(4) Handel elektroniczny jest kluczowym motorem wzrostu na rynku wewnętrznym.
Jednak jego potencjał wzrostu pozostaje w dużej części niewykorzystany.
W celu wzmocnienia konkurencyjności Unii i napędzenia wzrostu, Unia musi działać szybko i zachęcać uczestników rynku do uwolnienia pełnego potencjału, jaki oferuje rynek wewnętrzny.
Pełny potencjał rynku wewnętrznego może zostać uwolniony jedynie wtedy, gdy wszyscy uczestnicy rynku będą mieli łatwy dostęp do transgranicznej sprzedaży towarów, w tym elektronicznych transakcji handlowych.
Prawo umów, na podstawie którego uczestnicy rynku zawierają transakcje, jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na decyzje przedsiębiorców dotyczące tego, czy angażować się w transgraniczną sprzedaż towarów.
Prawo umów wpływa także na gotowość konsumentów do akceptowania tego rodzaju zakupów i obdarzania go zaufaniem.
- = -
(8) Konsumenci mają zapewniony wysoki poziom ochrony przy dokonywaniu zakupów za granicą dzięki stosowaniu rozporządzenia (WE) nr 593/2008, jednak zróżnicowanie przepisów ma także negatywny wpływ na zaufanie konsumentów do transakcji transgranicznych.
Za tą nieufnością kryje się kilka czynników, jednak najważniejszym wydaje się być niepewność co do przysługujących konsumentowi praw wynikających z umowy.
Ta niepewność występuje niezależnie od tego, czy konsumenci są chronieni przez bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa umów konsumenckich w swoim państwie członkowskim, w przypadku gdy sprzedawcy kierują do nich swoją działalność transgraniczną, jak również niezależnie od tego, czy konsument zawiera transgraniczną umowę ze sprzedawcą, który prowadzi działalność handlową w państwie członkowskim konsumenta.
- = -
(10) Niniejsza dyrektywa powinna obejmować przepisy mające zastosowanie do sprzedaży towarów, w tym towarów z elementami cyfrowymi, jedynie w odniesieniu do najważniejszych elementów umowy, które są wymagane do usunięcia barier na rynku wewnętrznym wynikających z prawa umów.
Z tego względu należy w pełni zharmonizować przepisy określające wymogi zgodności z umową, środki ochrony prawnej przysługujące konsumentom w przypadku braku zgodności towarów z umową oraz główne zasady korzystania z tych środków, a także zwiększyć poziom ochrony konsumentów w stosunku do dyrektywy 1999/44/WE.
W pełni zharmonizowane przepisy dotyczące niektórych istotnych elementów prawa umów konsumenckich ułatwiłyby przedsiębiorstwom, zwłaszcza MŚP, oferowanie produktów w innych państwach członkowskich.
Dzięki pełnej harmonizacji najważniejszych przepisów konsumenci czerpaliby korzyści z wysokiego poziomu ochrony oraz z większego dobrobytu.
- = -
(13) Niniejsza dyrektywa oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/770 (6) powinny się wzajemnie uzupełniać.
Dyrektywa (UE) 2019/770 ustanawia przepisy regulujące określone wymogi dotyczące umów, których przedmiotem jest dostarczanie treści cyfrowych lub usług cyfrowych, natomiast niniejsza dyrektywa ustanawia przepisy regulujące określone wymogi dotyczące umów, których przedmiotem jest sprzedaż towarów.
W związku z tym, w celu spełnienia oczekiwań konsumentów oraz zapewnienia przedsiębiorcom oferującym treści_cyfrowe lub usługi cyfrowe jasnych i prostych ram prawnych, dyrektywa (UE) 2019/770 ma zastosowanie do dostarczania treści cyfrowych lub usług cyfrowych, w tym treści cyfrowych dostarczanych na nośniku materialnym, takim jak płyty DVD, płyty CD, pamięć podręczna USB i karty pamięci, a także do samego nośnika materialnego, pod warunkiem że służy on jedynie jako nośnik treści cyfrowych.
Niniejsza dyrektywa powinna natomiast mieć zastosowanie do umów sprzedaży towarów, w tym towarów z elementami cyfrowymi, które potrzebują treści cyfrowych lub usługi cyfrowej, aby pełnić swoje funkcje.
- = -
(14) Termin „ towary” w rozumieniu niniejszej dyrektywy należy rozumieć jako obejmujący „ towary z elementami cyfrowymi”, a zatem odnoszący się także do treści cyfrowych lub usług cyfrowych zawartych w takich towarach lub wzajemnie z nimi połączonych w taki sposób, że brak treści cyfrowych lub usługi cyfrowej uniemożliwiłby tym towarom pełnienie ich funkcji.
Treści cyfrowe zawarte w towarze lub wzajemnie z nim połączone mogą stanowić dane wytwarzane i dostarczane w postaci cyfrowej, takie jak systemy operacyjne, aplikacje i inne oprogramowanie.
Treści cyfrowe w chwili zawarcia umowy sprzedaży mogą być już uprzednio zainstalowane lub, jeżeli umowa tak stanowi, mogą zostać zainstalowane później.
Treści cyfrowe wzajemnie połączone z towarem mogą obejmować usługi umożliwiające tworzenie, przetwarzanie i przechowywanie danych w postaci cyfrowej lub dostęp do takich danych, takie jak „oprogramowanie jako usługa” oferowane w chmurze obliczeniowej, dostarczanie w sposób ciągły danych o ruchu w systemie nawigacji lub dostarczanie w sposób ciągły indywidualnie dostosowanych planów treningu w przypadku inteligentnych zegarków.
- = -
(18) Niniejsza dyrektywa nie powinna mieć wpływu na prawo krajowe w zakresie, w jakim dane kwestie nie są przez nią regulowane, w szczególności w odniesieniu do takich kwestii jak zgodność towarów z prawem, odszkodowanie i aspekty ogólnego prawa umów, na przykład zawieranie umów, ich skuteczność, nieważność lub skutki.
Nie powinna mieć ona również wpływu na kwestie skutków rozwiązania umowy oraz określone aspekty dotyczące naprawy i wymiany, których nie reguluje niniejsza dyrektywa.
Regulując prawa stron do wstrzymania się z wykonywaniem swoich zobowiązań lub ich części do czasu wywiązania się przez drugą stronę z jej zobowiązań, państwa członkowskie powinny zachować swobodę w zakresie regulowania warunków i zasad wstrzymania się z zapłatą ceny przez konsumenta.
Państwa członkowskie powinny również zachować swobodę regulowania prawa konsumenta do odszkodowania za szkody poniesione w wyniku naruszenia przez sprzedawcę niniejszej dyrektywy.
Niniejsza dyrektywa nie powinna także mieć wpływu na przepisy krajowe, które nie dotyczą szczególnie umów konsumenckich i które przewidują szczegółowe środki ochrony prawnej w przypadku niektórych wad, które nie były widoczne w momencie zawarcia umowy sprzedaży, a mianowicie na przepisy krajowe, które mogą określać szczegółowe zasady dotyczące odpowiedzialności sprzedawcy za wady ukryte.
Niniejsza dyrektywa nie powinna także mieć wpływu na przepisy krajowe przewidujące pozaumowne środki ochrony prawnej przysługujące konsumentowi w przypadku braku zgodności towarów z umową, skierowane przeciwko osobom na wcześniejszych etapach łańcucha transakcji, na przykład producentom, lub innym osobom wykonującym zobowiązania takich osób.
- = -
(22) Definicja konsumenta powinna obejmować osoby fizyczne działające w celach niezwiązanych z ich działalnością handlową, gospodarczą, rzemieślniczą lub zawodową.
Jednak w przypadku umów podwójnego zastosowania, gdy umowa zawierana jest w celach, które częściowo są związane z działalnością handlową danej osoby, a częściowo nie, natomiast cel działalności handlowej jest do tego stopnia ograniczony, że nie dominuje w ogólnym kontekście umowy, państwa członkowskie również powinny zachować swobodę decydowania, czy taka osoba także powinna być uznawana za konsumenta i na jakich warunkach.
- = -
(28) Biorąc pod uwagę fakt, że treści_cyfrowe lub usługi cyfrowe zawarte w towarach lub wzajemnie z nimi połączone stale się rozwijają, sprzedawcy mogą uzgodnić z konsumentami zapewnianie im aktualizacji dla takich towarów.
Aktualizacje, jak uzgodniono w umowie sprzedaży, mogą usprawnić i udoskonalić treści_cyfrowe lub usługę cyfrową stanowiące element towarów, rozszerzyć ich funkcjonalność, dostosować je do rozwoju technicznego, chronić je przed nowymi zagrożeniami dla bezpieczeństwa lub służyć jeszcze innym celom.
W związku z tym zgodność z umową towarów zawierających treści_cyfrowe lub usługi cyfrowe lub wzajemnie z nimi połączonych powinna być także oceniana pod względem tego, czy treści_cyfrowe lub usługa_cyfrowa są aktualizowane zgodnie z umową sprzedaży.
Niedostarczenie aktualizacji, które uzgodniono w umowie sprzedaży, należy uznać za brak zgodności towarów z umową.
Co więcej, wadliwe lub niekompletne aktualizacje również należy uznać za brak zgodności towarów z umową, biorąc pod uwagę, że oznaczałoby to, że takie aktualizacje nie zostały dokonane w sposób przewidziany w umowie sprzedaży.
- = -
(39) Towary z elementami cyfrowymi należy uznać za dostarczone konsumentowi, gdy dostarczono fizyczny komponent towaru oraz dokonano pojedynczej dostawy treści cyfrowych lub usługi cyfrowej lub rozpoczęło się dostarczanie treści cyfrowych lub usługi cyfrowej w sposób ciągły przez określony czas.
Oznacza to, że sprzedawca powinien także udostępnić konsumentowi treści_cyfrowe lub usługę cyfrową lub umożliwić mu dostęp do nich w taki sposób – przykładowo poprzez podanie linku lub opcję pobrania – by treści_cyfrowe lub usługa_cyfrowa lub środki odpowiednie do ich pobrania lub dostępu do nich dotarły do sfery konsumenta i by nie było już konieczne żadne działanie ze strony sprzedawcy w celu umożliwienia konsumentowi korzystania z treści cyfrowych lub usługi cyfrowej zgodnie z umową.
W związku z tym właściwym momentem do ustalania zgodności z umową powinien być moment dostarczenia treści cyfrowych lub usługi cyfrowej, jeśli komponent fizyczny został dostarczony wcześniej.
W ten sposób możliwe jest zapewnienie jednolitego momentu rozpoczęcia biegu okresu odpowiedzialności z jednej strony w stosunku do komponentu fizycznego, a z drugiej strony – do elementu cyfrowego.
Ponadto w wielu przypadkach konsument nie jest w stanie zauważyć wady komponentu fizycznego, dopóki nie zostaną dostarczone treści_cyfrowe lub usługa_cyfrowa.
- = -
(55) W celu ochrony konsumentów przed ryzykiem długiego oczekiwania, naprawy lub wymiany należy dokonać w rozsądnym terminie.
Rozsądny termin dokonania naprawy lub wymiany powinien odpowiadać najkrótszemu możliwemu terminowi dokonania naprawy lub wymiany.
Termin ten należy określić obiektywnie, biorąc pod uwagę specyfikę i złożoność towarów, charakter i dotkliwość braku zgodności z umową, a także wysiłek niezbędny do dokonania naprawy lub wymiany.
Wdrażając niniejszą dyrektywę, państwa członkowskie powinny mieć możliwość interpretowania pojęcia rozsądnego terminu na dokonanie naprawy lub wymiany towaru poprzez wprowadzenie stałych terminów naprawy lub wymiany, które można by ogólnie uznać za rozsądne, w szczególności w odniesieniu do konkretnych kategorii produktów.
- = -
(58) Aby prawo do rozwiązania umowy było skuteczne w sytuacji, gdy konsument nabywa wiele towarów, a brak zgodności z umową dotyczy tylko niektórych towarów dostarczonych na podstawie umowy, konsument powinien mieć prawo rozwiązania umowy także w odniesieniu do innych towarów nabytych wraz z towarami niezgodnymi z umową, nawet jeśli te inne towary są zgodne z umową, jeśli nie można zasadnie oczekiwać od konsumenta, aby zgodził się zachować wyłącznie towary zgodne z umową.
- = -
(63) Biorąc pod uwagę, że sprzedawca jest odpowiedzialny wobec klienta za każdy brak zgodności towaru z umową wynikający z działania lub zaniechania sprzedawcy lub osoby trzeciej, sprzedawca powinien mieć możliwość występowania z roszczeniami regresowymi wobec osoby odpowiedzialnej na wcześniejszych etapach łańcucha transakcji.
Te roszczenia regresowe powinny obejmować środki ochrony prawnej w przypadku braku zgodności z umową będącego skutkiem niedostarczenia aktualizacji, w tym aktualizacji zabezpieczeń, która byłaby niezbędna do zachowania zgodności towaru z elementami cyfrowymi z umową.
Niniejsza dyrektywa nie powinna jednak mieć wpływu na zasadę swobody zawierania umów między sprzedawcą i innymi stronami w łańcuchu transakcji.
Szczegółowe informacje dotyczące wykonywania tego prawa, zwłaszcza kwestia, do kogo i w jaki sposób mają być kierowane te roszczenia regresowe oraz czy mają one charakter obowiązkowy, powinny zostać określone przez państwa członkowskie.
Niniejsza dyrektywa nie powinna regulować kwestii, czy także konsument może wystąpić z roszczeniem bezpośrednio wobec osoby na wcześniejszych etapach łańcucha transakcji, z wyjątkiem przypadków, gdy producent oferuje konsumentowi gwarancję handlową na towary.
- = -
(71) Komisja powinna dokonać przeglądu stosowania niniejszej dyrektywy pięć lat po jej wejściu w życie, w tym w szczególności przepisów dotyczących środków ochrony prawnej, ciężaru dowodu – również w odniesieniu do towarów używanych i towarów sprzedawanych na aukcjach publicznych – oraz udzielanej przez producenta handlowej gwarancji trwałości.
Komisja powinna także ocenić, czy stosowanie niniejszej dyrektywy oraz dyrektywy (UE) 2019/770 zapewnia spójne i jednolite ramy prawne w odniesieniu do dostarczania treści cyfrowych lub usług cyfrowych i towarów z elementami cyfrowymi.
- = -