(2) Art. 26 ust. 1 i 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) stanowi, że Unia przyjmuje środki w celu ustanowienia lub zapewnienia funkcjonowania rynku wewnętrznego, który obejmuje obszar bez granic wewnętrznych, w którym jest zapewniony swobodny przepływ towarów i usług.
Art. 169 ust. 1 i ust. 2 lit.
a) TFUE stanowią, że Unia przyczynia się do osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony konsumentów poprzez środki przyjmowane na podstawie art. 114 TFUE w ramach urzeczywistniania rynku wewnętrznego.
Celem niniejszej dyrektywy jest zapewnienie odpowiedniej równowagi między osiągnięciem wysokiego poziomu ochrony konsumentów a propagowaniem konkurencyjności przedsiębiorstw, przy jednoczesnym zapewnieniu poszanowania zasady pomocniczości.
- = -
(13) Niniejsza dyrektywa oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/770 (6) powinny się wzajemnie uzupełniać.
Dyrektywa (UE) 2019/770 ustanawia przepisy regulujące określone wymogi dotyczące umów, których przedmiotem jest dostarczanie treści cyfrowych lub usług cyfrowych, natomiast niniejsza dyrektywa ustanawia przepisy regulujące określone wymogi dotyczące umów, których przedmiotem jest sprzedaż towarów.
W związku z tym, w celu spełnienia oczekiwań konsumentów oraz zapewnienia przedsiębiorcom oferującym treści_cyfrowe lub usługi cyfrowe jasnych i prostych ram prawnych, dyrektywa (UE) 2019/770 ma zastosowanie do dostarczania treści cyfrowych lub usług cyfrowych, w tym treści cyfrowych dostarczanych na nośniku materialnym, takim jak płyty DVD, płyty CD, pamięć podręczna USB i karty pamięci, a także do samego nośnika materialnego, pod warunkiem że służy on jedynie jako nośnik treści cyfrowych.
Niniejsza dyrektywa powinna natomiast mieć zastosowanie do umów sprzedaży towarów, w tym towarów z elementami cyfrowymi, które potrzebują treści cyfrowych lub usługi cyfrowej, aby pełnić swoje funkcje.
- = -
(17) W celu zapewnienia jasności prawa w niniejszej dyrektywie należy ustanowić definicję umowy sprzedaży oraz jasno określić zakres jej stosowania.
Zakres stosowania niniejszej dyrektywy powinien również objąć umowy dotyczące towarów, które mają zostać wyprodukowane lub wytworzone w przyszłości, w tym zgodnie ze wskazówkami konsumenta.
Ponadto w zakres stosowania niniejszej dyrektywy wejść może instalacja towaru, jeżeli stanowi ona element umowy sprzedaży i musi zostać przeprowadzona przez sprzedawcę lub na jego odpowiedzialność.
Jeżeli umowa dotyczy zarówno sprzedaży towarów, jak i świadczenia usług, należy pozostawić w gestii prawa krajowego ustalenie, czy cała umowa może zostać zaklasyfikowana jako umowa_sprzedaży w rozumieniu niniejszej dyrektywy.
- = -
(25) W celu zapewnienia jasności co do tego, czego konsument może oczekiwać od towarów i za co ma odpowiadać sprzedawca w przypadku niespełnienia oczekiwań konsumenta, niezwykle istotna jest pełna harmonizacja przepisów dotyczących ustalenia, czy towary są zgodne z umową.
Jakiekolwiek odniesienie do zgodności z umową w niniejszej dyrektywie powinno odnosić się do zgodności towarów z umową sprzedaży.
W celu ochrony uzasadnionych interesów obu stron umowy sprzedaży zgodność z umową należy oceniać w oparciu o zarówno subiektywne, jak i obiektywne wymogi zgodności z umową.
- = -
(30) Oprócz aktualizacji uzgodnionych w umowie sprzedawca powinien również zapewnić aktualizacje, w tym aktualizacje zabezpieczeń, w celu zapewnienia zgodności towarów z elementami cyfrowymi z umową.
Obowiązek spoczywający na sprzedawcy powinien ograniczać się do aktualizacji, które są niezbędne do zachowania przez takie towary zgodności z obiektywnymi i subiektywnymi wymogami zgodności z umową przewidzianymi w niniejszej dyrektywie.
Jeżeli strony nie uzgodniły w umowie inaczej, sprzedawca nie powinien być zobowiązany do zapewniania zaktualizowanych wersji treści cyfrowych lub usługi cyfrowej wchodzących w skład towarów ani do usprawniania lub rozszerzania funkcjonalności towarów wykraczającego poza wymogi zgodności z umową.
Jeżeli aktualizacja zapewniona przez sprzedawcę lub przez osobę trzecią dostarczającą treści_cyfrowe lub usługę cyfrową na podstawie umowy sprzedaży powoduje brak zgodności towaru z elementami cyfrowymi z umową, sprzedawca powinien być odpowiedzialny za doprowadzenie towaru do zgodności z umową.
Konsument powinien zachować swobodę decydowania o instalacji zapewnionych aktualizacji.
Jeżeli jednak konsument postanowi nie instalować aktualizacji, które są niezbędne do zachowania zgodności towarów z elementami cyfrowymi z umową, konsument nie powinien oczekiwać, że takie towary pozostaną zgodne z umową.
Sprzedawca powinien poinformować konsumenta, że decyzja o nieinstalowaniu aktualizacji, które są niezbędne do zachowania zgodności towarów z elementami cyfrowymi z umową, w tym aktualizacji zabezpieczeń, wpłynie na odpowiedzialność sprzedawcy za zgodność z umową tych cech towarów z elementami cyfrowymi, którą odpowiednie aktualizacje mają zapewniać.
Niniejsza dyrektywa nie powinna mieć wpływu na obowiązki zapewniania aktualizacji zabezpieczeń określone w prawie Unii lub w prawie krajowym.
- = -
(31) Co do zasady w przypadku towarów z elementami cyfrowymi, w których treści_cyfrowe lub usługa_cyfrowa zawarte w nich lub wzajemnie z nimi połączone są dostarczane w ramach pojedynczej dostawy, sprzedawca powinien ponosić odpowiedzialność wyłącznie za brak zgodności z umową zachodzący w momencie dostawy.
Jednak obowiązek zapewniania aktualizacji powinien odzwierciedlać fakt, że środowisko cyfrowe każdego takiego towaru ulega ciągłym zmianom.
Dlatego też aktualizacje są narzędziem niezbędnym do zapewnienia, aby towary mogły funkcjonować w taki sam sposób jak w momencie ich dostawy.
Ponadto, w odróżnieniu od towarów tradycyjnych, towary z elementami cyfrowymi nie są zupełnie odseparowane od sfery sprzedawcy, gdyż sprzedawca lub osoba trzecia dostarczający treści_cyfrowe lub usługę cyfrową na podstawie umowy sprzedaży mogą aktualizować towary na odległość, zwykle przez internet.
Dlatego jeżeli treści_cyfrowe lub usługa_cyfrowa są dostarczane w ramach pojedynczej dostawy, sprzedawca powinien ponosić odpowiedzialność za zapewnianie aktualizacji niezbędnych do zachowania zgodności towarów z elementami cyfrowymi z umową przez okres, którego konsument może zasadnie oczekiwać, nawet jeżeli towary były zgodne z umową w momencie dostawy.
Okres, przez który konsument może zasadnie oczekiwać otrzymywania aktualizacji, należy ocenić w oparciu o rodzaj i przeznaczenie towarów oraz elementy cyfrowe, z uwzględnieniem okoliczności i charakteru umowy sprzedaży.
Konsument zwykle oczekuje, że będzie otrzymywać aktualizacje co najmniej tak długo, jak sprzedawca jest odpowiedzialny za brak zgodności z umową, natomiast w niektórych przypadkach uzasadnione oczekiwania konsumenta mogłyby wykraczać poza ten okres, co może mieć miejsce w szczególności w przypadku aktualizacji zabezpieczeń.
W innych przypadkach, przykładowo w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi, których cel jest ograniczony w czasie, obowiązek sprzedawcy do zapewnienia aktualizacji pozostawałby zwykle ograniczony do tego czasu.
- = -
(33) Na mocy niniejszej dyrektywy sprzedawca powinien być zobowiązany do dostarczenia konsumentowi towarów, które są zgodne z umową w momencie dostawy.
Sprzedawcy mogą wykorzystywać części zamienne, aby wykonać swoje zobowiązanie do naprawy towaru w przypadku braku zgodności z umową w momencie dostawy.
Niniejsza dyrektywa nie powinna wprawdzie nakładać na sprzedawców obowiązku zapewniania dostępności części zamiennych w danym okresie jako obiektywnego wymogu zgodności z umową, nie powinna ona jednak mieć wpływu na inne przepisy prawa krajowego zobowiązujące sprzedawcę, producenta lub inne osoby w łańcuchu transakcji do zapewnienia dostępności części zamiennych lub do informowania konsumentów o ich dostępności.
- = -
(36) W celu zapewnienia dostatecznej elastyczności przepisów, przykładowo w odniesieniu do sprzedaży towarów używanych, strony powinny mieć możliwość odstąpienia od obiektywnych wymogów zgodności z umową przewidzianych w niniejszej dyrektywie.
Takie odstępstwo powinno być możliwe jedynie w przypadku, gdy konsument został o tym wyraźnie poinformowany i zaakceptował je odrębnie od pozostałych oświadczeń lub uzgodnień poprzez czynne i jednoznaczne zachowanie.
- = -
(41) W celu zapewnienia pewności prawa dla sprzedawców oraz ogólnego zaufania konsumentów do zakupów transgranicznych konieczne jest ustalenie okresu, w którym konsument ma prawo do środków ochrony prawnej w przypadku braku zgodności z umową, który istnieje w momencie właściwym dla ustalania zgodności z umową.
Biorąc pod uwagę, że podczas wdrażania dyrektywy 1999/44/WE zdecydowana większość państw członkowskich przewidziała okres dwuletni i w praktyce ten okres jest uznawany przez uczestników rynku za rozsądny, należy ten okres utrzymać.
Ten sam okres powinien mieć zastosowanie również do towarów z elementami cyfrowymi.
Jeżeli jednak umowa przewiduje dostarczanie w sposób ciągły przez okres dłuższy niż dwa lata, konsument powinien mieć prawo do środków ochrony prawnej w przypadku braku zgodności z umową treści cyfrowych lub usługi cyfrowej, który wystąpił lub ujawnił się w okresie, w którym zgodnie z umową treści_cyfrowe lub usługa_cyfrowa mają być dostarczane.
W celu zapewnienia państwom członkowskim możliwości zwiększenia poziomu ochrony konsumenta w ich prawie krajowym, państwa członkowskie powinny mieć swobodę ustalenia dłuższych okresów odpowiedzialności sprzedawcy niż te, które przewidziano w niniejszej dyrektywie.
- = -
(42) Ze względu na spójność z istniejącymi krajowymi systemami prawnymi państwa członkowskie powinny mieć swobodę ustalenia, że sprzedawcy ponoszą odpowiedzialność za brak zgodności z umową, który ujawni się w określonym okresie, w połączeniu – ewentualnie – z terminem przedawnienia, albo że środki ochrony prawnej przysługujące konsumentowi podlegają jedynie przedawnieniu.
W pierwszym przypadku państwa członkowskie powinny zapewnić, aby okres odpowiedzialności sprzedawcy nie był obchodzony za pomocą terminu przedawnienia środków ochrony prawnej przysługujących konsumentowi.
W niniejszej dyrektywie nie powinno się zatem harmonizować momentu rozpoczęcia biegu krajowych terminów przedawnienia, należy jednak zapewnić, aby terminy te nie ograniczały prawa konsumentów do korzystania ze środków ochrony prawnej w przypadku braku zgodności z umową, który ujawnia się w okresie, w którym przedsiębiorca jest odpowiedzialny za brak zgodności z umową.
W drugim przypadku państwa członkowskie powinny mieć możliwość utrzymania lub wprowadzenia jedynie terminu przedawnienia środków ochrony prawnej przysługujących konsumentowi bez wprowadzania konkretnego okresu, w którym musi ujawnić się brak zgodności z umową, aby sprzedawca mógł zostać pociągnięty do odpowiedzialności.
W celu zapewnienia jednakowej ochrony konsumentów również w takich przypadkach, państwa członkowskie powinny zapewnić, aby w sytuacjach, gdy zastosowanie ma jedynie termin przedawnienia, konsumenci mogli nadal mogli korzystać ze środków ochrony prawnej w przypadku braku zgodności z umową, który ujawni się co najmniej w okresie przewidzianym w niniejszej dyrektywie jako okres odpowiedzialności.
- = -
(46) Państwom członkowskim należy zezwolić na utrzymanie lub wprowadzenie przepisów określających, że konsument – aby skorzystać z przysługujących mu praw – musi poinformować sprzedawcę o braku zgodności z umową w terminie nie krótszym niż dwa miesiące od dnia, w którym konsument stwierdził ten brak zgodności z umową.
Państwa członkowskie powinny mieć możliwość zapewnienia wyższego poziomu ochrony konsumentów, nie wprowadzając takiego obowiązku.
- = -
(62) W celu zapewnienia przejrzystości, należy określić pewne wymogi w zakresie gwarancji handlowych, oprócz wymogów dotyczących informacji przekazywanych przed zawarciem umowy dotyczących istnienia i warunków gwarancji handlowej, o których mowa w dyrektywie 2011/83/UE.
Ponadto w celu zwiększenia pewności prawa i uniknięcia sytuacji, w których konsumenci są wprowadzani w błąd, niniejsza dyrektywa powinna przewidywać, że jeżeli warunki gwarancji handlowej zawarte w odnośnych reklamach są korzystniejsze dla konsumenta niż te określone w oświadczeniu gwarancyjnym, obowiązują wówczas te korzystniejsze warunki.
Niniejsza dyrektywa powinna również określać przepisy dotyczące treści oświadczenia gwarancyjnego i sposobu jego udostępniania konsumentom.
Oświadczenie gwarancyjne powinno, przykładowo, zawierać warunki gwarancji handlowej i stwierdzać, że gwarancja_handlowa nie ma wpływu na ustawową gwarancję zgodności z umową, tak aby było jasne, że warunki gwarancji handlowej stanowią zobowiązanie mające charakter dodatkowy w stosunku do ustawowej gwarancji zgodności z umową.
Państwa członkowskie powinny mieć swobodę ustanowienia przepisów dotyczących innych aspektów gwarancji handlowych nieobjętych niniejszą dyrektywą, na przykład powiązania z gwarancją handlową dłużników innych niż gwarant, pod warunkiem że przepisy te nie pozbawią konsumentów ochrony przysługującej im na mocy w pełni zharmonizowanych przepisów niniejszej dyrektywy dotyczących gwarancji handlowych.
Choć państwa członkowskie powinny zachować swobodę żądania, aby gwarancje handlowe były udzielane nieodpłatnie, powinny one zapewnić, aby każde zobowiązanie sprzedawcy lub producenta, które spełnia definicję gwarancji handlowej określoną w niniejszej dyrektywie, było zgodne ze zharmonizowanymi przepisami niniejszej dyrektywy.
- = -
(68) Załącznik I do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/22/WE (9) powinien zostać zmieniony tak, aby zawierał odniesienie do niniejszej dyrektywy w celu zapewnienia ochrony zbiorowych interesów konsumentów określonych w niniejszej dyrektywie.
- = -