(6) De Uniebepalingen die van toepassing zijn op de verkoop van goederen zijn nog steeds versnipperd, hoewel reeds regels betreffende leveringsvoorwaarden en, met betrekking tot op afstand of buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten, precontractuele informatieverplichtingen en het herroepingsrecht volledig werden geharmoniseerd in Richtlijn 2011/83/EU van het Europees Parlement en de Raad (3).
Andere belangrijke elementen van overeenkomsten zoals de conformiteitscriteria, de remedies in het geval van gebrek aan conformiteit met de overeenkomst en de voornaamste wijzen voor de uitoefening van die remedies, zijn thans onderworpen aan minimumharmonisatie krachtens Richtlijn 1999/44/EG van het Europees Parlement en de Raad (4).
De lidstaten konden verder gaan dan de Unienormen en bepalingen invoeren en handhaven die zorgen voor een nog betere consumentenbescherming.
Daarbij hebben zij verschillende elementen in verschillende mate geregeld.
Derhalve bestaan er vandaag aanzienlijke verschillen tussen de nationale bepalingen ter omzetting van Richtlijn 1999/44/EG, wat essentiële elementen betreft, zoals de aan- of afwezigheid van een hiërarchie van de remedies.
- = -
(12) Deze richtlijn mag alleen van toepassing zijn op roerende lichamelijke zaken die goederen in de zin van deze richtlijn vormen.
Het moet de lidstaten dan ook vrij staan te voorzien in een regeling voor overeenkomsten voor de verkoop van onroerende goederen, zoals woongebouwen, en de voornaamste onderdelen daarvan die een groot deel van die onroerende goederen vormen.
- = -
(13) Deze richtlijn en Richtlijn (EU) 2019/770 van het Europees Parlement en de Raad (6) moeten elkaar aanvullen.
Terwijl Richtlijn (EU) 2019/770 voorziet in bepalingen inzake bepaalde vereisten met betrekking tot overeenkomsten voor de levering van digitale inhoud of digitale diensten, voorziet deze richtlijn in bepalingen inzake bepaalde vereisten met betrekking tot overeenkomsten voor de verkoop van goederen.
Om te voldoen aan de verwachtingen van consumenten en om te zorgen voor een duidelijk en eenvoudig rechtskader voor handelaren in digitale inhoud of digitale diensten, moet Richtlijn (EU) 2019/770 dan ook tevens van toepassing zijn op de levering van digitale inhoud of digitale diensten, met inbegrip van digitale inhoud die wordt geleverd op een materiële gegevensdrager, zoals dvd’s, cd’s, USB-sticks en geheugenkaarten, evenals op de materiële gegevensdrager zelf, mits de materiële gegevensdrager uitsluitend dient als drager van de digitale inhoud.
Onderhavige richtlijn daarentegen moet van toepassing zijn op overeenkomsten voor de verkoop van goederen, met inbegrip van goederen met digitale elementen die voor de vervulling van hun functies digitale inhoud of een digitale dienst nodig hebben.
- = -
(14) De term “goederen” in de zin van deze richtlijn moet “goederen met digitale elementen” omvatten en moet derhalve ook verwijzen naar de digitale inhoud of de digitale dienst die verwerkt is in of verbonden is met deze goederen, en wel op zodanige wijze dat het ontbreken van die digitale inhoud of die digitale dienst ertoe zou leiden dat de goederen hun functies niet kunnen vervullen.
Digitale inhoud die verwerkt is in of verbonden is met een goed, kan slaan op gegevens die in digitale vorm worden geproduceerd en geleverd, zoals besturingssystemen, applicaties en alle andere software.
Digitale inhoud kan reeds vooraf geïnstalleerd zijn ten tijde van de sluiting van de koopovereenkomst of kan overeenkomstig die overeenkomst nadien worden geïnstalleerd.
Digitale diensten die verbonden zijn met een goed, kunnen diensten omvatten die het genereren, de verwerking of de opslag van gegevens in digitale vorm of de toegang ertoe mogelijk maken, zoals “software as a service” in de “cloud computing”-omgeving, de continue levering van verkeersgegevens in een navigatiesysteem of de continue levering van individueel aangepaste trainingsplannen in het geval van een smartwatch.
- = -
(15) Deze richtlijn moet van toepassing zijn op overeenkomsten voor de verkoop van goederen, met inbegrip van goederen met digitale elementen waar het ontbreken van de verwerkte of verbonden digitale inhoud of digitale dienst zou beletten dat de goederen hun functies vervullen en waar die digitale inhoud of dienst wordt verstrekt met de goederen uit hoofde van de koopovereenkomst met betrekking tot die goederen.
Of de levering van de verwerkte of verbonden digitale inhoud of digitale dienst deel uitmaakt van de koopovereenkomst met de verkoper, moet afhangen van de inhoud van deze overeenkomst.
Dit moet ook gelden voor verwerkte of onderling verbonden digitale inhoud of digitale diensten waarvan de levering uitdrukkelijk is vereist door de overeenkomst.
Dit moet ook gelden voor koopovereenkomsten die kunnen worden beschouwd als overeenkomsten voor de levering van specifieke digitale inhoud of een specifieke digitale dienst, aangezien zij een gebruikelijk bestanddeel uitmaken van goederen van hetzelfde type en de consument hen redelijkerwijs kan verwachten, gezien de aard van de goederen en rekening houdend met publieke mededelingen die zijn gedaan door of namens de verkoper of andere personen in eerdere schakels van de transactieketen, waaronder de producent.
Indien bijvoorbeeld in een advertentie een smart-tv met een bepaalde videotoepassing wordt voorgesteld, zou deze videotoepassing worden geacht deel uit te maken van de koopovereenkomst.
Dit moet gelden ongeacht of de digitale inhoud of digitale dienst vooraf is geïnstalleerd in het goed zelf dan wel nadien moet worden gedownload op een ander apparaat en alleen maar met het goed is verbonden.
Zo kan een smartphone uit hoofde van de koopovereenkomst worden geleverd met een gestandaardiseerde vooraf geïnstalleerde applicatie, zoals een alarmapplicatie of een camera-applicatie.
Een ander mogelijk voorbeeld is dat van een smartwatch.
In dit geval zou de smartwatch zelf het goed met digitale elementen zijn, dat zijn functies alleen kan vervullen met behulp van een volgens de koopovereenkomst geleverde applicatie die de consument moet downloaden op een smartphone; de applicatie zou dan het verbonden digitale element zijn.
Dit moet ook gelden wanneer de verwerkte of verbonden digitale inhoud of digitale dienst niet wordt geleverd door de verkoper zelf, maar overeenkomstig de koopovereenkomst door een derde wordt geleverd.
Teneinde onzekerheid voor zowel verkopers als consumenten te voorkomen, moeten bij twijfel of de levering van de digitale inhoud of digitale dienst deel uitmaakt van de koopovereenkomst, de bepalingen van deze richtlijn van toepassing zijn.
Voorts mag de verifiëring van een bilaterale contractuele relatie tussen de verkoper en de consument waarvan de levering van de verwerkte of verbonden digitale inhoud of digitale dienst deel uitmaakt, niet worden beïnvloed door het loutere feit dat de consument toestemming moet geven voor een licentieovereenkomst met een derde om te kunnen profiteren van de digitale inhoud of digitale dienst.
- = -
(18) Deze richtlijn mag geen afbreuk doen aan nationaal recht voor zover de betrokken aangelegenheden niet bij deze richtlijn worden geregeld, met name met betrekking tot de rechtmatigheid van de goederen, schadevergoeding en algemene aspecten van het overeenkomstenrecht, zoals de totstandkoming, de geldigheid, de nietigheid of de gevolgen van overeenkomsten.
Hetzelfde moet gelden voor de gevolgen van de ontbinding van de overeenkomst en voor bepaalde aspecten van herstelling en vervanging die niet bij deze richtlijn worden geregeld.
Met betrekking tot het regelen van de rechten van partijen om de nakoming van de op hen rustende verbintenissen of een deel ervan op te schorten totdat de andere partij haar verbintenissen nakomt, moet het de lidstaten vrij blijven staan om de voorwaarden en de wijzen betreffende de opschorting van de betaling van de prijs door de consument te regelen.
Het moet de lidstaten ook vrij staan het recht van de consument te regelen inzake vergoeding voor geleden schade als gevolg van een inbreuk door de verkoper op deze richtlijn.
Deze richtlijn mag evenmin afbreuk doen aan nationale regels die niet specifiek verband houden met consumentenovereenkomsten en die voorzien in specifieke remedies voor bepaalde soorten gebreken die niet duidelijk zichtbaar waren ten tijde van de sluiting van de koopovereenkomst, met name nationale bepalingen die kunnen voorzien in specifieke regels inzake de aansprakelijkheid van de verkoper voor verborgen gebreken.
Deze richtlijn mag evenmin afbreuk doen aan nationale wetgeving die voorziet in remedies buiten overeenkomst voor de consument voor het geval van conformiteitsgebrek van de goederen, jegens personen in eerdere schakels van de transactieketen, zoals fabrikanten, of andere personen die voldoen aan de verbintenissen van zulke personen.
- = -
(20) De lidstaten dienen de vrijheid te behouden om te voorzien in een regeling van de informatieverplichtingen van de verkoper in verband met de sluiting van de overeenkomst of de plicht van de verkoper om de consument bijvoorbeeld te waarschuwen voor bepaalde eigenschappen van het goed, de geschiktheid van de door de consument gevraagde materialen of mogelijke nadelen die voortvloeien uit specifieke verzoeken van de consument, zoals een verzoek van de consument om voor de vervaardiging van een baljurk een bepaalde stof te gebruiken.
- = -
(21) Het moet de lidstaten ook vrij staan om de toepassing van de bepalingen van deze richtlijn uit te breiden tot overeenkomsten die zijn uitgesloten van het toepassingsgebied van deze richtlijn, of zulke overeenkomsten anderszins te regelen.
Het moet de lidstaten bijvoorbeeld vrij staan de door deze richtlijn aan consumenten geboden bescherming ook uit te breiden naar natuurlijke of rechtspersonen die geen consument zijn in de zin van deze richtlijn, zoals niet-gouvernementele organisaties, start-ups of kmo’s.
- = -
(28) Aangezien de in goederen verwerkte of aan goederen verbonden digitale inhoud of digitale dienst voortdurend in ontwikkeling is, kunnen verkopers met de consumenten overeenkomen dat zij updates voor die goederen zullen leveren.
Updates, zoals overeengekomen in de koopovereenkomst, kunnen het element digitale inhoud of digitale dienst van goederen vergroten, hun functionaliteiten uitbreiden, hen aan de technische ontwikkelingen aanpassen, hen tegen nieuwe beveiligingsdreigingen beschermen, of andere doeleinden hebben.
De conformiteit van goederen met digitale inhoud of digitale dienst die in goederen is verwerkt of daaraan is verbonden, moet dan ook eveneens worden beoordeeld met betrekking tot de vraag of de digitale inhoud of de digitale dienst van die goederen is geüpdatet overeenkomstig de koopovereenkomst.
Als de in de koopovereenkomst bepaalde updates niet geleverd worden, moet dat worden beschouwd als een conformiteitsgebrek van de goederen.
Bovendien moeten gebrekkige of onvolledige updates ook worden beschouwd als een conformiteitsgebrek van de goederen, aangezien dit zou betekenen dat dergelijke updates niet op de in de koopovereenkomst vastgestelde wijze worden uitgevoerd.
- = -
(32) Zorgen voor duurzamere goederen is belangrijk om tot meer duurzame consumptiepatronen en een kringloopeconomie te komen.
Evenzo is het op de Uniemarkt weren van non-conforme producten via een versterking van het markttoezicht en het geven van de juiste prikkels aan marktdeelnemers, van essentieel belang voor de versterking van het vertrouwen in de werking van interne markt.
Met het oog op deze doeleinden is productspecifieke Uniewetgeving de meest geschikte aanpak om duurzaamheid en andere productgerelateerde vereisten in te voeren voor specifieke categorieën of groepen producten, aan de hand van daartoe aangepaste criteria.
Deze richtlijn moet derhalve een aanvulling vormen op de doelstellingen van dergelijke productspecifieke Uniewetgeving, en moet duurzaamheid als objectief criterium opnemen voor de beoordeling van de conformiteit van goederen.
Duurzaamheid in deze richtlijn moet betrekking hebben op de geschiktheid van de goederen om hun vereiste functies en prestaties bij normaal gebruik te behouden.
Om conform te zijn, moeten goederen de duurzaamheid bezitten die voor goederen van hetzelfde type normaal is en die de consument redelijkerwijs mag verwachten, gelet op de aard van de specifieke goederen, onder meer de mogelijke behoefte aan redelijk onderhoud van de goederen, zoals regelmatige controle of vervanging van de filters van een auto, en publieke mededelingen die zijn gedaan door of namens een persoon in de transactieketen.
Bij de beoordeling moet ook rekening worden gehouden met alle andere relevante omstandigheden, zoals de prijs van de goederen en de intensiteit of frequentie waarmee de consument de goederen gebruikt.
Voorts, voor zover een precontractuele mededeling die deel uitmaakt van de koopovereenkomst, specifieke informatie over duurzaamheid bevat, moet de consument daarop kunnen vertrouwen als een deel van de subjectieve conformiteitsvereisten.
- = -
(34) Een groot aantal goederen moet eerst worden geïnstalleerd voordat zij door de consument op doeltreffende wijze kunnen worden gebruikt.
Bovendien, in het geval van goederen met digitale elementen, is de installatie van de digitale inhoud of digitale dienst meestal noodzakelijk voor de consument om die goederen te kunnen gebruiken overeenkomstig het doel waarvoor zij bestemd zijn.
Elk conformiteitsgebrek als gevolg van een niet-correcte installatie van de goederen, met inbegrip van een niet-correcte installatie van digitale inhoud of digitale dienst die in goederen is verwerkt of daaraan is verbonden, moet als een conformiteitsgebrek worden beschouwd indien de installatie door of onder controle van de verkoper is uitgevoerd.
Wanneer het de bedoeling is dat de consument de goederen installeert, wordt een conformiteitsgebrek als gevolg van verkeerde installatie beschouwd als een conformiteitsgebrek van de goederen, ongeacht of de installatie door de consument of door een derde onder de verantwoordelijkheid van de consument is uitgevoerd, indien de niet-correcte installatie te wijten is aan tekortkomingen in de installatie-instructies zoals onvolledigheid of een gebrek aan duidelijkheid van de installatie-instructies die ze moeilijk te gebruiken maken door de gemiddelde consument.
- = -
(38) Deze richtlijn mag de betekenis van de term “levering” niet regelen, wat aan het nationale recht moet worden overgelaten.
Dit geldt met name voor de vraag wat de verkoper moet doen om aan zijn verbintenis tot levering van de goederen te voldoen.
Voorts doen verwijzingen naar het leveringstijdstip in deze richtlijn geen afbreuk aan de regels inzake de risico-overgang in Richtlijn 2011/83/EU en zoals dienovereenkomstig omgezet in de wetgeving van de lidstaten.
- = -
(45) Gedurende een periode van één jaar, of gedurende een periode van twee jaar indien de lidstaten daarvoor kiezen, moet de consument alleen aantonen dat het goed niet conform is, zonder ook te moeten bewijzen dat het conformiteitsgebrek feitelijk bestond op het voor de conformiteitsbepaling relevante tijdstip.
Om de vordering van de consument te weerleggen moet de verkoper bewijzen dat het conformiteitsgebrek niet bestond op dat tijdstip.
Voorts kan in sommige gevallen het vermoeden dat het conformiteitsgebrek op het voor de conformiteitsbepaling relevante tijdstip bestond, onverenigbaar zijn met de aard van de goederen of de aard van het conformiteitsgebrek.
Dit laatste kan het geval zijn voor goederen die door hun aard slechter worden, zoals bederfelijke producten zoals bloemen, of voor eenmalig gebruik bestemde goederen.
Een voorbeeld van dit laatste kan een conformiteitsgebrek zijn als gevolg van een daad van de consument of van een externe oorzaak die plaatsvond nadat de goederen aan de consument werden geleverd.
In het geval van goederen met digitale elementen mag de consument, wanneer in de overeenkomst is voorzien in de continue levering van de digitale inhoud of digitale dienst, niet gehouden zijn te bewijzen dat de digitale inhoud of de digitale dienst niet conform was gedurende de respectieve periode voor de vaststelling van conformiteit.
Om de vordering van de consument te weerleggen zou de verkoper moeten bewijzen dat de digitale inhoud of de digitale dienst gedurende die periode conform was.
- = -
(52) In bepaalde situaties kan het gerechtvaardigd zijn dat de consument recht heeft op prijsvermindering of ontbinding van de overeenkomst.
Wanneer de verkoper maatregelen heeft genomen om de goederen in conformiteit te brengen, maar er vervolgens sprake blijkt te zijn van een conformiteitsgebrek, moet objectief worden bepaald of de consument moet instemmen met verdere pogingen van de verkoper om de goederen in conformiteit te brengen, rekening houdend met alle omstandigheden van het geval, zoals het type en de waarde van de goederen en de aard en de omvang van het conformiteitsgebrek.
Met name voor dure en complexe goederen kan het gerechtvaardigd zijn de verkoper toe te staan nog een poging te ondernemen om het conformiteitsgebrek te verhelpen.
Ook moet er rekening worden gehouden met de vraag of van de consument kan worden verwacht dat hij erop blijft vertrouwen dat de verkoper in staat is om de goederen al dan niet conform te maken, bijvoorbeeld gezien het feit dat hetzelfde probleem zich twee keer voordoet.
Zo kan het conformiteitsgebrek in bepaalde situaties van een dusdanig ernstige aard zijn dat de consument er niet op kan blijven vertrouwen dat de verkoper in staat is de goederen in conformiteit te brengen, zoals wanneer het conformiteitsgebrek in ernstige mate de vrijheid aantast van de consument om op normale wijze gebruik te maken van de goederen en wanneer niet van de consument kan worden verwacht dat hij erop vertrouwt dat herstelling of vervanging door de verkoper het probleem zal verhelpen.
- = -
(60) Deze richtlijn mag geen afbreuk doen aan het recht van de lidstaten om de andere dan de in deze richtlijn neergelegde gevolgen van de ontbinding te regelen, zoals de gevolgen van de waardedaling, de vernietiging of het verlies van de goederen.
De lidstaten moeten ook de mogelijkheid krijgen om de wijzen voor de terugbetaling van de prijs aan de consument te regelen, zoals regels met betrekking tot de middelen voor de terugbetaling of met betrekking tot mogelijke kosten en vergoedingen als gevolg van de terugbetaling.
Het moet lidstaten bijvoorbeeld ook vrij staan te voorzien in bepaalde termijnen voor de terugbetaling van de prijs of voor het teruggeven van de goederen.
- = -
(62) Om de transparantie te waarborgen, moet worden voorzien in bepaalde vereisten voor commerciële garanties, naast de vereisten inzake precontractuele informatie over het bestaan en de voorwaarden van commerciële garanties als vermeld in Richtlijn 2011/83/EU.
Om de rechtszekerheid te versterken en te voorkomen dat consumenten worden misleid, moet deze richtlijn bovendien bepalen dat wanneer de commerciële garantievoorwaarden in reclame ter zake gunstiger zijn voor de consument dan die welke in het garantiebewijs zijn opgenomen, de gunstiger voorwaarden moeten gelden.
Tot slot dient deze richtlijn regels te bevatten over de inhoud van het garantiebewijs en de wijze waarop dat aan de consument ter beschikking wordt gesteld.
Het garantiebewijs moet bijvoorbeeld de commerciële garantievoorwaarden bevatten en verklaren dat de commerciële garantie de wettelijke conformiteitsgarantie onverlet laat, en tevens duidelijk maken dat de commerciële garantievoorwaarden een verbintenis vormen die bovenop de wettelijke conformiteitsgarantie komt.
Het moet de lidstaten vrij staan om regels vast te stellen inzake andere aspecten van commerciële garanties die niet onder deze richtlijn vallen, zoals de mogelijkheid om andere schuldenaren dan de garant aan de commerciële garantie te verbinden, mits deze regels consumenten niet de bescherming ontnemen die de volledig geharmoniseerde bepalingen van deze richtlijn inzake commerciële garanties hun bieden.
De lidstaten moeten de vrijheid behouden om te vereisen dat commerciële garanties kosteloos zijn maar tevens dienen zij ervoor te zorgen dat elke verbintenis van de verkoper of de producent die valt onder de definitie van commerciële garanties zoals uiteengezet in deze richtlijn voldoet aan de geharmoniseerde voorschriften van deze richtlijn.
- = -