Data Act 2023/2854 PL

Prawa i obowiązki użytkowników i posiadaczy danych w odniesieniu do dostępu do danych z produktu i z usługi powiązanej, ich wykorzystywania i udostępniania

1. W przypadku gdy użytkownik nie może uzyskać bezpośredniego dostępu do danych z produktu skomunikowanego lub z usługi powiązanej, posiadacze danych bez zbędnej zwłoki, w sposób łatwy i bezpieczny, nieodpłatnie udostępniają użytkownikowi dane łatwo dostępne, wraz z odpowiednimi metadanymi niezbędnymi do interpretacji i wykorzystania tych danych, cechujące się taką samą jakością, jaka jest dostępna dla posiadacza danych, w całościowym, ustrukturyzowanym, powszechnie używanym, nadającym się do odczytu maszynowego formacie oraz w stosownym przypadku i jeżeli jest to technicznie wykonalne – w sposób ciągły i w czasie rzeczywistym. Odbywa się to na podstawie zwykłego wniosku złożonego drogą elektroniczną, jeżeli jest to technicznie możliwe.

2. Użytkownicy i posiadacze danych mogą umownie ograniczyć lub zakazać dostępu do danych, ich wykorzystywania lub dalszego dzielenia się nimi, jeżeli takie przetwarzanie mogłoby zagrozić wymaganiom bezpieczeństwa produktu skomunikowanego określonym w prawie Unii lub prawie krajowym i mieć poważny negatywny wpływ na zdrowie, bezpieczeństwo lub ochronę osób fizycznych. Organy sektorowe mogą zapewnić użytkownikom i posiadaczom danych fachową wiedzę techniczną w tym kontekście. W przypadku gdy posiadacz_danych odmawia dzielenia się danymi na podstawie niniejszego artykułu, powiadamia on właściwy organ wyznaczony zgodnie z art. 37.

3. Bez uszczerbku dla przysługującego użytkownikowi w dowolnym momencie prawa do dochodzenia roszczeń przed sądem lub trybunałem państwa członkowskiego, użytkownik może w związku ze sporem z posiadaczem danych w sprawie ograniczeń umownych lub zakazów, o których mowa w ust. 2:

a)	wnieść skargę do właściwego organu zgodnie z art. 37 ust. 5 lit. b); lub

b)	uzgodnić z posiadaczem danych wniesienie sprawy do organu rozstrzygania sporów zgodnie z art. 10 ust. 1.

4. Posiadacze danych nie utrudniają bezzasadnie użytkownikom dokonywania wyborów ani wykonywania praw na podstawie niniejszego artykułu, w tym poprzez oferowanie użytkownikom wyboru w sposób nieneutralny lub poprzez podważanie lub ograniczanie autonomii, zdolności decyzyjnych lub wyborów użytkownika za pomocą struktury, projektu, funkcji lub sposobu działania interfejsu cyfrowego użytkownika bądź jego części.

5. W celu kontroli, czy osoba fizyczna lub prawna kwalifikuje się jako użytkownik na potrzeby ust. 1, posiadacz_danych nie wymaga od użytkownika dostarczenia żadnych informacji poza tymi, które są niezbędne. Posiadacze danych nie zachowują żadnych informacji, w szczególności danych z rejestru zdarzeń, na temat dostępu użytkownika do żądanych danych poza informacjami, które są niezbędne do należytego wykonania wniosku użytkownika o dostęp oraz do zapewnienia bezpieczeństwa i utrzymania infrastruktury danych.

6. Chroni się tajemnice przedsiębiorstwa i ujawnia się je wyłącznie wtedy, gdy posiadacz_danych i użytkownik przed ujawnieniem zastosują wszelkie środki niezbędne do ochrony ich poufności, w szczególności w odniesieniu do osób trzecich. Posiadacz danych lub, jeżeli nie jest to ta sama osoba, posiadacz_tajemnicy_przedsiębiorstwa identyfikują dane chronione, w tym stosowne meta dane, jako tajemnice przedsiębiorstwa i uzgadniają z użytkownikiem proporcjonalne środki techniczne i organizacyjne niezbędne do ochrony poufności danych podlegających dzieleniu się, w szczególności w odniesieniu do osób trzecich, takie jak modelowe postanowienia umowne, umowy o poufności, protokoły ścisłego dostępu, normy techniczne oraz stosowanie kodeksów postępowania.

7. W przypadku gdy nie uzgodniono niezbędnych środków technicznych, o których mowa w ust. 6, lub gdy użytkownik nie wdraża środków uzgodnionych zgodnie z ust. 6 lub zagraża poufności tajemnic przedsiębiorstwa, posiadacz_danych może wstrzymać lub w stosownym przypadku zawiesić dzielenie się danymi zidentyfikowanymi jako tajemnice przedsiębiorstwa. Posiadacz danych należycie uzasadnia decyzję i bez zbędnej zwłoki przekazuje ją na piśmie użytkownikowi. W takich przypadkach posiadacz_danych powiadamia właściwy organ wyznaczony zgodnie z art. 37, że wstrzymał lub zawiesił dzielenie się danymi, i wskazuje, których środków nie wdrożono lub nie zastosowano, lub w stosownym przypadku poufność których tajemnic przedsiębiorstwa zagrożono.

8. W wyjątkowych okolicznościach, w przypadku gdy posiadacz_danych będący posiadaczem tajemnicy przedsiębiorstwa może wykazać, że mimo środków technicznych i organizacyjnych zastosowanych przez użytkownika zgodnie z ust. 6 niniejszego artykułu ujawnienie tajemnic handlowych z dużym prawdopodobieństwem poskutkuje poważną szkodą ekonomiczną, posiadacz_danych może w tym konkretnym przypadku odrzucić wniosek o dostęp do tych konkretnych danych. Wykazane informacje zostają należycie uzasadnione na podstawie obiektywnych elementów, w szczególności egzekwowalności tajemnic przedsiębiorstwa w krajach trzecich, charakteru i poziomu poufności żądanych danych oraz niepowtarzalności i nowatorskości produktu skomunikowanego, i przedstawione na piśmie bez zbędnej zwłoki. W przypadku gdy posiadacz_danych odmawia dzielenia się danymi na podstawie niniejszego ustępu, powiadamia on właściwy organ wyznaczony zgodnie z art. 37.

9. Bez uszczerbku dla przysługującego użytkownikowi w dowolnym momencie prawa do dochodzenia roszczeń przed sądem lub trybunałem państwa członkowskiego, użytkownik chcący zaskarżyć decyzję posiadacza danych o odmowie, wstrzymaniu lub zawieszeniu dzielenia się danymi zgodnie z ust. 7 i 8 może:

a)	wnieść skargę zgodnie z art. 37 ust. 5 lit. b) do właściwego organu, który bez zbędnej zwłoki podejmuje decyzję, czy i na jakich warunkach dzielenie się danymi powinno się rozpocząć lub zostać wznowione; lub

b)	uzgodnić z posiadaczem danych wniesienie sprawy do organu rozstrzygania sporów zgodnie z art. 10 ust. 1.

10. Użytkownik nie wykorzystuje danych pozyskanych na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 1, do opracowania produktu skomunikowanego konkurującego z produktem skomunikowanym, z którego pochodzą dane, ani nie dzieli się w tym celu danymi z osobą trzecią i nie wykorzystuje takich danych do pozyskania informacji o sytuacji ekonomicznej, aktywach i metodach produkcji producenta lub w stosownym przypadku posiadacza danych.

11. Użytkownik nie stosuje środków przymusu ani nie nadużywa luk w infrastrukturze technicznej posiadacza danych, która ma chronić dane, w celu uzyskania dostępu do danych.

12. W przypadku gdy użytkownik nie jest osobą, której dotyczą dane osobowe objęte wnioskiem, wszelkie dane osobowe wygenerowane w wyniku korzystania z produktu skomunikowanego lub usługi powiązanej są udostępniane użytkownikowi przez posiadacza danych wyłącznie wtedy, gdy istnieje ważna podstawa prawna przetwarzania zgodnie z art. 6 rozporządzenia (UE) 2016/679 oraz w stosownym przypadku spełnione są warunki określone w art. 9 tego rozporządzenia i w art. 5 ust. 3 dyrektywy (UE) 2002/58.

13. Posiadacz danych wykorzystuje dane łatwo dostępne będące danymi nieosobowymi wyłącznie na podstawie umowy z użytkownikiem. Posiadacz danych nie wykorzystuje takich danych do pozyskania informacji o sytuacji ekonomicznej, aktywach i metodach produkcji użytkownika lub korzystaniu przez użytkownika, które to informacje mogłyby w inny sposób osłabić pozycję handlową użytkownika na rynkach jego działalności.

14. Posiadacze danych nie udostępniają danych nieosobowych z produktu osobom trzecim w celach handlowych lub niehandlowych innych niż realizacja umowy z użytkownikiem. W stosownych przypadkach posiadacze danych umownie zobowiązują osoby trzecie, aby nie dzieliły się dalej otrzymanymi od nich danymi.

Artykuł 37

Właściwe organy i koordynatorzy danych

1. Każde państwo członkowskie wyznacza właściwy organ lub właściwe organy odpowiedzialne za stosowanie i egzekwowanie niniejszego rozporządzenia (zwane dalej „właściwymi organami”). Państwa członkowskie mogą ustanowić co najmniej jeden nowy organ lub oprzeć się na organach już istniejących.

2. W przypadku gdy państwo członkowskie wyznaczy więcej niż jeden właściwy organ, wyznacza spośród nich koordynatora danych, który ułatwia współpracę między właściwymi organami i pomaga podmiotom objętym zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia we wszystkich sprawach związanych z jego stosowaniem i egzekwowaniem. Właściwe organy, wykonując zadania i uprawnienia przyznane im na podstawie ust. 5, współpracują ze sobą nawzajem.

3. Organy nadzorcze odpowiedzialne za monitorowanie stosowania rozporządzenia (UE) 2016/679 są odpowiedzialne za monitorowanie stosowania niniejszego rozporządzenia w zakresie ochrony danych osobowych. Stosuje się odpowiednio rozdziały VI i VII rozporządzenia (UE) 2016/679.

Europejski Inspektor Ochrony Danych jest odpowiedzialny za monitorowanie stosowania niniejszego rozporządzenia w zakresie, w jakim dotyczy ono Komisji, Europejskiego Banku Centralnego lub organów Unii. W stosownym przypadku stosuje się odpowiednio art. 62 rozporządzenia (UE) 2018/1725.

Zadania i uprawnienia organów nadzorczych, o których mowa w niniejszym ustępie, są wykonywane w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych.

4. Bez uszczerbku dla ust. 1 niniejszego artykułu:

a)	w odniesieniu do konkretnych kwestii sektorowych dotyczących dostępu do danych i wykorzystywania danych w związku ze stosowaniem niniejszego rozporządzenia respektuje się kompetencje organów sektorowych;

b)	właściwy organ odpowiedzialny za stosowanie i egzekwowanie art. 23 do 31 oraz art. 34 i 35 posiada doświadczenie w dziedzinie usług opartych na danych i usług łączności elektronicznej.

5. Państwa członkowskie zapewniają, aby zadania i uprawnienia właściwych organów były jasno określone i obejmowały:

a)	propagowanie wśród użytkowników i podmiotów objętych zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia umiejętności korzystania z danych oraz wiedzy na temat praw i obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia;

rozpatrywanie skarg wynikających z domniemanych naruszeń niniejszego rozporządzenia, w tym związanych z tajemnicami przedsiębiorstwa, oraz prowadzenie postępowań, w odpowiednim zakresie, w przedmiocie skarg i regularne informowanie skarżącego, w stosownym przypadku zgodnie z prawem krajowym, w rozsądnym terminie o postępach i wynikach postępowania, w szczególności jeżeli niezbędne jest dalsze prowadzenie postępowania lub koordynacja działań z innym właściwym organem;

c)	prowadzenie postępowań w sprawach dotyczących stosowania niniejszego rozporządzenia, w tym na podstawie informacji otrzymanych od innego właściwego organu lub innego organu publicznego;

d)	nakładanie skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających kar pieniężnych, które mogą obejmować kary okresowe i kary z mocą wsteczną, lub wszczynanie postępowań sądowych w celu nałożenia grzywny;

e)	monitorowanie rozwoju technologicznego i sytuacji gospodarczej mających znaczenie dla udostępniania i wykorzystywania danych;

współpracę z właściwymi organami innych państw członkowskich oraz w stosownym przypadku z Komisją lub Europejską Radą ds. Innowacji w zakresie Danych w celu zapewnienia spójnego i skutecznego stosowania niniejszego rozporządzenia, w tym wymianę wszystkich istotnych informacji drogą elektroniczną bez zbędnej zwłoki, w tym w odniesieniu do ust. 10 niniejszego artykułu.;

współpracę ze stosownymi właściwymi organami odpowiedzialnymi za wdrażanie innych unijnych lub krajowych aktów prawnych, w tym organami właściwymi do spraw usług opartych na danych i usług łączności elektronicznej, organem nadzorczym odpowiedzialnym za monitorowanie stosowania rozporządzenia (UE) 2016/679 lub z organami sektorowymi w celu zapewnienia, aby niniejsze rozporządzenie było egzekwowane spójnie z innym prawem Unii i prawem krajowym;

h)	współpracę ze stosownymi właściwymi organami w celu zapewnienia, aby obowiązki określone w art. 23 do 31 oraz art. 34 i 35 były egzekwowane spójnie z innymi prawem Unii i samoregulacją mającymi zastosowanie do dostawców usług przetwarzania danych;

i)	zapewnienie wycofania opłat z tytułu zmiany dostawcy zgodnie z art. 29;

j)	analizę wniosków o dane złożonych na podstawie rozdziału V.

W przypadku gdy wyznaczony został koordynator danych, ułatwia on współpracę o której mowa w lit. f), g) i h) akapitu pierwszego i na żądanie wspiera właściwe organy.

6. Koordynator danych, w przypadku gdy taki właściwy organ został wyznaczony:

a)	działa jako pojedynczy punkt kontaktu we wszystkich sprawach związanych ze stosowaniem niniejszego rozporządzenia;

b)	zapewnia publiczną dostępność w internecie wniosków o udostępnienie danych składanych przez organy sektora publicznego w przypadku wyjątkowej potrzeby na podstawie przepisów rozdziału V i promuje dobrowolne umowy o dzieleniu się danymi między organami sektora publicznego a posiadaczami danych;

c)	co roku informuje Komisję o odmowach, o których powiadomiono go na podstawie art. 4 ust. 2 i 8 i art. 5 ust. 11.

7. Państwa członkowskie przekazują Komisji nazwy właściwych organów oraz ich zadania i uprawnienia, a także w stosownym przypadku nazwę koordynatora danych. Komisja prowadzi publiczny rejestr tych organów.

8. Wykonując swoje zadania i uprawnienia zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, właściwe organy pozostają bezstronne i wolne od jakichkolwiek bezpośrednich i pośrednich wpływów zewnętrznych ani nie zwracają się o instrukcje w indywidualnych sprawach do żadnego innego organu publicznego ani podmiotu prywatnego ani nie przyjmują takich instrukcji.

9. Państwa członkowskie zapewniają, aby właściwe organy dysponowały wystarczającymi zasobami ludzkimi i technicznymi oraz stosowną wiedzą ekspercką umożliwiającymi im skuteczne wykonywanie zadań zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

10. Podmioty objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia podlegają kompetencji państwa członkowskiego, w którym dany podmiot ma siedzibę. W przypadku gdy podmiot ma siedzibę w więcej niż jednym państwie członkowskim, uznaje się, że podlega kompetencji państwa członkowskiego, w którym ma główną siedzibę, to znaczy w którym mieści się jego siedziba zarządu lub siedziba statutowa, z których wykonywane są podstawowe funkcje finansowe i sprawowana jest kontrola operacyjna.

11. Podmiot objęty zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia, który udostępnia produkty skomunikowane lub oferuje usługi w Unii i który nie ma siedziby w Unii, wyznacza przedstawiciela prawnego w jednym z państw członkowskich.

12. Do celów przestrzegania niniejszego rozporządzenia przedstawiciel prawny zostaje upoważniony przez podmiot objęty zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia, który udostępnia produkty skomunikowane lub oferuje usługi w Unii, by oprócz tego podmiotu lub zamiast niego właściwe organy kontaktowały się z nim we wszystkich kwestiach związanych z tym podmiotem. Przedstawiciel prawny współpracuje z właściwymi organami i na żądanie szczegółowo przedstawia im działania podjęte i przepisy przyjęte w celu zapewnienia przestrzegania niniejszego rozporządzenia przez podmiot objęty zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia, który udostępnia produkty skomunikowane lub oferuje usługi w Unii.

13. Uznaje się, że podmiot objęty zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia, który udostępnia produkty skomunikowane lub oferuje usługi w Unii, podlega kompetencji państwa członkowskiego, w którym zlokalizowany jest przedstawiciel prawny. Wyznaczenie przedstawiciela prawnego przez taki podmiot pozostaje bez uszczerbku dla odpowiedzialności i wszelkich postępowań, które mogą zostać wszczęte przeciwko, takiego podmiotu. Do czasu aż podmiot wyznaczy przedstawiciela prawnego zgodnie z niniejszym artykułem, w stosownym przypadku podlega on kompetencji wszystkich państw członkowskich do celów zapewnienia stosowania i egzekwowania niniejszego rozporządzenia. Dowolny właściwy organ może wykonać swoją właściwość, w tym nakładając skuteczne, proporcjonalne i odstraszające kary, pod warunkiem że dany podmiot nie podlega postępowaniu w sprawie egzekucji niniejszego rozporządzenia w związku z tym samymi faktami przez inny właściwy organ.

14. Właściwe organy mogą żądać od użytkowników, posiadaczy danych, odbiorców danych lub ich przedstawicieli prawnych podlegających kompetencji ich państwa członkowskiego wszelkich informacji niezbędnych do zweryfikowania przestrzegania niniejszego rozporządzenia. Każdy wniosek o informacje musi być proporcjonalny do zadania będącego jego podstawą i musi być uzasadniony.

15. W przypadku gdy właściwy organ jednego państwa członkowskiego zwraca się o pomoc lub środki egzekucji do właściwego organu innego państwa członkowskiego, przedkłada uzasadniony wniosek. Właściwy organ po otrzymaniu takiego wniosku bez zbędnej zwłoki odpowiada, szczegółowo przedstawiając podjęte lub planowane działania.

16. Właściwe organy przestrzegają zasad poufności oraz tajemnic służbowych i handlowych oraz chronią dane osobowe zgodnie z prawem Unii lub prawem krajowym. Wszelkie informacje wymienione w ramach wniosku o pomoc i zapewnione zgodnie z niniejszym artykułem są wykorzystywane wyłącznie w odniesieniu do sprawy, w której o nie wystąpiono.

Artykuł 38

Prawo do wniesienia skargi

1. Bez uszczerbku dla innych administracyjnych lub sądowych środków ochrony prawnej osoby fizyczne i prawne mają prawo wnieść skargę, indywidualnie lub w stosownym przypadku zbiorowo, do stosownego właściwego organu w państwie członkowskim, w którym mają miejsce zwykłego pobytu, miejsce pracy lub siedzibę, jeżeli sądzą, że ich prawa wynikające z niniejszego rozporządzenia zostały naruszone. Koordynator danych na wniosek przedstawia osobom fizycznym i prawnym wszelkie informacje niezbędne do wniesienia skargi do odpowiedniego właściwego organu.

2. Właściwy organ, do którego wniesiono skargę, informuje skarżącego zgodnie z prawem krajowym o przebiegu postępowania i podjętej decyzji.

3. Właściwe organy współpracują w celu skutecznego i terminowego rozpatrywania i rozstrzygania skarg, w tym poprzez wymianę wszelkich istotnych informacji drogą elektroniczną, bez zbędnej zwłoki. Współpraca ta nie wpływa na mechanizmy współpracy przewidziane w rozdziałach VI i VII rozporządzenia (UE) 2016/679 i w rozporządzeniu (UE) 2017/2394.

whereas

keyboard_tab Data Act 2023/2854 PL

Data Act 2023/2854 PL