keyboard_tab Data Act 2023/2854 EL

1.   Στο πλαίσιο σχέσεων μεταξύ επιχειρήσεων, όταν ο κάτοχος_δεδομένων υποχρεούται να θέτει δεδομένα στη διάθεση του αποδέκτη δεδομένων βάσει του άρθρου 5 ή άλλου εφαρμοστέου κανόνα του ενωσιακού δικαίου ή εθνικής νομοθεσίας θεσπιζόμενης με βάση το ενωσιακό δίκαιο, συμφωνεί με τον αποδέκτη δεδομένων ως προς τις ρυθμίσεις διάθεσης των δεδομένων και το πράττει με δίκαιους, εύλογους και αμερόληπτους όρους και προϋποθέσεις και με διαφάνεια, σύμφωνα με το παρόν κεφάλαιο και το κεφάλαιο IV.

2.   Συμβατική ρήτρα που αφορά την πρόσβαση στα δεδομένα και τη χρήση τους ή την ευθύνη και τα μέσα έννομης προστασίας σε περίπτωση παραβίασης ή καταγγελίας των υποχρεώσεων που σχετίζονται με τα δεδομένα δεν είναι δεσμευτική εάν αποτελεί καταχρηστική συμβατική ρήτρα κατά την έννοια του άρθρου 13 ή εάν, σε βάρος του χρήστη, αποκλείει την εφαρμογή των δικαιωμάτων του χρήστη που προβλέπονται στο κεφάλαιο II, παρεκκλίνει από αυτά ή διαφοροποιεί τα αποτελέσματά τους.

3.   Ο κάτοχος_δεδομένων δεν εισάγει διακρίσεις όσον αφορά τις ρυθμίσεις για να καθίστανται δεδομένα διαθέσιμα μεταξύ συγκρίσιμων κατηγοριών αποδεκτών δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων συνεργαζόμενων επιχειρήσεων ή συνδεδεμένων επιχειρήσεων του κατόχου δεδομένων όταν δεδομένα καθίστανται διαθέσιμα. Όταν ένας αποδέκτης_δεδομένων θεωρεί ότι οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες του διατέθηκαν τα δεδομένα εισάγουν διακρίσεις, ο κάτοχος_δεδομένων πρέπει, χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση και κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος του αποδέκτη δεδομένων, να του παράσχει πληροφορίες που αποδεικνύουν ότι δεν υπήρξε διάκριση.

4.   Ο κάτοχος_δεδομένων δεν θέτει δεδομένα στη διάθεση του αποδέκτη δεδομένων, μεταξύ άλλων ούτε σε αποκλειστική βάση, εκτός εάν αυτό ζητηθεί από τον χρήστη δυνάμει του κεφαλαίου II.

5.   Οι κάτοχοι δεδομένων και οι αποδέκτες δεδομένων δεν υποχρεούνται να παρέχουν πληροφορίες πέραν των αναγκαίων για την επαλήθευση της συμμόρφωσης με τις συμβατικές ρήτρες που έχουν συμφωνηθεί για να καθίστανται δεδομένα διαθέσιμα ή με τις υποχρεώσεις τους δυνάμει του παρόντος κανονισμού ή άλλου εφαρμοστέου ενωσιακού κανόνα δικαίου ή εθνικής νομοθεσίας θεσπιζόμενης με βάση το ενωσιακό δίκαιο.

6.   Εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά στο ενωσιακό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του άρθρου 4 παράγραφος 6 και του άρθρου 5 παράγραφος 9 του παρόντος κανονισμού, ή στη θεσπιζόμενη με βάση το ενωσιακό δίκαιο εθνική νομοθεσία, η υποχρέωση θέσης δεδομένων στη διάθεση αποδέκτη δεδομένων δεν υποχρεώνει σε κοινολόγηση εμπορικού απορρήτου.

1.   Κάθε κάτοχος_δεδομένων μπορεί να εφαρμόζει κατάλληλα τεχνικά μέτρα προστασίας, συμπεριλαμβανομένων έξυπνων συμβάσεων και κρυπτογράφησης, για να αποτρέπει τη μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση σε δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των μεταδεδομένων, και να διασφαλίζει τη συμμόρφωση με τα άρθρα 5, 6, 8 και 9, καθώς και με τις συμφωνηθείσες συμβατικές ρήτρες για να καθίστανται δεδομένα διαθέσιμα. Τέτοια τεχνικά μέτρα προστασίας δεν διακρίνουν μεταξύ αποδεκτών δεδομένων ούτε παρεμποδίζουν το δικαίωμα του χρήστη να λαμβάνει αντίγραφο των δεδομένων, να τα ανακτά, να τα χρησιμοποιεί ή να έχει πρόσβαση σε αυτά, να παρέχει αποτελεσματικά δεδομένα σε τρίτους σύμφωνα με το άρθρο 5 ή οποιοδήποτε δικαίωμα τρίτου δυνάμει του ενωσιακού δικαίου ή εθνικής νομοθεσίας που εκδίδεται σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο. Οι χρήστες, οι τρίτοι και οι αποδέκτες δεδομένων δεν τροποποιούν ούτε καταργούν τα εν λόγω τεχνικά μέτρα προστασίας, εκτός εάν συμφωνεί ο κάτοχος_δεδομένων.

2.   Στις περιστάσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 3, ο τρίτος ή ο αποδέκτης_δεδομένων συμμορφώνεται χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση με τα αιτήματα του κατόχου δεδομένων και, κατά περίπτωση και όταν δεν είναι το ίδιο πρόσωπο, του κατόχου του εμπορικού απορρήτου ή του χρήστη:

α)	να εξαλείψει τα δεδομένα που διατίθενται από τον κάτοχο δεδομένων καθώς και τυχόν αντίγραφά τους·

β)

να τερματίσει την παραγωγή, την προσφορά ή τη διάθεση_στην_αγορά ή τη χρήση αγαθών, παράγωγων δεδομένων ή υπηρεσιών που παράγονται με βάση τις γνώσεις που αποκτώνται μέσω των εν λόγω δεδομένων ή την εισαγωγή, εξαγωγή ή αποθήκευση παράνομων αγαθών για τους σκοπούς αυτούς, και να καταστρέψει τυχόν παράνομα αγαθά, όταν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η παράνομη χρήση των εν λόγω δεδομένων να προκαλέσει σημαντική ζημία στον κάτοχο δεδομένων, στον κάτοχο του εμπορικού απορρήτου ή στον χρήστη ή όταν ένα τέτοιο μέτρο δεν θα ήταν δυσανάλογο σε σχέση με τα συμφέροντα του κατόχου δεδομένων, του κατόχου του εμπορικού απορρήτου ή του χρήστη·

γ)	να ενημερώσει τον χρήστη για τη μη εξουσιοδοτημένη χρήση ή κοινολόγηση των δεδομένων, καθώς και για τα μέτρα που ελήφθησαν ώστε να τερματιστεί η μη εγκεκριμένη χρήση ή κοινολόγηση των δεδομένων·

δ)	να αποζημιώσει το μέρος εις βάρος του οποίου συντελείται κατάχρηση ή κοινολόγηση των εν λόγω δεδομένων στα οποία υπήρξε παράνομη πρόσβαση ή των οποίων έγινε παράνομη χρήση.

3.   Η παράγραφος 2 εφαρμόζεται όταν τρίτος ή αποδέκτης_δεδομένων:

α)	για τους σκοπούς της απόκτησης δεδομένων παρέσχε ψευδείς πληροφορίες σε κάτοχο δεδομένων, χρησιμοποίησε παραπλανητικά ή καταναγκαστικά μέσα ή καταχράστηκε κενά στην τεχνική υποδομή του κατόχου δεδομένων η οποία έχει σχεδιαστεί για την προστασία των δεδομένων·

β)	χρησιμοποίησε τα δεδομένα που διατέθηκαν για μη εγκεκριμένους σκοπούς, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ανταγωνιστικού συνδεδεμένου προϊόντος κατά την έννοια του άρθρου 6 παράγραφος 2 στοιχείο ε)·

γ)	κοινολόγησε δεδομένα παράνομα σε άλλο μέρος·

δ)	δεν διατήρησε τα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα που συμφωνήθηκαν δυνάμει του άρθρου 5 παράγραφος 9· ή

ε)	τροποποίησε ή κατήργησε τεχνικά μέτρα προστασίας που εφαρμόζονται από τον κάτοχο δεδομένων, δυνάμει της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, χωρίς συμφωνία του κατόχου δεδομένων.

4.   Η παράγραφος 2 εφαρμόζεται επίσης όταν χρήστης τροποποιεί ή καταργεί τα τεχνικά μέτρα προστασίας που εφαρμόζει ο κάτοχος_δεδομένων ή δεν διατηρεί τα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα που λαμβάνει ο χρήστης σε συμφωνία με τον κάτοχο δεδομένων ή, εάν αυτός δεν είναι το ίδιο πρόσωπο με τον κάτοχο δεδομένων, τον κάτοχο εμπορικού απορρήτου, προκειμένου να διαφυλάξει το εμπορικό_απόρρητο, καθώς και όσον αφορά κάθε άλλο μέρος που λαμβάνει τα δεδομένα από τον χρήστη κατά παράβαση του παρόντος κανονισμού.

5.   Εάν ο αποδέκτης_δεδομένων παραβιάζει το άρθρο 6 παράγραφος 2 στοιχείο α) ή β), οι χρήστες έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους κατόχους δεδομένων σύμφωνα με την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου.

1.   Συμβατική ρήτρα που αφορά την πρόσβαση στα δεδομένα και τη χρήση τους ή την ευθύνη και τα μέσα έννομης προστασίας σε περίπτωση παραβίασης ή καταγγελίας των υποχρεώσεων που σχετίζονται με τα δεδομένα η οποία έχει επιβληθεί μονομερώς από μια επιχείρηση σε άλλη επιχείρηση, δεν είναι δεσμευτική για την άλλη αυτή επιχείρηση, εάν είναι καταχρηστική.

2.   Συμβατική ρήτρα η οποία αποτυπώνει αναγκαστικού δικαίου διατάξεις του δικαίου της Ένωσης ή διατάξεις του δικαίου της Ένωσης που θα εφαρμόζονταν εάν οι συμβατικές ρήτρες δεν ρύθμιζαν το θέμα, δεν θεωρείται καταχρηστική.

3.   Μια συμβατική ρήτρα είναι καταχρηστική εάν είναι τέτοιας φύσης ώστε η χρήση της να αποκλίνει κατάφωρα από την ορθή εμπορική πρακτική όσον αφορά την πρόσβαση στα δεδομένα και τη χρήση τους, αντίθετα προς την καλή πίστη και τη συναλλακτική δεοντολογία.

4.   Ειδικότερα, για τους σκοπούς της παραγράφου 3, μια συμβατική ρήτρα είναι καταχρηστική εάν το αντικείμενο ή το αποτέλεσμά της είναι:

α)	να αποκλείει ή να περιορίζει την ευθύνη του μέρους που επέβαλε μονομερώς τη ρήτρα για εκ προθέσεως πράξεις ή βαριά αμέλεια·

β)	να αποκλείει τα μέσα έννομης προστασίας που έχει στη διάθεσή του το μέρος στο οποίο έχει επιβληθεί μονομερώς στην περίπτωση της μη εκπλήρωσης των συμβατικών υποχρεώσεων, ή την ευθύνη του μέρους που επέβαλε μονομερώς τη ρήτρα στην περίπτωση της αθέτησης των εν λόγω υποχρεώσεων·

γ)	να παρέχει στο μέρος που επέβαλε μονομερώς τη ρήτρα το αποκλειστικό δικαίωμα να καθορίζει αν τα παρεχόμενα δεδομένα είναι σύμφωνα με τη σύμβαση ή να ερμηνεύσει οποιαδήποτε συμβατική ρήτρα.

5.   Μια συμβατική ρήτρα τεκμαίρεται ότι είναι καταχρηστική για τους σκοπούς της παραγράφου 3, εάν το αντικείμενο ή το αποτέλεσμά της είναι:

α)	να περιορίζει με αθέμιτο τρόπο τα μέσα έννομης προστασίας στην περίπτωση της μη εκπλήρωσης των συμβατικών υποχρεώσεων ή την ευθύνη στην περίπτωση της αθέτησης των εν λόγω υποχρεώσεων ή να επεκτείνει την ευθύνη της επιχείρησης στην οποία έχει επιβληθεί μονομερώς η ρήτρα·

β)

να επιτρέπει στο μέρος που επέβαλε μονομερώς τη ρήτρα να έχει πρόσβαση και να χρησιμοποιεί τα δεδομένα του άλλου συμβαλλόμενου μέρους κατά τρόπο που να θίγει σημαντικά τα έννομα συμφέροντα του άλλου συμβαλλόμενου μέρους, ιδίως όταν τα εν λόγω δεδομένα περιέχουν εμπορικά ευαίσθητα δεδομένα ή προστατεύονται από το εμπορικό_απόρρητο ή από δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας·

γ)

να εμποδίζει το μέρος στο οποίο έχει επιβληθεί μονομερώς η ρήτρα να χρησιμοποιεί τα δεδομένα που έχουν παρασχεθεί ή παραχθεί από το εν λόγω μέρος κατά τη διάρκεια της σύμβασης ή να περιορίζει τη χρήση των εν λόγω δεδομένων στον βαθμό που το εν λόγω μέρος δεν δικαιούται να χρησιμοποιεί, να συλλέγει, να έχει πρόσβαση ή να ελέγχει τα εν λόγω δεδομένα ή να εκμεταλλεύεται την αξία τους επαρκώς·

δ)	να εμποδίζει το μέρος στο οποίο έχει επιβληθεί μονομερώς η ρήτρα να καταγγέλλει τη συμφωνία εντός εύλογου χρονικού διαστήματος·

ε)	να εμποδίζει το μέρος στο οποίο έχει επιβληθεί μονομερώς η ρήτρα να λαμβάνει αντίγραφο των δεδομένων που παρασχέθηκαν ή παρήχθησαν από το εν λόγω μέρος κατά τη διάρκεια της περιόδου ισχύος της σύμβασης ή εντός εύλογου χρονικού διαστήματος από την καταγγελία της σύμβασης·

στ)

να επιτρέπει στο μέρος που επέβαλε μονομερώς τη ρήτρα να καταγγέλλει τη σύμβαση με αδικαιολόγητα σύντομη προθεσμία, λαμβάνοντας υπόψη κάθε εύλογη δυνατότητα του άλλου συμβαλλόμενου μέρους να στραφεί σε εναλλακτική και συγκρίσιμη υπηρεσία, καθώς και την οικονομική ζημία που προκαλείται από την εν λόγω καταγγελία, εκτός εάν συντρέχουν σοβαροί λόγοι να το πράξει·

ζ)

να επιτρέπει στο μέρος που επέβαλε μονομερώς τη ρήτρα να τροποποιεί ουσιωδώς την τιμή που ορίζεται στη σύμβαση ή οποιονδήποτε άλλο ουσιώδη όρο σχετικό με τη φύση, τον μορφότυπο, την ποιότητα ή την ποσότητα των προς κοινοχρησία δεδομένων, χωρίς να υπάρχει βάσιμος λόγος και χωρίς το άλλο μέρος να έχει το δικαίωμα να καταγγείλει τη σύμβαση σε περίπτωση που τέτοια τροποποίηση ορίζεται στη σύμβαση.

Το πρώτο εδάφιο στοιχείο ζ) δεν θίγει τους όρους με τους οποίους το μέρος που επέβαλε μονομερώς τη ρήτρα επιφυλάσσεται του δικαιώματος να τροποποιεί μονομερώς τους όρους σύμβασης αορίστου χρόνου, υπό την προϋπόθεση ότι η σύμβαση ορίζει βάσιμο λόγο για τέτοιου είδους μονομερείς τροποποιήσεις, ότι το μέρος που επέβαλε μονομερώς τη ρήτρα υποχρεούται να παράσχει στο άλλο συμβαλλόμενο μέρος οποιαδήποτε τέτοιου είδους σκοπούμενη τροποποίηση σε εύλογο χρόνο και ότι το άλλο συμβαλλόμενο μέρος είναι ελεύθερο να καταγγείλει τη σύμβαση χωρίς κόστος σε περίπτωση τροποποίησης.

6.   Μια συμβατική ρήτρα θεωρείται ότι έχει επιβληθεί μονομερώς κατά την έννοια του παρόντος άρθρου εάν έχει υποβληθεί από ένα συμβαλλόμενο μέρος και το άλλο συμβαλλόμενο μέρος δεν μπόρεσε να επηρεάσει το περιεχόμενό της παρά την προσπάθεια διαπραγμάτευσης. Το συμβαλλόμενο μέρος που υπέβαλε τη συμβατική ρήτρα φέρει το βάρος της απόδειξης ότι η ρήτρα αυτή δεν επιβλήθηκε μονομερώς. Το συμβαλλόμενο μέρος που υπέβαλε την επίμαχη συμβατική ρήτρα δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι η συμβατική ρήτρα είναι καταχρηστική.

7.   Εάν η καταχρηστική συμβατική ρήτρα μπορεί να διαχωριστεί από τις υπόλοιπες ρήτρες της σύμβασης, οι εν λόγω υπόλοιπες ρήτρες παραμένουν δεσμευτικές.

8.   Το παρόν άρθρο δεν εφαρμόζεται σε συμβατικές ρήτρες που καθορίζουν το κύριο αντικείμενο της σύμβασης ή στο ανάλογο ή μη μεταξύ της τιμής και των δεδομένων που παρέχονται σε αντάλλαγμα.

9.   Τα μέρη σύμβασης που καλύπτεται από την παράγραφο 1 δεν αποκλείουν την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, δεν παρεκκλίνουν από αυτό ούτε μεταβάλλουν τα αποτελέσματά του.

1.   Η εξαιρετική ανάγκη χρήσης ορισμένων δεδομένων, κατά την έννοια του παρόντος κεφαλαίου, είναι περιορισμένη ως προς τον χρόνο και το πεδίο εφαρμογής και θεωρείται ότι υφίσταται μόνο σε κάποια από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

α)

όταν τα ζητούμενα δεδομένα είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση κατάστασης έκτακτης ανάγκης και ο φορέας_του_δημόσιου_τομέα, η Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή ο οργανισμός της Ένωσης δεν είναι σε θέση να αποκτήσουν τα εν λόγω δεδομένα με εναλλακτικά μέσα εγκαίρως και αποτελεσματικά με ισοδύναμους όρους·

β)

σε περιπτώσεις που δεν καλύπτονται από το στοιχείο α) και μόνο όσον αφορά τα δεδομένα μη προσωπικού χαρακτήρα, όταν: i) φορέας_του_δημόσιου_τομέα, η Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή οργανισμός της Ένωσης ενεργεί βάσει του ενωσιακού ή του εθνικού δικαίου και έχει εντοπίσει συγκεκριμένα δεδομένα, η έλλειψη των οποίων τον εμποδίζει να εκπληρώσει συγκεκριμένο καθήκον δημόσιου συμφέροντος που προβλέπεται ρητά από τη νομοθεσία, όπως η παραγωγή επίσημων στατιστικών ή ο μετριασμός ή η ανάκαμψη από κατάσταση_έκτακτης_ανάγκης_σε_τομείς_δημόσιου_συμφέροντος· και ii) ο φορέας_του_δημόσιου_τομέα, η Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή ο οργανισμός της Ένωσης έχει εξαντλήσει όλα τα άλλα μέσα που έχει στη διάθεσή του για να αποκτήσει τα εν λόγω δεδομένα, συμπεριλαμβανομένης της αγορά των δεδομένων στην αγορά μέσω προσφοράς τιμών της αγοράς ή βασιζόμενος στις υφιστάμενες υποχρεώσεις του να καθίστανται δεδομένα διαθέσιμα, ή τη θέσπιση νέων νομοθετικών μέτρων που θα μπορούσαν να εγγυηθούν την έγκαιρη διαθεσιμότητα των δεδομένων.

2.   Η παράγραφος 1 στοιχείο β) δεν εφαρμόζεται στις πολύ μικρές επιχειρήσεις και στις μικρές επιχειρήσεις.

3.   Η υποχρέωση απόδειξης ότι ο φορέας_του_δημόσιου_τομέα δεν ήταν σε θέση να αποκτήσει δεδομένα μη προσωπικού χαρακτήρα αγοράζοντάς τα στην αγορά δεν ισχύει όταν το ειδικό καθήκον δημοσίου συμφέροντος είναι η παραγωγή επίσημων στατιστικών και όταν η αγορά αυτών των δεδομένων δεν επιτρέπεται από την εθνική νομοθεσία.

1.   Η Επιτροπή επικουρείται από την επιτροπή που θεσπίζεται με τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/868. Πρόκειται για επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.   Όταν γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.