keyboard_tab Clausole e vendite online Direttiva EU 2011/0083 PL
BG CS DA DE EL EN ES ET FI FR GA HR HU IT LV LT MT NL PL PT RO SK SL SV print pdf
2019/2161 2011/83 2005/29 1998/6 1993/13
2011/0083 PL cercato: 'części' . Output generated live by software developed by IusOnDemand srl- konsument
- przedsiębiorca
- towary
- towary wyprodukowane według specyfikacji konsumenta
- umowa sprzedaży
- umowa o świadczenie usług
- umowa zawierana na odległość
- umowa zawierana poza lokalem przedsiębiorstwa
- lokal przedsiębiorstwa
- trwały nośnik
- treści cyfrowe
- usługa finansowa
- aukcja publiczna
- gwarancja handlowa
- umowa dodatkowa
- Odbierzemy towary.
- Proszę odesłać lub przekazać nam towary lub … [proszę tutaj wpisać nazwę i pełny adres pocztowy, w przypadku gdy ma to zastosowanie, osoby upoważnionej przez Państwa do odbioru towarów], bez zbędnej zwłoki, a w każdym razie nie później niż 14 dni od dnia, w którym poinformowali nas Państwo o swoim odstąpieniu od niniejszej umowy. Termin jest zachowany, jeżeli odeślą Państwo towary przed upływem terminu 14 dni.
- Ponosimy koszty zwrotu towarów.
- Będą Państwo musieli ponieść bezpośrednie koszty zwrotu towarów.
- artykuł 147
- umowy 57
- przypadku 34
- towarów 31
- odstąpienia 27
- przez 22
- państwo 22
- dzu 21
- umów 20
- konsument 19
- niż 18
- którym 17
- dostarczania 15
- konsumenta 14
- państwa 14
- jeżeli 14
- dnia 13
- prawa 13
- tiret 13
- posiadanie 12
- fizyczne 12
- których 12
- proszę 12
- jest 12
- które 12
- towary 11
- usług 10
- przedsiębiorca 10
- świadczenia 10
- wpisać 9
- się 8
- odstąpieniu 8
- trzecia 8
- przewoźnik 8
- wskazana 8
- dostarczanie 8
- inna 8
- osoba 8
- odniesieniu 8
- oraz 8
- sposób 7
- odstąpienie 7
- mogą 7
- adres 7
- niniejszej 7
- prawo 7
- zgodnie 6
- zdanie 6
- dostarczenia 6
- zwrotu 6
Artykuł 9
Prawo do odstąpienia od umowy
1. Z zastrzeżeniem przypadków, gdy zastosowanie mają wyjątki przewidziane w art. 16, konsumentowi przysługuje prawo do odstąpienia od umowy w przypadku umowy zawieranej na odległość lub umowy zawieranej poza lokalem przedsiębiorstwa przez okres 14 dni, bez podawania jakichkolwiek powodów i bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów innych niż koszty przewidziane w art. 13 ust. 2 i art. 14.
2. Bez uszczerbku dla art. 10 okres na odstąpienie od umowy, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, wygasa po upływie 14 dni od:
a) | w przypadku umów o świadczenie usług – dnia zawarcia umowy; |
b) | w przypadku umów sprzedaży – dnia, w którym konsument lub osoba trzecia inna niż przewoźnik i wskazana przez konsumenta wejdzie w fizyczne posiadanie towarów lub:
|
c) | w przypadku umów, których przedmiotem jest dostarczanie wody, gazu lub energii elektrycznej, w przypadku gdy nie są one wystawione na sprzedaż w ograniczonej objętości lub w ustalonej ilości, dostarczanie centralnego ogrzewania lub dostarczanie treści cyfrowych, które nie są dostarczane na trwałym nośniku – dnia zawarcia umowy. |
3. Państwa członkowskie nie mogą zakazywać umawiającym się stronom wykonywania ich zobowiązań umownych w okresie na odstąpienie od umowy. Jednakże w przypadku umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa państwa członkowskie mogą utrzymać istniejące przepisy ustawodawstwa krajowego zakazujące przedsiębiorcy pobierania zapłaty od konsumenta przez określony okres po zawarciu umowy.
Artykuł 14
Obowiązki konsumenta w przypadku odstąpienia od umowy
1. O ile przedsiębiorca nie zaproponował, że sam odbierze towary, konsument odsyła towary lub przekazuje je przedsiębiorcy lub osobie upoważnionej przez przedsiębiorcę do odbioru towarów, bez zbędnej zwłoki, a w każdym razie nie później niż 14 dni od dnia, w którym poinformował przedsiębiorcę o swojej decyzji o odstąpieniu od umowy zgodnie z art. 11. Termin zostaje zachowany, jeżeli konsument odeśle towary przed wygaśnięciem okresu 14 dni.
Konsument ponosi tylko bezpośrednie koszty zwrotu towarów, chyba że przedsiębiorca zgodził się je ponieść lub nie poinformował konsumenta, że musi on ponieść te koszty.
W przypadku umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, gdy towary zostały dostarczone do miejsca zamieszkania konsumenta w momencie zawarcia umowy, przedsiębiorca odbiera towary na swój koszt jeżeli, ze względu na ich charakter, nie można tych towarów w zwykłym trybie odesłać pocztą.
2. Konsument odpowiada tylko za wszelkie zmniejszenie wartości towarów wynikające z obchodzenia się z towarami w sposób inny niż konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania towarów. Konsument w żadnym przypadku nie odpowiada za zmniejszenie wartości towarów w przypadku gdy przedsiębiorca nie poinformował go o prawie do odstąpienia od umowy zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. h).
3. W przypadku gdy konsument wykonuje prawo do odstąpienia od umowy po zgłoszeniu żądania zgodnie z art. 7 ust. 3 lub art. 8 ust. 8, konsument płaci przedsiębiorcy kwotę, która jest proporcjonalna do zakresu świadczeń spełnionych do chwili, w której konsument poinformował przedsiębiorcę o skorzystaniu z prawa do odstąpienia od umowy, w porównaniu z całym zakresem umowy. Proporcjonalna kwota, którą konsument ma zapłacić przedsiębiorcy, jest obliczana na podstawie łącznej ceny uzgodnionej w umowie. Jeżeli łączna cena jest nadmierna, proporcjonalna kwota obliczana jest na podstawie wartości rynkowej spełnionych świadczeń.
4. Konsument nie ponosi kosztów:
a) | świadczenia usług lub dostarczania wody, gazu lub energii elektrycznej, w przypadku gdy nie są one wystawione na sprzedaż w ograniczonej objętości lub w ustalonej ilości, lub dostarczania centralnego ogrzewania, w całości lub w części, w okresie na odstąpienie od umowy, w przypadku gdy:
|
b) | dostarczania, w całości lub w części, treści cyfrowych, które nie są dostarczane na trwałym nośniku, w przypadku gdy:
|
5. Z wyjątkiem przypadków przewidzianych w art. 13 ust. 2 oraz w niniejszym artykule, konsument nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności z tytułu wykonania prawa do odstąpienia od umowy.
Artykuł 16
Wyjątki od prawa do odstąpienia od umowy
Państwa członkowskie nie mogą przewidzieć prawa do odstąpienia od umowy określonego w art. 9–15 w odniesieniu do umów zawieranych na odległość i umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa w następujących przypadkach:
a) | umów o świadczenie usług, w ramach których usługa została w pełni wykonana, jeśli rozpoczęto spełnianie świadczenia za wyraźną uprzednią zgodą konsumenta oraz po przyjęciu przez niego do wiadomości, że utraci przysługujące mu prawo do odstąpienia od umowy z chwilą pełnego wykonania umowy przez przedsiębiorcę; |
b) | dostarczania towarów lub świadczenia usług, których cena jest zależna od wahań na rynku finansowym, nad którymi przedsiębiorca nie może mieć kontroli i które mogą wystąpić w okresie na odstąpienie od umowy; |
c) | dostarczania towarów wyprodukowanych według specyfikacji konsumenta lub wyraźnie zindywidualizowanych; |
d) | dostarczania towarów, które ulegają szybkiemu zepsuciu lub mają krótki termin przydatności do użycia; |
e) | dostarczania zapieczętowanych towarów, które nie nadają się do zwrotu ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych i których opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu; |
f) | dostarczania towarów, które, po dostarczeniu, ze względu na swój charakter są w sposób nierozłączny połączone z innymi przedmiotami; |
g) | dostarczania napojów alkoholowych, których cena została uzgodniona przy zawarciu umowy sprzedaży, a których dostarczenie może nastąpić dopiero po upływie 30 dni i których rzeczywista wartość zależy od wahań na rynku, nad którymi przedsiębiorca nie może mieć kontroli; |
h) | umów, w przypadku których konsument wyraźnie zażądał od przedsiębiorcy, aby przyjechał do niego w celu dokonania pilnej naprawy lub konserwacji. Jeżeli przy okazji takiej wizyty przedsiębiorca świadczy dodatkowo inne usługi niż te, których konsument wyraźnie zażądał, lub dostarcza towary inne niż części zamienne, które muszą być wykorzystywane do konserwacji lub naprawy, prawo do odstąpienia od umowy ma zastosowanie do tych dodatkowych usług lub towarów; |
i) | dostarczania zapieczętowanych nagrań dźwiękowych lub zapieczętowanych nagrań wizualnych, lub zapieczętowanego oprogramowania komputerowego, których opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu; |
j) | dostarczania gazet, periodyków lub czasopism z wyjątkiem umów o prenumeratę takich wydawnictw; |
k) | umów zawartych na aukcji publicznej; |
l) | świadczenia usług w zakresie zakwaterowania, innych niż do celów mieszkalnych, przewozu towarów, najmu samochodów, gastronomii lub usług związanych z wypoczynkiem, jeżeli umowa przewiduje konkretny dzień lub okres świadczenia usługi; |
m) | dostarczania treści cyfrowych, które nie są dostarczane na trwałym nośniku, jeżeli spełnienie świadczenia rozpoczęło się za uprzednią wyraźną zgodą konsumenta i po przyjęciu przez niego do wiadomości utraty w ten sposób przysługującego mu prawa do odstąpienia od umowy. |
ROZDZIAŁ IV
INNE PRAWA KONSUMENTÓW
Artykuł 35
Adresaci
Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.
Sporządzono w Strasburgu 25 października 2011 r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego
J. BUZEK
Przewodniczący
W imieniu Rady
M. DOWGIELEWICZ
Przewodniczący
(1) Dz.U. C 317 z 23.12.2009, s. 54.
(2) Dz.U. C 200 z 25.8.2009, s. 76.
(3) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 23 czerwca 2011 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 10 października 2011 r.
(4) Dz.U. L 372 z 31.12.1985, s. 31.
(5) Dz.U. L 144 z 4.6.1997, s. 19.
(6) Dz.U. L 177 z 4.7.2008, s. 6.
(7) Dz.U. L 376 z 27.12.2006, s. 36.
(8) Dz.U. L 178 z 17.7.2000, s. 1.
(9) Dz.U. L 88 z 4.4.2011, s. 45.
(10) Dz.U. L 255 z 30.9.2005, s. 22.
(11) Dz.U. L 124 z 8.6.1971, s. 1.
(12) Dz.U. L 319 z 5.12.2007, s. 1.
(13) Dz.U. L 149 z 11.6.2005, s. 22.
(14) Dz.U. L 201 z 31.7.2002, s. 37.
(15) Dz.U. L 95 z 21.4.1993, s. 29.
(16) Dz.U. L 171 z 7.7.1999, s. 12.
(17) Dz.U. C 321 z 31.12.2003, s. 1.
(18) Dz.U. L 158 z 23.6.1990, s. 59.
(19) Dz.U. L 33 z 3.2.2009, s. 10.
(20) Dz.U. L 133 z 22.5.2008, s. 66.
(21) Dz.U. L 271 z 9.10.2002, s. 16.
ZAŁĄCZNIK I
Informacje dotyczące korzystania z prawa do odstąpienia od umowy
A. Wzór pouczenia o odstąpieniu od umowy
Prawo do odstąpienia od umowy
Mają Państwo prawo odstąpić od niniejszej umowy w terminie 14 dni bez podania jakiejkolwiek przyczyny.
Okres na odstąpienie od umowy wygasa po upływie 14 dni od dnia
Aby skorzystać z prawa do odstąpienia od umowy, muszą Państwo poinformować nas o swojej decyzji o odstąpieniu od niniejszej umowy w drodze jednoznacznego oświadczenia (na przykład pismo wysłane pocztą, faksem lub pocztą elektroniczną). Mogą Państwo skorzystać z wzoru formularza odstąpienia od umowy, jednak nie jest to obowiązkowe.
Aby zachować termin odstąpienia od umowy, wystarczy, aby wysłali Państwo informację dotyczącą wykonania przysługującego Państwu prawa do odstąpienia od umowy przed upływem terminu do odstąpienia od umowy.
Skutki odstąpienia od umowy
W przypadku odstąpienia od niniejszej umowy zwracamy Państwu wszystkie otrzymane od Państwa płatności, w tym koszty dostarczenia (z wyjątkiem dodatkowych kosztów wynikających z wybranego przez Państwa sposobu dostarczenia innego niż najtańszy standardowy sposób dostarczenia oferowany przez nas), bez zbędnej zwłoki, a w każdym przypadku nie później niż 14 dni od dnia, w którym zostaliśmy poinformowani o Państwa decyzji o wykonaniu prawa do odstąpienia od niniejszej umowy. Zwrotu płatności dokonamy przy użyciu takich samych sposobów płatności, jakie zostały przez Państwa użyte w początkowej transakcji, chyba że wyraźnie zgodziliście się Państwo na inne rozwiązanie; w każdym przypadku nie poniosą Państwo żadnych opłat w związku z tym zwrotem.
Instrukcje wypełniania:
Proszę wpisać jeden z następujących fragmentów tekstu w cudzysłowie:
|
Proszę wpisać Państwa nazwę/nazwisko, pełny adres pocztowy oraz, o ile są dostępne, Państwa numer telefonu, numer faksu i adres e-mail:. |
Jeżeli umożliwiają Państwo konsumentowi wypełnienie i przesłanie informacji o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną na Państwa stronie internetowej, proszę wpisać, co następuje: „Mogą Państwo również wypełnić i przesłać formularz odstąpienia od umowy lub jakiekolwiek inne jednoznaczne oświadczenie drogą elektroniczną na naszej stronie internetowej [proszę wstawić adres strony internetowej]. Jeżeli skorzystają Państwo z tej możliwości, prześlemy Państwu niezwłocznie potwierdzenie odbioru informacji o odstąpieniu od umowy na trwałym nośniku (na przykład pocztą elektroniczną).”. |
W przypadku umów sprzedaży, w których nie zaproponowali Państwo odbioru towarów w przypadku odstąpienia od umowy, proszę wpisać, co następuje: „Możemy wstrzymać się ze zwrotem płatności do czasu otrzymania towarów lub do czasu dostarczenia nam dowodu ich odesłania, w zależności od tego, które zdarzenie nastąpi najwcześniej.”. |
Jeżeli konsument otrzymał towary w związku z umową:
|
W przypadku umów dotyczących świadczenia usług lub dostarczania wody, gazu lub energii elektrycznej, w przypadku gdy nie są one wystawione na sprzedaż w ograniczonej objętości lub w ustalonej ilości, lub dostarczania centralnego ogrzewania, proszę wpisać, co następuje: „Jeżeli zażądali Państwo rozpoczęcia świadczenia usług lub dostarczania wody/gazu/energii elektrycznej/centralnego ogrzewania [niepotrzebne skreślić] w okresie na odstąpienie od umowy, zapłacą nam Państwo kwotę proporcjonalną do zakresu świadczeń spełnionych do chwili, w której poinformowali nas Państwo o swoim odstąpieniu od niniejszej umowy, w porównaniu z całym zakresem umowy.”. |
B. Wzór formularza odstąpienia od umowy
— | Adresat [w tym miejscu przedsiębiorca powinien wpisać nazwę przedsiębiorcy, pełny adres pocztowy oraz, o ile są dostępne, numer faksu i adres e-mail:]”: |
— | Ja/My (1) niniejszym informuję/informujemy (1) o moim/naszym (1) odstąpieniu od umowy sprzedaży następujących towarów (1)/o świadczenie następującej usługi (1) |
— |
— | Imię i nazwisko/Nazwa/nazwisko konsumenta(-ów) |
— | Adres konsumenta(-ów) |
— | Podpis konsumenta(-ów) (tylko jeżeli formularz jest przesyłany w wersji papierowej) |
— | Data |
(1) Niepotrzebne skreślić.
ZAŁĄCZNIK II
Tabela korelacji
Dyrektywa 85/577/EWG | Dyrektywa 97/7/WE | Niniejsza dyrektywa |
Artykuł 1 |
| Artykuł 3 w związku z art. 2 pkt 8 i 9 oraz art. 16 lit. h) |
| Artykuł 1 | Artykuł 1 w związku z art. 2 pkt 7 |
Artykuł 2 |
| Artykuł 2 pkt 1 i 2 |
| Artykuł 2 pkt 1 | Artykuł 2 pkt 7 |
| Artykuł 2 pkt 2 | Artykuł 2 pkt 1 |
| Artykuł 2 pkt 3 | Artykuł 2 pkt 2 |
| Artykuł 2 pkt 4 zdanie pierwsze | Artykuł 2 pkt 7 |
| Artykuł 2 pkt 4 zdanie drugie | — |
| Artykuł 2 pkt 5 | — |
Artykuł 3 ust. 1 |
| Artykuł 3 ust. 4 |
Artykuł 3 ust. 2 lit. a) |
| Artykuł 3 ust. 3 lit. e) i f) |
Artykuł 3 ust. 2 lit. b) |
| Artykuł 3 ust. 3 lit. j) |
Artykuł 3 ust. 2 lit. c) |
| — |
Artykuł 3 ust. 2 lit. d) |
| Artykuł 3 ust. 3 lit. d) |
Artykuł 3 ust. 2 lit. e) |
| Artykuł 3 ust. 3 lit. d) |
Artykuł 3 ust. 3 |
| — |
| Artykuł 3 ust. 1 tiret pierwsze | Artykuł 3 ust. 3 lit. d) |
| Artykuł 3 ust. 1 tiret drugie | Artykuł 3 ust. 3 lit. l) |
| Artykuł 3 ust. 1 tiret trzecie | Artykuł 3 ust. 3 lit. m) |
| Artykuł 3 ust. 1 tiret czwarte | Artykuł 3 ust. 3 lit. e) i f) |
| Artykuł 3 ust. 1 tiret piąte | Artykuł 6 ust. 3 i art. 16 lit. k) w związku z art. 2 pkt 13 |
| Artykuł 3 ust. 2 tiret pierwsze | Artykuł 3 ust. 3 lit. j) |
| Artykuł 3 ust. 2 tiret drugie | Artykuł 3 ust. 3 lit. f) (w odniesieniu do najmu do celów mieszkalnych), lit. g) (w odniesieniu do zorganizowanych podróży), lit. h) (w odniesieniu do umów timeshare), lit. k) (w odniesieniu do przewozu pasażerskiego z pewnymi wyjątkami) i art. 16 ust. 1 (wyjątki od prawa do odstąpienia od umowy) |
Artykuł 4 zdanie pierwsze |
| Artykuł 6 ust. 1 lit. b), c) i h) oraz art. 7 ust. 1 i 2 |
Artykuł 4 zdanie drugie |
| Artykuł 6 ust. 1 lit a) i art. 7 ust. 1 |
Artykuł 4 zdanie trzecie |
| Artykuł 6 ust. 1 |
Artykuł 4 zdanie czwarte |
| Artykuł 10 |
| Artykuł 4 ust. 1 lit. a) | Artykuł 6 ust. 1 lit. b) i c) |
| Artykuł 4 ust. 1 lit. b) | Artykuł 6 ust. 1 lit. a) |
| Artykuł 4 ust. 1 lit. c) | Artykuł 6 ust. 1 lit. e) |
| Artykuł 4 ust. 1 lit. d) | Artykuł 6 ust. 1 lit. e) |
| Artykuł 4 ust. 1 lit. e) | Artykuł 6 ust. 1 lit. g) |
| Artykuł 4 ust. 1 lit. f) | Artykuł 6 ust. 1 lit. h) |
| Artykuł 4 ust. 1 lit. g) | Artykuł 6 ust. 1 lit. f) |
| Artykuł 4 ust. 1 lit. h) | — |
| Artykuł 4 ust. 1 lit. i) | Artykuł 6 ust. 1 lit. o) i p) |
| Artykuł 4 ust. 2 | Artykuł 6 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1, 2 i 4 |
| Artykuł 4 ust. 3 | Artykuł 8 ust. 5 |
| Artykuł 5 ust. 1 | Artykuł 8 ust. 7 |
| Artykuł 5 ust. 2 | Artykuł 3 ust. 3 lit. m) |
| Artykuł 6 ust. 1 | Artykuł 9 ust. 1 i 2, art. 10, art. 13 ust. 2, art. 14 |
| Artykuł 6 ust. 2 | Artykuł 13 i art. 14 ust. 1 akapit pierwszy, drugi i trzeci |
| Artykuł 6 ust. 3 tiret pierwsze | Artykuł 16 lit. a) |
| Artykuł 6 ust. 3 tiret drugie | Artykuł 16 lit. b) |
| Artykuł 6 ust. 3 tiret trzecie | Artykuł 16 lit. c) i d) |
| Artykuł 6 ust. 3 tiret czwarte | Artykuł 16 lit. i) |
| Artykuł 6 ust. 3 tiret piąte | Artykuł 16 lit. j) |
| Artykuł 6 ust. 3 tiret szóste | Artykuł 3 ust. 3 lit. c) |
| Artykuł 6 ust. 4 | Artykuł 15 |
| Artykuł 7 ust. 1 | Artykuł 18 ust. 1 (w odniesieniu do umów sprzedaży) |
| Artykuł 7 ust. 2 | Artykuł 18 ust. 2, 3 i 4 |
| Artykuł 7 ust. 3 | — |
| Artykuł 8 | — |
| Artykuł 9 | Artykuł 27 |
| Artykuł 10 | — (ale por. art. 13 dyrektywy 2002/58/WE) |
| Artykuł 11 ust. 1 | Artykuł 23 ust. 1 |
| Artykuł 11 ust. 2 | Artykuł 23 ust. 2 |
| Artykuł 11 ust. 3 lit. a) | Artykuł 6 ust. 9 w odniesieniu do ciężaru dowodu dotyczącego informacji przed zawarciem umowy; w odniesieniu do pozostałych spraw: — |
| Artykuł 11 ust. 3 lit. b) | Artykuł 24 ust. 1 |
| Artykuł 11 ust. 4 | — |
| Artykuł 12 ust. 1 | Artykuł 25 |
| Artykuł 12 ust. 2 | — |
| Artykuł 13 | Artykuł 3 ust. 2 |
| Artykuł 14 | Artykuł 4 |
| Artykuł 15 ust. 1 | Artykuł 28 ust. 1 |
| Artykuł 15 ust. 2 | Artykuł 28 ust. 1 |
| Artykuł 15 ust. 3 | Artykuł 28 ust. 1 |
| Artykuł 15 ust. 4 | Artykuł 30 |
| Artykuł 16 | Artykuł 26 |
| Artykuł 17 | — |
| Artykuł 18 | Artykuł 34 |
| Artykuł 19 | Artykuł 35 |
Artykuł 5 ust. 1 |
| Artykuł 9 i 11 |
Artykuł 5 ust. 2 |
| Artykuł 12 |
Artykuł 6 |
| Artykuł 25 |
Artykuł 7 |
| Artykuł 13, 14 i 15 |
Artykuł 8 |
| Artykuł 4 |
Załącznik do rozporządzenia (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów (1) | Należy odczytywać jako odesłania |
Punkt 2 i 11 | do niniejszej dyrektywy |
whereas