(2) Usługi pośrednictwa internetowego mogą mieć zasadnicze znaczenie dla sukcesu komercyjnego przedsiębiorstw korzystających z takich usług w celu dotarcia do konsumentów.
Aby w pełni wykorzystać korzyści płynące z gospodarki platform internetowych, ważne jest zatem, aby przedsiębiorstwa mogły ufać usługom pośrednictwa internetowego, w ramach których nawiązują stosunki handlowe.
Ma to szczególne znaczenie głównie z uwagi na fakt, że coraz więcej transakcji zawieranych jest przy wykorzystaniu usług pośrednictwa internetowego, czemu sprzyjają silne, oparte na danych pośrednie efekty sieciowe, co prowadzi do wzrostu zależności takich użytkowników biznesowych – w szczególności mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (zwanych dalej „MŚP”) – od tych usług jako sposobu dotarcia do konsumentów.
W wyniku tej rosnącej zależności dostawcy tych usług mają często znacznie większą siłę przetargową, która umożliwia im w praktyce podejmowanie jednostronnych działań w sposób, który może być niesprawiedliwy i szkodliwy dla uzasadnionych interesów ich użytkowników biznesowych oraz, pośrednio, również dla konsumentów w Unii.
Mogą oni na przykład jednostronnie zmuszać użytkowników biznesowych do praktyk, które rażąco odbiegają od dobrych praktyk handlowych lub są sprzeczne z zasadą dobrej wiary i uczciwego obrotu.
Niniejsze rozporządzenie odnosi się do takich potencjalnych problemów dotyczących gospodarki platform internetowych.
- = -
(11) W związku z tym do usług pośrednictwa internetowego objętych niniejszym rozporządzeniem powinny zaliczać się na przykład internetowe platformy handlu elektronicznego, w tym platformy współpracy, na których działają użytkownicy biznesowi, internetowe usługi w zakresie oprogramowania w postaci aplikacji, takie jak sklepy z aplikacjami, oraz internetowe serwisy społecznościowe, niezależnie od technologii wykorzystywanej do świadczenia takich usług.
W tym znaczeniu usługi_pośrednictwa_internetowego mogłyby być również świadczone za pomocą technologii wykorzystującej asystentów głosowych.
Nie powinno mieć również znaczenia, czy te transakcje między użytkownikami biznesowymi a konsumentami wiążą się z płatnościami pieniężnymi, ani czy są zawierane częściowo poza internetem.
Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć jednak zastosowania do wzajemnych usług pośrednictwa internetowego bez obecności użytkowników biznesowych, usług pośrednictwa internetowego wyłącznie między przedsiębiorstwami, które nie są oferowane konsumentom, narzędzi reklamy internetowej ani do giełd reklamy internetowej, które nie są zapewnianie w celu ułatwienia inicjowania transakcji bezpośrednich i które nie obejmują stosunków umownych z konsumentami.
Z tego samego powodu niniejszym rozporządzeniem nie powinny być objęte usługi optymalizacji oprogramowania wyszukiwarek ani usługi powiązane z oprogramowaniem blokującym reklamy.
Funkcje i interfejsy techniczne, które łączą jedynie sprzęt komputerowy i aplikacje, nie powinny być objęte niniejszym rozporządzeniem, ponieważ zazwyczaj nie spełniają wymogów, którymi objęte są usługi_pośrednictwa_internetowego.
Takie funkcje lub interfejsy mogą jednak być bezpośrednio powiązane z niektórymi usługami pośrednictwa internetowego lub je uzupełniać i w takich przypadkach odpowiedni dostawcy usług pośrednictwa internetowego powinni podlegać wymogom przejrzystości związanym ze zróżnicowanym traktowaniem wynikającym z tych funkcji i interfejsów.
Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć również zastosowania do internetowych usług płatniczych, ponieważ usługi te nie spełniają stosownych wymogów, ale są one raczej ze swej natury pomocnicze dla transakcji w zakresie dostarczania towarów i świadczenia usług na rzecz zainteresowanych konsumentów.
- = -
(14) Dostawcy usług pośrednictwa internetowego zazwyczaj stosują z góry określone warunki_korzystania_z_usług, zatem w celu zapewnienia w stosownych przypadkach skutecznej ochrony użytkowników biznesowych niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie w przypadku gdy warunki stosunku umownego, bez względu na ich nazwę lub formę, są jednostronnie ustalane przez dostawcę usług pośrednictwa internetowego.
Fakt, czy warunki_korzystania_z_usług zostały ustalone jednostronnie, należy ustalać indywidualnie na podstawie ogólnej oceny.
Względna wielkość zainteresowanych stron oraz fakt, że miały miejsce negocjacje lub że niektóre postanowienia tych warunków mogły być przedmiotem takich negocjacji i mogły zostać ustalone wspólnie przez odpowiedniego dostawcę usług i użytkownika biznesowego, nie powinny mieć, same w sobie, decydującego znaczenia dla ogólnej oceny.
Ponadto obowiązek zapewnienia przez dostawców usług pośrednictwa internetowego łatwego dostępu użytkowników biznesowych do warunków korzystania z usług, w tym na etapie poprzedzającym zawarcie umowy w ramach ich stosunków handlowych, oznacza, że użytkownicy biznesowi nie zostaną pozbawieni przejrzystości wynikającej z niniejszego rozporządzenia wskutek tego, że mieli możliwość prowadzenia skutecznych negocjacji.
- = -
(16) W celu zapewnienia, aby użytkownicy biznesowi mieli wystarczającą jasność co do tego, gdzie i z myślą o kim ich towary lub usługi są wprowadzane do obrotu, dostawcy usług pośrednictwa internetowego powinni zapewnić swoim użytkownikom biznesowym przejrzystość w zakresie dodatkowych kanałów dystrybucji i potencjalnych programów powiązanych, które mogą oni wykorzystywać w celu wprowadzania tych towarów lub usług do obrotu.
Dodatkowe kanały i programy powiązane powinny być rozumiane w sposób neutralny pod względem technologicznym, ale mogłyby, między innymi, obejmować inne strony internetowe, aplikacje lub inne usługi_pośrednictwa_internetowego wykorzystywane do wprowadzania do obrotu towarów lub usług oferowanych przez użytkownika biznesowego.
- = -
(17) Własność i kontrola praw własności intelektualnej w internecie może mieć istotne znaczenie gospodarcze zarówno dla dostawców usług pośrednictwa internetowego, jak i dla ich użytkowników biznesowych.
W celu zapewnienia jasności i przejrzystości dla użytkowników biznesowych oraz zapewnienia lepszego zrozumienia warunków korzystania z usług, dostawcy usług pośrednictwa internetowego powinni umieszczać w swoich warunkach korzystania z usług ogólne lub, według swojego uznania, bardziej szczegółowe informacje dotyczące ewentualnego ogólnego wpływu tych warunków na własność i kontrolę praw własności intelektualnej przysługujących użytkownikowi biznesowemu.
Informacje takie mogłyby obejmować, między innymi, informacje dotyczące ogólnego korzystania z logo, znaków towarowych lub marek.
- = -
(25) Opis głównych parametrów determinujących plasowanie powinien również zawierać wyjaśnienie wszelkich możliwości wywierania aktywnego wpływu przez użytkowników biznesowych na plasowanie w zamian za wynagrodzenie dla dostawcy oraz wyjaśnienie względnych skutków takich działań.
Wynagrodzenie mogłoby w tym względzie odnosić się do płatności, których głównym lub jedynym celem jest poprawa plasowania, jak również do wynagrodzenia pośredniego w postaci przyjęcia przez użytkownika biznesowego dodatkowych zobowiązań jakiegokolwiek rodzaju, których praktycznym skutkiem jest poprawa plasowania, takich jak wykorzystanie usług dodatkowych lub wszelkich funkcji premium.
Treść tego opisu, w tym liczba i rodzaj głównych parametrów, może się zatem zdecydowanie różnić w zależności od określonych usług pośrednictwa internetowego, ale powinna ona umożliwić użytkownikom biznesowym odpowiednie zrozumienie tego, w jaki sposób mechanizm plasowania uwzględnia charakterystyki konkretnych towarów lub usług oferowanych przez użytkownika biznesowego oraz znaczenie tych charakterystyk dla konsumentów korzystających z konkretnych usług pośrednictwa internetowego.
Wskaźniki wykorzystywane do pomiaru jakości towarów lub usług użytkowników biznesowych, stosowanie edytorów i ich zdolność do wywierania wpływu na plasowanie tych towarów lub usług, zakres wpływu wynagrodzenia na plasowanie, jak również elementy, które nie są lub jedynie w niewielkim stopniu są powiązane z danym towarem lub usługą jako taką, takie jak cechy wizualne oferty internetowej, mogłyby być przykładami głównych parametrów, które, jeśli uwzględni się je w opisie ogólnym mechanizmu plasowania z zastosowaniem prostego i zrozumiałego języka, powinny pomóc użytkownikom biznesowym w osiągnięciu wymaganego odpowiedniego zrozumienia funkcjonowania danego mechanizmu.
- = -
(32) W niniejszym rozporządzeniu należy uwzględnić szczególne warunki umowne, w szczególności w sytuacjach braku równowagi w odniesieniu do siły przetargowej, aby zapewnić wykonywanie stosunków umownych w dobrej wierze oraz w oparciu o zasady uczciwego obrotu.
Przewidywalność i przejrzystość wymagają, aby użytkownicy biznesowi mieli rzeczywistą możliwość zapoznania się ze zmianami warunków korzystania z usług, które w związku z tym nie powinny być nakładane z mocą wsteczną, chyba że opierają się na zobowiązaniu prawnym lub regulacyjnym, lub są z korzyścią dla tych użytkowników biznesowych.
Ponadto użytkownikom biznesowym należy zapewnić jasność co do warunków, na jakich można rozwiązać ich stosunek umowny z dostawcami usług pośrednictwa internetowego.
Dostawcy usług pośrednictwa internetowego powinni zapewnić, aby warunki rozwiązania stosunku umownego były zawsze proporcjonalne i mogły być wykonywane bez zbędnych trudności.
Użytkownicy biznesowi powinni być również w pełni informowani o każdej możliwości dostępu, którą dostawcy usług pośrednictwa internetowego utrzymują po wygaśnięciu umowy, do informacji, które użytkownicy biznesowi zapewniają lub wytwarzają w kontekście korzystania przez nich z usług pośrednictwa internetowego.
- = -
(33) Możliwość dostępu do danych, w tym danych osobowych, oraz korzystania z nich, może stanowić podstawę do tworzenia znacznej wartości w gospodarce platform internetowych, zarówno ogólnie, jak i dla danych użytkowników biznesowych i dla danych usług pośrednictwa internetowego.
W związku z tym ważne jest, aby dostawcy usług pośrednictwa internetowego przedstawiali użytkownikom biznesowym jasny opis zakresu, charakteru i warunków dostępu tych użytkowników do określonych kategorii danych oraz korzystania z nich.
Opis ten powinien być proporcjonalny i może dotyczyć ogólnych warunków dostępu, zamiast szczegółowego wskazywania rzeczywistych danych lub kategorii danych.
W opisie można jednak również wskazać konkretne warunki dostępu do niektórych rodzajów rzeczywistych danych, które mogłyby być szczególnie istotne dla użytkowników biznesowych.
Dane takie mogłyby obejmować oceny i przeglądy zgromadzone przez użytkowników biznesowych dotyczące usług pośrednictwa internetowego.
Co do zasady opis ten powinien umożliwić użytkownikom biznesowym zrozumienie, czy mogą korzystać z danych do tworzenia większej wartości, w tym poprzez możliwość korzystania z usług w zakresie danych świadczonych przez strony trzecie.
- = -
(35) Wymogów tych nie należy rozumieć jako zobowiązania dostawców usług pośrednictwa internetowego do udostępniania lub nieudostępniania danych osobowych lub danych nieosobowych swoim użytkownikom biznesowym.
Jednakże środki dotyczące przejrzystości mogłyby przyczyniać się do powszechniejszego udostępniania takich danych oraz jako jedno z głównych źródeł innowacji i wzrostu wzmacniać cele dotyczące utworzenia wspólnej europejskiej przestrzeni danych.
Przetwarzanie danych osobowych powinno odbywać się zgodnie z unijnymi ramami prawnymi w zakresie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych oraz poszanowania życia prywatnego i ochrony danych osobowych w łączności elektronicznej, w szczególności z rozporządzeniem (UE) 2016/679 (6), dyrektywą (UE) 2016/680 (7) i dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/58/WE (8).
- = -
(44) Różne czynniki, takie jak ograniczone środki finansowe, obawa przed działaniami odwetowymi oraz zastrzeganie wyboru prawa i sądu właściwego w warunkach korzystania z usług, mogą ograniczać skuteczność istniejących możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej, w szczególności tych, które wymagają od użytkowników biznesowych lub użytkowników korzystających ze strony internetowej w celach biznesowych działania indywidualnego i z ujawnieniem tożsamości.
Aby zapewnić skuteczne stosowanie niniejszego rozporządzenia, organizacjom, stowarzyszeniom reprezentującym użytkowników biznesowych lub użytkowników korzystających ze strony internetowej w celach biznesowych, a także określonym podmiotom publicznym ustanowionym w państwach członkowskich należy przyznać możliwość wnoszenia spraw do sądów krajowych zgodnie z prawem krajowym, z uwzględnieniem krajowych wymogów proceduralnych.
Celem postępowań w takich sprawach przed sądami krajowymi powinno być powstrzymanie lub zakazanie naruszeń przepisów określonych w niniejszym rozporządzeniu oraz zapobieżenie przyszłym szkodom, które mogłyby zakłócić zrównoważone relacje biznesowe w gospodarce platform internetowych.
W celu zapewnienia, aby takie organizacje lub stowarzyszenia korzystały z tego prawa skutecznie i w odpowiedni sposób, muszą one spełniać określone kryteria.
W szczególności muszą zostać prawidłowo utworzone zgodnie z prawem danego państwa członkowskiego, być podmiotami nienastawionymi na zysk oraz w stały sposób realizować swoje cele.
Wymogi te powinny zapobiegać tworzeniu ad hoc organizacji lub stowarzyszeń mających na celu określone działanie lub działania, lub przynoszenie zysków.
Ponadto należy zapewnić, aby jakakolwiek strona trzecia zapewniająca finansowanie nie wywierała nadmiernego wpływu na podejmowanie decyzji przez te organizacje lub stowarzyszenia.
- = -
(49) Komisja powinna dokonywać okresowo oceny niniejszego rozporządzenia oraz ściśle monitorować jego skutki dla gospodarki platform internetowych, w szczególności w celu ustalenia, czy istnieje potrzeba wprowadzenia zmian w świetle istotnych postępów w dziedzinie technologii lub działalności gospodarczej.
Ocena ta powinna obejmować skutki dla użytkowników biznesowych, które mogłyby wynikać z ogólnego stosowania przepisów dotyczących zastrzegania wyboru prawa i sądu właściwego w warunkach korzystania z usług, które to warunki są jednostronnie ustalane przez dostawcę usług pośrednictwa online.
W celu uzyskania szerokiego obrazu rozwoju sytuacji w sektorze, ocena powinna uwzględniać doświadczenia państw członkowskich i odpowiednich zainteresowanych stron.
Grupa ekspertów w ramach Obserwatorium Gospodarki Platform Internetowych, ustanowiona zgodnie z decyzją Komisji C(2018)2393, odgrywa kluczową rolę w dostarczaniu informacji na potrzeby oceny niniejszego rozporządzenia przez Komisję.
Komisja powinna zatem należycie uwzględniać opinie i sprawozdania przedkładane jej przez grupę.
Po dokonaniu oceny Komisja powinna podjąć stosowne środki.
Dalsze środki, w tym środki o charakterze prawodawczym, mogą być wskazane, jeżeli przepisy ustanowione w niniejszym rozporządzeniu okażą się niewystarczające, aby odpowiednio przeciwdziałać brakowi równowagi i nieuczciwym praktykom handlowym utrzymującym się w tym sektorze.
- = -