Data Act 2023/2854 PL

1. W przypadku gdy w relacjach między przedsiębiorcami posiadacz_danych jest zobowiązany do udostępnienia danych odbiorcy danych na podstawie art. 5 lub innego mającego zastosowanie prawa Unii, lub prawa krajowego przyjętego zgodnie z prawem Unii, uzgadnia on z odbiorcą danych uzgodnienia dotyczące udostępnienia danych i robi to na sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminujących zasadach oraz w przejrzysty sposób zgodnie z niniejszym rozdziałem i rozdziałem IV.

2. Postanowienie umowne dotyczące dostępu do danych i ich wykorzystywania lub odpowiedzialności i środków ochrony prawnej wobec naruszenia lub odstąpienia od obowiązków dotyczących danych nie jest wiążące, jeżeli stanowi nieuczciwe postanowienie umowne w rozumieniu art. 13 lub jeżeli na szkodę użytkownika wyłącza stosowanie praw użytkownika wynikających z rozdziału II, stanowi odstępstwo od tych praw lub zmienia ich skutek.

3. Przy udostępnianiu danych posiadacz_danych nie rozróżnia uzgodnień dotyczących udostępniania danych dla porównywalnych kategorii odbiorców danych, w tym przedsiębiorstw partnerskich lub przedsiębiorstw powiązanych posiadacza danych. W przypadku gdy odbiorca_danych uważa, że warunki, na których dane zostały mu udostępnione, są dyskryminujące, posiadacz_danych bez zbędnej zwłoki przedstawia odbiorcy danych na jego uzasadniony wniosek informacje wykazujące, że nie doszło do dyskryminacji.

4. Posiadacz danych nie udostępnia danych odbiorcy danych, w tym na zasadzie wyłączności, chyba że użytkownik wystąpi z wnioskiem o to na podstawie rozdziału II.

5. Posiadacze danych i odbiorcy danych nie mają obowiązku przedstawiania żadnych informacji poza tymi, które są niezbędne do kontroli przestrzegania postanowień umownych uzgodnionych w celu udostępnienia danych lub obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia lub innego mającego zastosowanie prawa Unii, lub prawa krajowego przyjętego zgodnie z prawem Unii.

6. O ile prawo Unii, w tym art. 4 ust. 6 i art. 5 ust. 9 niniejszego rozporządzenia, lub przepisy krajowe przyjęte zgodnie z prawem Unii nie stanowią inaczej, obowiązek udostępnienia danych odbiorcy danych nie zobowiązuje do ujawnienia tajemnic przedsiębiorstwa.

Artykuł 13

Nieuczciwe postanowienia umowne nałożone jednostronnie na inne przedsiębiorstwo

1. Postanowienie umowne dotyczące dostępu do danych i ich wykorzystywania lub odpowiedzialności i środków ochrony prawnej wobec naruszenia lub odstąpienia od obowiązków dotyczących danych i nałożone jednostronnie na inne przedsiębiorstwo nie jest dla tego innego przedsiębiorstwa wiążące, jeżeli postanowienie to jest nieuczciwe.

2. Postanowienie umowne nie jest uznawane za nieuczciwe, jeżeli stanowi odzwierciedlenie bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa Unii, które miałyby zastosowanie, gdyby przedmiotowej sprawy nie regulowały postanowienia umowne.

3. Postanowienie umowne jest nieuczciwe, jeżeli cechuje się tym, że jego stosowanie rażąco odbiega od dobrej praktyki handlowej w zakresie dostępu do danych i ich wykorzystywania, w przeciwieństwie do zasady dobrej wiary i uczciwego obrotu.

4. W szczególności postanowienie umowne jest nieuczciwe do celów ust. 3, jeżeli jego celem lub skutkiem jest:

a)	wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności strony, która jednostronnie narzuciła postanowienie, za czyny umyślne lub wynikające z rażącego niedbalstwa;

b)	wyłączenie środków ochrony prawnej dostępnych stronie, na którą jednostronnie narzucono postanowienie, w przypadku niewykonania zobowiązań umownych lub wyłączenie odpowiedzialności strony, która jednostronnie narzuciła postanowienie, w przypadku naruszenia tych zobowiązań;

c)	przyznanie stronie, która jednostronnie narzuciła postanowienie, wyłącznego prawa do ustalania, czy dostarczone dane są zgodne z umową, lub wyłącznego prawa do interpretowania postanowienia umownego.

5. Domniemywa się, że postanowienie umowne jest nieuczciwe do celów ust. 3, jeżeli jego celem lub skutkiem jest:

a)	niewłaściwe ograniczenie środków ochrony prawnej w przypadku niewykonania zobowiązań umownych lub niewłaściwe ograniczenie odpowiedzialności w przypadku naruszenia tych zobowiązań, lub rozszerzenie odpowiedzialności przedsiębiorstwa, na które jednostronnie narzucone zostało postanowienie;

umożliwienie stronie, która jednostronnie narzuciła postanowienie, dostępu do danych drugiej umawiającej się strony i ich wykorzystania w sposób znacząco szkodliwy dla uzasadnionych interesów drugiej umawiającej się strony, w szczególności gdy takie dane zawierają szczególnie chronione dane handlowe lub są chronione tajemnicami przedsiębiorstwa lub prawami własności intelektualnej;

uniemożliwienie stronie, na którą jednostronnie nałożono postanowienie, wykorzystywania danych dostarczonych lub wygenerowanych przez tę stronę w okresie obowiązywania umowy lub ograniczenie wykorzystywania takich danych w takim stopniu, że strona ta nie jest uprawniona do wykorzystywania takich danych, pobierania ich, uzyskiwania do nich dostępu, kontrolowania ich lub wykorzystywania ich wartości w odpowiedni sposób;

d)	uniemożliwienie stronie, na którą jednostronnie narzucono postanowienie, rozwiązania umowy w rozsądnym terminie;

e)	uniemożliwienie stronie, na którą jednostronnie narzucono postanowienie, uzyskania kopii danych dostarczonych lub wygenerowanych przez tę stronę w okresie obowiązywania umowy lub w rozsądnym okresie po jego rozwiązaniu;

umożliwienie stronie, która jednostronnie narzuciła postanowienie, rozwiązania umowy ze zbyt krótkim terminem wypowiedzenia, biorąc pod uwagę rozsądną możliwość drugiej umawiającej się strony zmiany usługi na alternatywną i porównywalną oraz szkodę finansową spowodowaną takim rozwiązaniem, chyba że istnieją ku temu poważne podstawy;

umożliwienie stronie, która jednostronnie narzuciła postanowienie, istotnej zmiany ceny ustalonej w umowie lub jakiegokolwiek innego istotnego warunku związanego z charakterem, formatem, jakością lub ilością danych podlegających dzieleniu się, bez ważnej przyczyny określonej w umowie i bez prawa drugiej strony do rozwiązania umowy w razie takiej zmiany.

Akapit pierwszy lit. g) nie wpływa na postanowienia pozwalające stronie, która jednostronnie narzuciła postanowienie, zastrzec sobie prawo do jednostronnej zmiany postanowień umowy na czas nieokreślony, pod warunkiem że w umowie tej określona została ważna przyczyna dla takich jednostronnych zmian, o której strona, która jednostronnie narzuciła postanowienie, jest zobowiązana w rozsądnym terminie poinformować drugą umawiającą się stronę, a druga umawiająca się strona może rozwiązać umowę w razie zmiany bez ponoszenia kosztów.

6. Postanowienie umowne uważa się za jednostronnie narzucone w rozumieniu niniejszego artykułu, jeżeli zaproponowała je jedna umawiająca się strona, a druga umawiająca się strona nie była w stanie wpłynąć na jego treść pomimo próby negocjacji tej treści. Ciężar udowodnienia, że postanowienie umowne nie zostało jednostronnie narzucone, spoczywa na umawiającej się stronie, która zaproponowała to postanowienie. Umawiająca się strona, która zaproponowała sporne postanowienie, nie może twierdzić, że jest to nieuczciwe postanowienie umowne.

7. W przypadku gdy nieuczciwe postanowienie umowne można oddzielić od pozostałych postanowień umowy, pozostałe postanowienia pozostają wiążące.

8. Niniejszy artykuł nie ma zastosowania do postanowień umownych określających główny przedmiot umowy lub do relacji ceny do dostarczonych w zamian danych.

9. Strony umowy objętej ust. 1 nie wyłączają stosowania niniejszego artykułu, nie odstępują od niego ani nie zmieniają jego skutków.

ROZDZIAŁ V

UDOSTĘPNIANIE DANYCH ORGANOM SEKTORA PUBLICZNEGO, KOMISJI, EUROPEJSKIEMU BANKOWI CENTRALNEMU I ORGANOM UNII NA PODSTAWIE WYJĄTKOWEJ POTRZEBY

Artykuł 19

Obowiązki organów sektora publicznego, Komisji, Europejskiego Banku Centralnego i organów Unii

1. Organ sektora publicznego, Komisja, Europejski Bank Centralny lub organ Unii, które otrzymały dane zgodnie z wnioskiem złożonym na podstawie art. 14:

a)	nie wykorzystują danych w sposób niezgodny z celem, w którym o nie wystąpiono;

b)	wdrożyły środki techniczne i organizacyjne chroniące poufność i integralność żądanych danych oraz bezpieczeństwo przekazywania danych, w szczególności danych osobowych, oraz chronią prawa i wolności osób, których dane dotyczą;

usuwają dane, gdy tylko przestaną one być niezbędne do określonego celu, i bez zbędnej zwłoki informują o ich usunięciu posiadacza danych oraz osoby fizyczne lub organizacje, które otrzymały dane na podstawie art. 21 ust. 1, chyba że prawo Unii lub prawo krajowe dotyczące publicznego dostępu do dokumentów wymaga archiwizacji danych w kontekście obowiązków dotyczących przejrzystości.

2. Organ sektora publicznego, Komisja, Europejski Bank Centralny, organ Unii lub osoba trzecia otrzymujące dane na podstawie niniejszego rozdziału:

a)	nie wykorzystują danych lub informacji o sytuacji ekonomicznej, aktywach oraz metodach produkcji lub działalności posiadacza danych, aby opracować lub udoskonalić produkt_skomunikowany lub usługę powiązaną konkurujące z produktem skomunikowanym lub usługą powiązaną posiadacza danych;

b)	nie dzielą się danymi z inną osobą trzecią w jakimkolwiek z celów, o których mowa w lit. a).

3. Ujawnienie tajemnicy przedsiębiorstwa organowi sektora publicznego, Komisji, Europejskiemu Bankowi Centralnemu lub organowi Unii jest wymagane wyłącznie w zakresie, w jakim jest to bezwzględnie konieczne do osiągnięcia celu wniosku złożonego na podstawie art. 15. W takim przypadku posiadacz_danych lub, jeżeli nie jest tą samą osobą, posiadacz_tajemnicy_przedsiębiorstwa identyfikują dane chronione, w tym w stosownych metadanych, jako tajemnice przedsiębiorstwa. Przed ujawnieniem tajemnic przedsiębiorstwa organ_sektora_publicznego, Komisja, Europejski Bank Centralny lub organ Unii stosują wszelkie niezbędne i odpowiednie środki techniczne i organizacyjne, aby chronić poufność tajemnic przedsiębiorstwa, w tym w stosownym przypadku używają modelowych postanowień umownych, norm technicznych oraz kodeksów postępowania.

4. Organ sektora publicznego, Komisja, Europejski Banki Centralny lub organ Unii odpowiadają za bezpieczeństwo otrzymanych danych.

Artykuł 49

Ocena i przegląd

1. Do dnia 12 września 2028 r. Komisja przeprowadza ocenę niniejszego rozporządzenia i przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, a także Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdanie na temat głównych ustaleń. Ocena ta obejmuje w szczególności:

sytuacje uznawane za sytuacje wyjątkowej potrzeby do celów art. 15 niniejszego rozporządzenia i stosowanie rozdziału V niniejszego rozporządzenia w praktyce, w szczególności doświadczenie organów sektora publicznego, Komisji, Europejskiego Banku Centralnego oraz organów Unii w stosowaniu rozdziału V niniejszego rozporządzenia; liczbę i wynik postępowań wniesionych do właściwego organu na podstawie art. 18 ust. 5 w sprawie stosowania rozdziału V niniejszego rozporządzenia, zgodnie ze zgłoszeniami właściwych organów; skutki innych obowiązków ustanowionych w prawie Unii i prawie krajowym do celów realizacji wniosków o dostęp do informacji; wpływ mechanizmów dobrowolnego dzielenia się danymi, takich jak tych ustanowionych przez organizacje altruizmu danych uznane na podstawie rozporządzenia (UE) 2022/868, na realizację celów rozdziału V niniejszego rozporządzenia oraz rolę danych osobowych w kontekście art. 15 niniejszego rozporządzenia, w tym ewolucję technologii zwiększających prywatność;

b)	wpływ niniejszego rozporządzenia na wykorzystywanie danych w gospodarce, w tym na innowacje w zakresie danych, monetyzację danych oraz usługi pośrednictwa danych oraz na dzielenie się danymi w ramach wspólnych europejskich przestrzeni danych;

c)	dostępność i wykorzystywanie różnych kategorii i rodzajów danych;

d)	wyłączenie niektórych kategorii przedsiębiorstw jako beneficjentów na mocy art. 5;

e)	brak wpływu na prawa własności intelektualnej;

wpływ na tajemnice przedsiębiorstwa, w tym ochronę przed ich niezgodnym z prawem nabywaniem, wykorzystywaniem i ujawnianiem, oraz wpływ mechanizmu umożliwiającego posiadaczowi danych odrzucenie wniosku użytkownika na podstawie art. 4 ust. 8 i art. 5 ust. 11, przy uwzględnieniu w jak największym zakresie wszelkiej zmiany dyrektywy (UE) 2016/943;

g)	czy wykaz nieuczciwych postanowień umownych, o których mowa w art. 13, jest aktualny w świetle nowych praktyk prowadzenia działalności gospodarczej i szybkiego tempa innowacji na rynku;

h)	zmiany w praktykach umownych dostawców usług przetwarzania danych oraz czy prowadzi to do wystarczającego przestrzegania art. 25;

i)	obniżenie opłat za proces zmiany dostawcy nakładanych przez dostawców usług przetwarzania danych, zgodnie ze stopniowym wycofywaniem opłat z tytułu zmiany dostawcy na podstawie art. 29;

j)	wzajemne oddziaływanie między niniejszym rozporządzeniem a innymi aktami prawnymi Unii istotnymi dla gospodarki opartej na danych;

k)	zapobieganie niezgodnemu z prawem dostępowi administracji rządowej do danych nieosobowych;

l)	efektywność systemu egzekwowania przepisów wymaganego na podstawie art. 37;

m)	wpływ niniejszego rozporządzenia na MŚP w odniesieniu do ich innowacyjności i do dostępności usług przetwarzania danych dla unijnych użytkowników oraz do obciążeń związanych z przestrzeganiem nowych obowiązków.

2. Do dnia 12 września 2028 r. Komisja przeprowadza ocenę niniejszego rozporządzenia i przedkłada sprawozdanie na temat jej głównych ustaleń Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, a także Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu. Ocena ta uwzględnia wpływ art. 23 do 31 oraz art. 34 i 35, w szczególności na wycenę i różnorodność usług przetwarzania danych oferowanych w Unii, ze szczególnym uwzględnieniem dostawców będących MŚP.

3. Państwa członkowskie przekazują Komisji informacje niezbędne do przygotowania sprawozdań, o których mowa w ust. 1 i 2.

4. Na podstawie sprawozdań, o których mowa w ust. 1 i 2, Komisja może w stosownym przypadku przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosek ustawodawczy dotyczący zmiany niniejszego rozporządzenia.

whereas

keyboard_tab Data Act 2023/2854 PL

Data Act 2023/2854 PL