφορτώνεται από αυτούς αλλά από τους χρήστες τους, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί ειδικός μηχανισμός ευθύνης για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας για τις περιπτώσεις που δεν έχει χορηγηθεί άδεια. Αυτό θα πρέπει να ισχύει με την επιφύλαξη των ένδικων μέσων δυνάμει της εθνικής νομοθεσίας για περιπτώσεις άλλες από την ευθύνη για παραβιάσεις των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και της δυνατότητας των εθνικών δικαστηρίων ή των διοικητικών αρχών να είναι σε θέση να εκδίδουν ασφαλιστικά μέτρα σε συμμόρφωση με το δίκαιο της Ένωσης. Ειδικότερα, το ειδικό καθεστώς που ισχύει για τους νέους παρόχους επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου με ετήσιο κύκλο εργασιών μικρότερο από 10 εκατομμύρια EUR, των οποίων ο μέσος αριθμός μοναδικών επισκεπτών το μήνα στην Ένωση δεν υπερβαίνει τα 5 εκατομμύρια, δεν θα πρέπει να επηρεάζει τη διαθεσιμότητα ένδικων μέσων βάσει του ενωσιακού και του εθνικού δικαίου. Όταν δεν έχει χορηγηθεί άδεια στους παρόχους υπηρεσιών, θα πρέπει να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια σύμφωνα με τα υψηλά κλαδικά πρότυπα επαγγελματικής ευσυνειδησίας του κλάδου ώστε να αποφεύγεται η διαθεσιμότητα στις υπηρεσίες τους έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας για τα οποία δεν έχει χορηγηθεί άδεια, όπως αυτά εντοπίζονται από τους σχετικούς δικαιούχους. Για τον σκοπό αυτό οι δικαιούχοι θα πρέπει να παρέχουν στους παρόχους υπηρεσιών σχετικές και αναγκαίες πληροφορίες λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων παραγόντων, το μέγεθος των δικαιούχων και το είδος των έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας. Τα μέτρα που λαμβάνονται από τους παρόχους επιγραμμικών υπηρεσιών ανταλλαγής περιεχομένου σε συνεργασία με τους δικαιούχους δεν θα πρέπει να οδηγούν στην πρόληψη της διαθεσιμότητας περιεχομένου που δεν συνιστά παραβίαση, συμπεριλαμβανομένων έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας η χρήση των οποίων καλύπτεται από συμφωνία χορήγησης σχετικής άδειας, ή από εξαίρεση ή περιορισμό στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικά δικαιώματα. Τα μέτρα που λαμβάνονται από αυτούς τους παρόχους υπηρεσιών δεν θα πρέπει επομένως να επηρεάζουν χρήστες που χρησιμοποιούν τις επιγραμμικές υπηρεσίες ανταλλαγής περιεχομένου προκειμένου να αναφορτώσουν νόμιμα και να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με αυτές τις υπηρεσίες.
- = -
(80) Όταν οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές παραχωρούν άδειες χρήσεις ή μεταβιβάζουν τα δικαιώματά τους, αναμένουν ότι το έργο τους ή η ερμηνεία τους θα αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης. Ωστόσο, θα μπορούσαν ορισμένες φορές έργα ή ερμηνείες που έχουν αποτελέσει αντικείμενο χορήγησης άδειας ή μεταβίβασης να μην αποτελέσουν αντικείμενο καμίας εκμετάλλευσης. Όταν τα δικαιώματα αυτά έχουν μεταβιβαστεί κατ' αποκλειστικότητα, οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές δεν μπορούν να ζητήσουν από άλλον μέρος να εκμεταλλευθεί το έργο τους ή τις ερμηνείες τους. Στην περίπτωση αυτή, και μετά την πάροδο εύλογου χρονικού διαστήματος, οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να επωφελούνται από έναν μηχανισμό ανάκλησης δικαιωμάτων που θα τους επιτρέπει να μεταβιβάζουν ή να παραχωρούν άδεια χρήσης των δικαιωμάτων τους σε άλλο πρόσωπο. Δεδομένου ότι η εκμετάλλευση έργων ή ερμηνειών μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τους τομείς, θα μπορούσαν να θεσπιστούν ειδικές διατάξεις σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες των τομέων – όπως ο οπτικοακουστικός τομέας – ή των έργων ή ερμηνειών, προβλέποντας ιδίως χρονικά πλαίσια για το δικαίωμα ανάκλησης. Προκειμένου να προστατεύονται τα έννομα συμφέροντα των δικαιοδόχων και των εκδοχέων των δικαιωμάτων και να αποτρέπονται οι καταχρηστικές πρακτικές και να λαμβάνεται υπόψη ότι απαιτείται κάποιο χρονικό διάστημα προτού ένα έργο ή ερμηνεία αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης στην πράξη, οι δημιουργοί και οι ερμηνευτές θα πρέπει να είναι σε θέση να ασκούν το δικαίωμα ανάκλησης σύμφωνα με ορισμένες διαδικαστικές προϋποθέσεις και μόνο μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα μετά τη σύναψη της συμφωνίας παραχώρησης άδειας χρήσης ή μεταβίβασης δικαιώματος. Επιτρέπεται τα κράτη μέλη να ρυθμίζουν την άσκηση του δικαιώματος ανάκλησης στην περίπτωση έργων ή ερμηνειών στα οποία εμπλέκονται πολλοί δημιουργοί ή ερμηνευτές, λαμβανομένης υπόψη της σχετικής σημασίας των μεμονωμένων συμβόλων.
- = -